Από την Sue Reid/Daily Mail
Ένας ένοπλος με ένα αυτόματο όπλο τύπου «γαζώνω και όποιον πάρει ο χάρος», σχεδιασμένο να προκαλεί τη μέγιστη ζημιά στο συντομότερο χρονικό διάστημα, το έστρεψε σε σπουδαστές, σπέρνοντας το θάνατο σε 10 και αφήνοντας πολλούς τραυματίες.
Ο κόσμος παρακολούθησε το περιστατικό έκπληκτος. «Ω, Σουηδία, τι έκανες;» έγραψε ένας άλλος σχολιαστής του Διαδικτύου, απηχώντας τις ιδιωτικές σκέψεις πολλών, όποιες κι αν είναι οι πολιτικές τους απόψεις.
Ο ένοπλος, ο οποίος σκότωσε τόσους ανθρώπους σε ένα σχολείο που προσφέρει μαθήματα για μετανάστες στην πόλη Orebro στα δυτικά της Στοκχόλμης, φώναζε «πρέπει να φύγετε από την Ευρώπη» καθώς εξαπέλυε την επίθεση.
Πρόκειται για τον 35χρονο Rickard Andersson, έναν άνεργος απομονωμένο τύπο που ζούσε στην πόλη και επίσης φέρεται να βρέθηκε νεκρός στο σημείο όταν έφτασε η αστυνομία, έχοντας στρέψει το κυνηγετικό τουφέκι στον εαυτό του.
Κανένα από τα θύματά του δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί επίσημα, αλλά η συριακή πρεσβεία επιβεβαίωσε ότι ανάμεσά τους είναι και δικοί της πολίτες και η σφαγή φαίνεται να ήταν μια προμελετημένη επίθεση σε μετανάστες σε μια πολυπολιτισμική χώρα που διχάζεται από φυλετικές διαφορές.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ένας Ιρακινός Χριστιανός, ο Salwan Momika, πυροβολήθηκε στη Στοκχόλμη, αφού προκάλεσε οργή στους αριστερούς και ισλαμιστές σκληροπυρηνικούς καίγοντας το Κοράνι δημόσια.
Ήμουν εκεί στη Σουηδία όταν συνέβη, μάρτυρας ενός ακόμη ζοφερού σκηνικού στο βαθιά ταραγμένο ταξίδι της χώρας καθώς αντιμετωπίζει την απόφασή της το 2015 να ανοίξει τα σύνορά της σε όλους όσους της χτύπησαν την πόρτα.
Έχω επισκεφθεί πολλές φορές τη Σουηδία, αφού υποδέχτηκε γενναιόδωρα 163.000 άτομα που διεκδικούσαν καταφύγιο εκείνη τη χρονιά, κατά τη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης που σάρωνε την Ευρώπη. Πήγα επίσης στο Βερολίνο εκείνο το φθινόπωρο μαζί με τους πρώτους Σύρους που ήλπιζαν να κάνουν τη Γερμανία σπίτι τους.
Είδα ελληνικά νησιά να αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τους αριθμούς μεταναστών που έφταναν στις ακτές τους προκειμένου να ταξιδέψουν προς τα βόρεια για μια νέα ζωή.
Αλλά από όλα όσα είδα, τίποτα δεν με συγκλόνισε περισσότερο από ό,τι αυτό που συνέβη στο Μάλμε, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σουηδίας, ένα παγωμένο πρωινό με χιόνι παντού.
Καθώς οι Σουηδοί προσπαθούσαν να επιβιβαστούν και να κατέβουν από το τραμ για να δουλέψουν κάτω από αυτές τις παγωμένες συνθήκες, ένα ζεστό εμπορικό κέντρο ήταν γεμάτο από νεαρούς άνδρες που τους παρακολουθούσαν να περνούν.
