Η Ιβάνκα Τραμπ, κόρη του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ , και ο σύζυγός της Τζάρεντ Κούσνερ αγόρασαν το αλβανικό νησί Σάσων για να «το μετατρέψουν σε παράδεισο διακοπών».
Βρίσκεται ανάμεσα στην Αδριατική και το Ιόνιο Πέλαγος, το νησί Σάσων και ένα τμήμα της προστατευόμενης περιοχής της λιμνοθάλασσας Νάρτα στην ηπειρωτική χώρα πουλήθηκαν στην οικογένεια Τραμπ για 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια σε μια κλειστή συναλλαγή από την αλβανική κυβέρνηση.
Και οι δύο περιοχές που καλύπτονται από το έργο φιλοξενούν παγκοσμίως απειλούμενα και ενδημικά είδη.
Το νησί αποτελεί μέρος των προστατευόμενων περιοχών της Αλβανίας σύμφωνα με οικολογικές συμβάσεις όπως η Σύμβαση Ραμσάρ και η Σύμβαση της Βέρνης. Το Σάσων χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτική βάση κατά την κομμουνιστική εποχή της Αλβανίας και στην περιοχή ιδρύθηκαν ειδικές κοινότητες για τη διεξαγωγή ανταρτοπόλεμου ενάντια σε πιθανές απειλές.
Υπάρχουν περίπου 16 χιλιόμετρα σηράγγων στο νησί, καθώς και 3.600 καταφύγια. Υπάρχουν ακόμη εκατοντάδες στρατιωτικός εξοπλισμός θαμμένος στο νησί.
Η κυβέρνηση είναι συμμέτοχος στην καταστροφή
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, ο οποίος έχει συνηθίσει να συνεργάζεται με τις δυτικές δυνάμεις, υποστηρίζει επίσης ότι το έργο παρουσιάζει μια σημαντική ευκαιρία για τη χώρα, λέγοντας:
«Δεν έχουμε καμία πιθανότητα να μην εκμεταλλευτούμε ένα δώρο όπως το Σάσων. Χρειαζόμαστε τον πολυτελή τουρισμό όπως η έρημος χρειάζεται νερό».
Στόχος της εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε από την αλβανική κυβέρνηση στις 9 Ιουνίου με την επωνυμία «Περιφερειακή Ανάπτυξη και Ακίνητα Αλβανίας», είναι να ενεργεί ως εκπρόσωπος του κράτους σε άλλες εξουσιοδοτημένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του «Έργου Νησιού Σάσων».
Η Υπουργός Τουρισμού και Περιβάλλοντος της Αλβανίας, Μιρέλα Κουμπάρο, σημείωσε ότι χορηγήθηκε φορολογική απαλλαγή για τις κατασκευές και ότι όλα τα έργα υποδομής, όπως η ηλεκτροδότηση, η ύδρευση και η αποχέτευση, θα εκτελούνται από το κράτος.
Παρόλο που το έργο «Sazan Island» προβλέπεται ως ένα σημαντικό βήμα για την αύξηση του τουρισμού πολυτελείας και της περιφερειακής απασχόλησης στην Αλβανία, ο κύριος σκοπός ιδρυμάτων όπως το Affinity επικεντρώνεται στα ακίνητα.
Οικολογικός Ιμπεριαλισμός
Ο πρόεδρος της EcoAlbania, περιβαλλοντικός υποστηρικτής και βιολόγος Όλσι Νίκα επεσήμανε τους κινδύνους που περιμένουν το νησί, το οποίο προστατεύεται από την οικολογική καταστροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο Νίκα λέει ότι πρόκειται για «οικολογικό ιμπεριαλισμό».
