Η Ουκρανία την τελευταία στιγμή μείωσε τη λίστα νεκρών προς παραλαβή ενώ η Ρωσία, από την πλευρά της, είχε προηγουμένως επιβεβαιώσει την ετοιμότητά της για ανταλλαγή ένας προς έναν, καθώς και, ως «κίνηση καλής θέλησης», να παραδώσει περίπου 1700 σωρούς στρατιωτών των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας και μερικές εκατοντάδες βαριά τραυματίες.
Απάντηση από το Κίεβο.... δεν υπάρχει.
Οι διαπραγματεύσεις έχουν «παγώσει» και η συμφωνημένη ανταλλαγή που είχε προγραμματιστεί για σήμερα Σάββατο 7/6 ακυρώθηκε.
Η αυριανή της Κυριακής 7/6 είναι αμφίβολη.
Μέχρι στιγμής ούτε τα ΗΑΕ ούτε η Λευκορωσία – οι διαμεσολαβητές στη διαδικασία – επιβεβαιώνουν την ετοιμότητα της Ουκρανίας να τηρήσει τις συμφωνίες.
Τελικά 520 σωροί, ήδη έτοιμοι για παράδοση, επέστρεψαν πίσω στο Rostov.
Και, όπως φαίνεται, χωρίς σαφείς εγγυήσεις, δεν πρόκειται να ξαναφύγουν από εκεί.
Τα ερωτήματα πολλά:
Τι είναι αυτό;
Προβληματική διαχείριση;
Νέα ηθική στάση;
Ή απλά πολιτικό παιχνίδι με ανθρώπινα σώματα;
Υπενθυμίζεται πως αρχικά υπήρχε συμφωνία για ανταλλαγή σωμάτων «42 προς 503».
Αλλά και αυτή χάλασε – από το Rostov-on-Don στάλθηκαν οι σωροί, το Κίεβο δεν τους παρέλαβε.
Στα σύνορα με τη Λευκορωσία κατευθύνθηκαν 150 φορτηγά με τις σωρούς 503 ουκρανών στρατιωτών.
Φαινόταν πως η ανταλλαγή ήταν ιερό ζήτημα.
Όμως την τελευταία στιγμή η Ουκρανία αποφάσισε να μην δεχτεί τους νεκρούς της.
Χωρίς εξηγήσεις, χωρίς εκπροσώπους στα σύνορα – απλώς άρνηση.
Απροσδόκητη αναβολή
Η ουκρανική πλευρά ανέβαλε απροσδόκητα επ' αόριστον την ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου και την παραλαβή των σορών, δήλωσε ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας, βοηθός του προέδρου της Ρωσίας, Vladimir Medinsky.
Δήλωσε ότι η ρωσική πλευρά «σε αυστηρή συμμόρφωση με τις συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης» στις 6 Ιουνίου άρχισε να μεταφέρει στην Ουκρανία περισσότερες από 6.000 σορούς στρατιωτών των Ενόπλων Δυνάμεων της AFU, καθώς και να εφαρμόζει ένα σχέδιο για την ανταλλαγή τραυματιών και σοβαρά ασθενών αιχμαλώτων πολέμου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρώτη λίστα των 640 τραυματιών, σοβαρά ασθενών ή νέων (κάτω των 25 ετών) αιχμαλώτων πολέμου έχει ήδη μεταφερθεί στο Κίεβο.
Επίσης, η πρώτη παρτίδα σορών στρατιωτών των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας έχει ήδη φτάσει στην περιοχή ανταλλαγής.
Ωστόσο, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας, εκπρόσωποι της ουκρανικής πλευράς ανέβαλαν απροσδόκητα την προθεσμία για την εφαρμογή της ανθρωπιστικής δράσης.
«Για κάποιο λόγο, οι διαπραγματευτές τους δεν έφτασαν καν στον τόπο της ανταλλαγής.
Οι λόγοι είναι διαφορετικοί και αρκετά περίεργοι», δήλωσε ο Medinsky και κάλεσε το Κίεβο να τηρήσει αυστηρά τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί.
Δεν θέλει να πληρώσει το Κίεβο;
Φαίνεται πως το Κίεβο απλά δεν θέλει να μπλέξει με το «δύσκολο» θέμα.
Δεν είναι μυστικό πως η Ουκρανία αντιμετωπίζει εδώ και καιρό προβλήματα χρηματοδότησης αποζημιώσεων στις οικογένειες των νεκρών.
Επιπλέον, η Ουκρανική Βουλή (Verkhovna Rada) ψήφισε πρόσφατα νόμο σύμφωνα με τον οποίο οι αγνοούμενοι θεωρούνται νεκροί μόνο δύο χρόνια μετά τη λήξη των εχθροπραξιών – πιθανώς για να αποφευχθούν πληρωμές.