Οι αλλοδαποί γελούσαν και μάλωναν μεταξύ τους, μόνο περιστασιακά πήγαιναν έξω για να ανάψουν ένα τσιγάρο και μετά πετούσαν τις γόπες, τις οποίες μάζευε από το δρόμο ένας οδοκαθαριστής. «Είναι η δουλειά μου», μου είπε με παραπαίοντα αγγλικά. «Δεν ξέρουν ακόμα. Ελπίζουμε ότι θα μάθουν».
Το ήλπιζα κι εγώ. Αλλά δεν λειτούργησε έτσι. Οι περισσότεροι από τους νεοφερμένους προσκολλήθηκαν πεισματικά στις δικές τους κουλτούρες —ακόμη και, το ξέρουμε τώρα, φαίνεται να απέρριψαν και εκείνες της χώρας που τους είχε υποδεχτεί φιλόξενα.
Η Σουηδία, που κάποτε υπερηφανευόταν για το χαμηλότερο ποσοστό εγκληματικότητας στην Ευρώπη, αντιμετωπίζει μαζικές δολοφονίες, πραγματικό πόλεμο με όπλα, εμπόριο ναρκωτικών, καθημερινές εκρήξεις βομβών, παράνομες διακίνηση ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση και επιδημία βιασμών.
Μεγάλο μέρος αυτής της εγκληματικότητας, σύμφωνα με την κεντροδεξιά κυβέρνηση, οφείλεται σε συμμορίες που αποτελούνται δυσανάλογα από μετανάστες πρώτης γενιάς.
Μια αναφορά της αστυνομίας του 2023 ανέφερε ότι υπάρχουν 14.000 ενεργά μέλη συμμοριών στη Σουηδία, μερικά παιδιά εννέα ή δέκα ετών, με άλλα 48.000 άτομα να «συνδέονται» με όλο αυτό.
Το 2024, σημειώθηκαν 124 εκρήξεις (που συνδέονται, πιστεύεται, με διαμάχες μεταξύ συμμοριών) σε όλη τη χώρα. Τις πρώτες 30 ημέρες του τρέχοντος έτους, στη Στοκχόλμη και σε άλλες πόλεις, υπήρξαν 30, αφήνοντας κτίρια να καίγονται και να καταρρέουν καθώς οι πυροσβεστικές δυνάμεις προσπαθούν να αντεπεξέλθουν.
Το κατά κεφαλήν ποσοστό δολοφονιών στη Στοκχόλμη είναι περίπου 30 φορές μεγαλύτερο από αυτό του Λονδίνου. Οι μισοί ύποπτοι είναι ηλικίας μεταξύ 15 και 20 ετών, εν μέσω μιας τεράστιας δημογραφικής αλλαγής που έχει αναστατώσει αυτό το κάποτε ειρηνικό χριστιανικό έθνος.
Μεταξύ 2002 και 2023, το ποσοστό του σουηδικού πληθυσμού που είτε γεννήθηκε στο εξωτερικό είτε είχε τουλάχιστον έναν γεννημένο γονέα στο εξωτερικό αυξήθηκε από 21% σε 35%, σύμφωνα με πρόσφατη επίσημη έκθεση της κυβερνητικής υπηρεσίας Sweden Statistics (SCB). Και αυτό το ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί, καθώς οι μετανάστες έχουν μεγάλες οικογένειες (βοηθούμενοι από ένα γενναιόδωρο πακέτο πρόνοιας για τους πρόσφυγες), ενώ οι Σουηδοί γονείς συχνά έχουν μόνο ένα ή δύο παιδιά.
Πριν από δύο χρόνια, πήγα να κάνω ρεπορτάζ για ένα περιστατικό με πυροβολισμούς που σκότωσε και τραυμάτισε μητέρες και παιδιά σε μια παιδική χαρά ένα καλοκαιρινό απόγευμα. Οι αντίπαλες εφηβικές συμμορίες πυροβολούσαν η μια την άλλη και τα ενδιάμεσα θύματα πιάστηκαν στα διασταυρούμενα πυρά.