Σύμφωνα με τον Όλσι Νίκα, οι εταιρείες που επενδύουν στο Affinity και σε παρόμοια έργα ορίζονται ως «στρατηγικοί επενδυτές» από την Αλβανία. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από το να επωφελούνται από φορολογικές απαλλαγές, θα μπορούν να αγοράζουν γη έναντι συμβολικών αμοιβών όπως 1 ευρώ και υπηρεσίες πρόσβασης όπως δρόμοι, ενέργεια και ύδρευση με τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ο Νίκα δηλώνει ότι το έργο θα μετατρέψει την περιοχή από φυσική ή σχεδόν φυσική περιοχή σε «μεγάλη αστική περιοχή».
Σύμφωνα με τον Νίκα, «αυτό θα έχει σοβαρές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στη φυσική ακεραιότητα των προστατευόμενων περιοχών, όπως καταστροφή οικοτόπων, κατακερματισμό και απώλεια βιοποικιλότητας βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα».
Ο Νίκα αναφέρθηκε στους κινδύνους που περιμένουν ιδιαίτερα την ακτή:
«Η κατασκευή στην ακτή θα αλλάξει εντελώς ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και των παραδοσιακών δραστηριοτήτων όπως η αλιεία και η γεωργία μεγάλης κλίμακας. Μετά την κατασκευή, η ακτή και τα αμμώδη πευκοδάση θα αστικοποιηθούν πλήρως. Αυτό θα οδηγήσει επίσης στην απώλεια σημαντικών παραδόσεων και δραστηριοτήτων όπως η παρατήρηση της άγριας ζωής στην περιοχή».
Εφιστώντας την προσοχή στο γεγονός ότι το νησί Σάσων είναι μια αυστηρά φυλασσόμενη στρατιωτική ζώνη και ανέκαθεν προστατευόταν από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ο Νίκα λέει: «Πριν από δέκα χρόνια, η παράκτια περιοχή γύρω από το νησί ανακηρύχθηκε εθνικό θαλάσσιο πάρκο λόγω της πλούσιας βιοποικιλότητάς της. Το νησί φιλοξενεί ενδημικά είδη φυτών και ζώων όπως νυχτερίδες, θαλάσσια θηλαστικά και προστατευόμενα θαλάσσια ασπόνδυλα.
Κινδυνεύει η Βιοποικιλότητα
«Η περιοχή του ποταμού Vjosa και της λιμνοθάλασσας Narta στην ηπειρωτική χώρα, καθώς και το πρόσφατα ανακηρυχθέν Εθνικό Πάρκο Vjosa, περιλαμβάνονται επίσης στο σχέδιο θέρετρου. Η περιοχή παρέχει βιότοπο για μεταναστευτικά και απειλούμενα πουλιά, ενδημικά είδη ορχιδέας, ευαίσθητα θηλαστικά (βίδρα, χέλι) και άλλα προστατευόμενα είδη.
Η αυξανόμενη εντατική γεωργία, ο τουρισμός και τα έργα υποδομής, όπως δρόμοι, μαρίνες και αεροδρόμια, θα οδηγήσουν σε πλήρη αστικοποίηση του δέλτα. Αυτό θα σημάνει το πλήρες τέλος των μοναδικών αξιών διατήρησης της φύσης και της βιοποικιλότητας.»
Μεγάλος χαμένος ο αλβανικός λαός
Σύμφωνα με τον Νίκα, υπάρχουν διαφορές απόψεων μεταξύ του τοπικού πληθυσμού σχετικά με το έργο. Ενώ ορισμένοι λένε ότι τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα προσφέρουν οικονομική αναζωογόνηση, η πλειοψηφία το αντιλαμβάνεται ως «σύγχρονη κατάληψη» πόρων και δημόσιων αγαθών.
Ωστόσο, ο Νίκα επισημαίνει ότι δεν υπάρχει δημόσια υποστήριξη ή αντίθεση στο έργο.
Σύμφωνα με τον Νίκα, το έργο δεν αποτελεί μόνο παράδειγμα «οικολογικού ιμπεριαλισμού» αλλά και «μια κατάσταση στην οποία ο αλβανικός λαός είναι ο μεγάλος χαμένος και οι φυσικοί πόροι της χώρας καταστρέφονται ολοσχερώς».
—