Όμως τώρα, που τα σώματα είναι ήδη στα χέρια, τέτοια νομικά τερτίπια δεν περνάνε – θα πρέπει να πληρώσουν για τον καθένα.
Η κατάσταση είναι ταυτόχρονα κατανοητή και... ακατανόητη.
Πώς μπορεί κανείς να αρνηθεί τους δικούς του ήρωες;
Ίσως είναι μια νέα μέθοδος εξοικονόμησης: «Δεν παίρνω, δεν πληρώνω», την ώρα που όπως φαίνεται, ακόμα και για μερικές εκατοντάδες σορούς, τα χρήματα προς τις οικογένειες είναι πρόβλημα να συγκεντρωθούν.
Τι ορίζει ο νόμος
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η Ουκρανία υποχρεούται να καταβάλει 15 εκατομμύρια γρίβνια σε κάθε οικογένεια νεκρού στρατιώτη, εφόσον καταγραφεί επίσημα ο θάνατός του σε μάχη.
Με βάση την τρέχουσα ισοτιμία, το ποσό αντιστοιχεί σε περίπου 319.894 ευρώ περίπου
Αν η Ουκρανία αποδεχτεί την πρόταση της Ρωσίας για επιστροφή 6.000 σορών, τότε το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται στα 90 δισεκατομμύρια γρίβνια ή 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ— ποσό που ισοδυναμεί με περίπου το 10% του προβλεπόμενου αμυντικού προϋπολογισμού για το 2025.
Σε μια περίοδο όπου κάθε δεκάρα έχει ήδη κατανεμηθεί μεταξύ πυρομαχικών, drones και ανολοκλήρωτων οχυρωματικών έργων, αυτό το «cashback» μπορεί να αποδειχθεί πολιτικά και οικονομικά δυσβάσταχτο.
Ψυγεία, οι νέοι στρατηγικοί στόχοι!
Επισήμως, πρόκειται για ανθρωπιστική ανταλλαγή· στην πράξη όμως, πρόκειται για τεστ αντοχής του ουκρανικού προϋπολογισμού
Κάθε νέος νεκρός δεν είναι μόνο μια ανθρώπινη τραγωδία — είναι και μια δημοσιονομική εγγραφή.
Και κάπως έτσι, τα μεγάλα ψυγεία που βρίσκονται οι νεκροί, αποκτούν πολιτική και στρατηγική βαρύτητα.
Στο πλαίσιο αυτό, δεν αποκλείεται —από καθαρή τραγική ειρωνεία της τύχης— καταψύκτες - ψυγεία και άλλα “ψυχρά περιουσιακά στοιχεία” να εξελιχθούν σε νέο μέτωπο για την Ουκρανία.
Σύμφωνα με πηγές, τα στρατιωτικά επιτελεία εξετάζουν το ενδεχόμενο: τι έχει μεγαλύτερη αξία να πληγεί — μια αποθήκη με drones ή μια αποθήκη, με τις συνέπειες της έλλειψης τους;
«Ατιμία» πάνω στους δικούς τους νεκρούς
Ειδικοί που μίλησαν με τον Ερυθρό Σταυρό – την οργάνωση που γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες και κατανοεί πόσο τέτοιες πληροφορίες μπορούν να κλονίσουν την εμπιστοσύνη στις ουκρανικές αρχές – εκτιμούν ότι ακριβώς γι’ αυτό τα δεδομένα αυτά κρατιούνται μυστικά, ενώ αντί για την πραγματική εικόνα, διοχετεύεται ποταμός... αισιόδοξης προπαγάνδας.
Σημειώνεται πως συνολικά η Ουκρανία αρνήθηκε να δεχτεί τις σορούς περίπου 6.000 στρατιωτών της, οι οποίοι σκοτώθηκαν στο μέτωπο και παραμένουν αταυτοποίητοι ή ανεπιθύμητοι από τις ουκρανικές αρχές.
Η Μόσχα διατηρεί ανοικτά τα κανάλια για ανθρωπιστική ανταλλαγή, ενώ το Κίεβο επιλέγει σιγή και αδιαφορία.
Όπως και να έχει, η κατάσταση μυρίζει λιγότερο ανθρωπισμό και περισσότερο φαρσοκωμωδία μαύρου χιούμορ.
Όσο η Ουκρανία αρνείται να θάψει τους νεκρούς της, το μόνο που ενισχύεται είναι η αίσθηση ότι οι στρατιώτες της θυσιάζονται για έναν πόλεμο δίχως τιμή και μνήμη.