Μια μητέρα με χιτζάμπεντ ονόματι Fatima, η οποία μου έδειξε βίντεο με τον τρομακτικό περιστατικό στο smartphone της, είπε ότι τα παιδιά ήταν εκτός ελέγχου, αρνούνταν να παρακολουθήσουν σχολείο και μιλούσαν μόνο αραβικά, παρόλο που δεν είχαν καθόλου μνήμες από τις πατρίδες τους, καθώς είχαν φτάσει εκεί στην ηλικία των τριών ετών.
Μίλησα με τη διευθύντρια του τοπικού γυμνασίου. «Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά τα παιδιά από οικογένειες μεταναστών. Διδάσκονται σε μικρές τάξεις των δέκα. Θέλουμε να γίνουν Σουηδοί. Αλλά οι συμμορίες τα δελεάζουν με διάφορα και σταματούν να έρχονται στα 12 ή ακόμα και στα 11 τους χρόνια. Θα προτιμούσαν να γίνουν μέλη συμμοριών όπλων ή ναρκωτικών με αντάλλαγμα ένα τζάκετ ή μια κουκούλα επώνυμου σχεδιαστή. Είναι χαμένη υπόθεση για εμάς».
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Σουηδία αντεπιτίθεται. Οι απελάσεις μεταναστών εγκληματιών είναι σε εξέλιξη (αν και αργά). Και, παρ’ όλα αυτά, έχω γνωρίσει Βόσνιους Μουσουλμάνους αιτούντες άσυλο στη Σουηδία που ήρθαν πριν από το 2015 και αφομοιώθηκαν στη χώρα μια χαρά.
Τα παιδιά τους έχουν γίνει πυλώνες της κοινωνίας: Πολιτικοί, γιατροί, επιχειρηματίες. Ένας με τον οποίο μίλησα δύο φορές κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που πέθανε η βασίλισσα Ελισάβετ, μου είπε: «Ήταν και η βασίλισσα μας». Πρόσθεσε: «Αλλά η Σουηδία ήταν αφελής το 2015 για να αφήσει τόσους πολλούς να μπουν στη χώρα. Ελάχιστες ερωτήσεις έγιναν για το ποιοι ήταν ή ποιες θα ήταν οι απαιτήσεις τους από τη Σουηδία».
Το συνειδητοποίησα καθώς περνούσα μπροστά από μια στάση λεωφορείου έξω από μια απομακρυσμένη σουηδική πόλη το 2016. Τρεις άνδρες και ένα παιδί στέκονταν εκεί: Κάναμε όπισθεν και προσφερθήκαμε να τους πάρουμε μαζί.
«Μας έβαλαν σε ένα χριστιανικό φιλανθρωπικό σπίτι», είπαν οι τέσσερις Ιρακινοί πρόσφυγες, ο ένας παιδί. «Είπαν τις προσευχές τους στο τραπέζι και μας έδωσαν ζυμαρικά και όχι ρύζι, που μας αρέσει. Έχουμε βγει έξω και ψάχνουμε ξενοδοχείο». Η ομάδα, στη Σουηδία για έξι εβδομάδες, ζήτησε να αποσταλεί σε ένα κέντρο παροχής συμβουλών για άσυλο που μόλις είχε ιδρυθεί στην πόλη. «Θέλουμε να ζήσουμε με τους δικούς μας ανθρώπους και να έχουμε τα δικά μας έθιμα», είπαν αφού πόζαραν για μια φωτογραφία που δημοσίευσε η Mail.
Πάντα αναρωτιόμουν τι απέγινε αυτό το αχάριστο κουαρτέτο ή τι έδωσαν αργότερα στη Σουηδία ως αντάλλαγμα για τη γενναιοδωρία που τους είχε προσφερθεί από μια νέα χώρα. Και είναι μια ερώτηση που κάνουν πολλοί Σουηδοί (και μεγαλύτεροι μετανάστες όπως ο Βόσνιος φίλος μου).