Γράφει ο ΚΑΥΣΙΜΑΡΧΗΣ
Παρά το γεγονός ότι η συμπεριφορά της κατασκευάστριας και κυρίας αναδόχου Rafael κάθε άλλο παρά εποικοδομητική μπορεί να χαρακτηριστεί, οι ευθύνες για το φιάσκο βαρύνουν την ελληνική πλευρά. Έστω στοιχειώδης έρευνα στα αρχεία της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ), θα καθιστούσε απολύτως προφανές στους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες και πρωτίστως την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ότι στο παρελθόν ο καθοριστικός παράγων για την επίτευξη υψηλού ποσοστού συμμετοχής της εγχώριας βιομηχανίας (όπως π.χ. στην περίπτωση των Leopard 2HEL, Patriot, κ.λπ.), ήταν η υποχρέωση των εκάστοτε κύριων αναδόχων να υπογράψουν συμφωνίες συμπαραγωγής με ελληνικές εταιρίες ΠΡΙΝ τους ανατεθεί η σύμβαση προμήθειας.
Αντίθετα, στην περίπτωση των SPIKE NLOS η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να έχει αρκεστεί στις διαβεβαιώσεις της Rafael ότι για το συνολικού κόστους 369.840.200 ευρώ πρόγραμμα (Σημείωση 1) θα ανατίθετο έργο στην ελληνική βιομηχανία ύψους περίπου 30 εκατ. ευρώ. Μάλιστα η έρευνα αγοράς την οποία διεξήγαγε η Rafael σε συνεργασία με τον όμιλο EFA, αφορούσε τουλάχιστον 18 ελληνικές εταιρίες.
Σύμφωνα όμως με καλά πληροφορημένες πηγές, η αξία του έργου που τελικά ανατέθηκε σε ελληνικές εταιρίας είναι περίπου 10 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 33% του έργου που αρχικά είχε υποσχεθεί η Rafael και αμελητέο ως ποσοστό επί της συνολικού κόστους του προγράμματος. Για την ακρίβεια μικρότερο και από το 3%!
Ούτε η συναρμολόγηση των οχημάτων των μονάδων πυρός NMT (Σημείωση 2) δεν έγινε δυνατό να λάβει χώρα στην Ελλάδα. Εξυπακούεται, ότι η Rafael δεν έχει αναλάβει νομική υποχρέωση για την επίτευξη συγκεκριμένης αξίας έργου που θα πρέπει να ανατεθεί στην εγχώρια βιομηχανία και άρα δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει τους όρους κάποιας συμφωνίας.
Επιπρόσθετα, το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με τις ίδιες καλά πληροφορημένες πηγές, παρουσιάζεται το φαινόμενο η Rafael να εξασκεί ισχυρές πιέσεις στις ελληνικές εταιρίες που ανέλαβαν έργο για περαιτέρω μείωση των τιμών τους ώστε να συμπιεστεί το κόστος του κυρίου αναδόχου. Για παράδειγμα ζητείται είτε η μείωση των εργατοωρών που έχουν συμφωνηθεί για την παραγωγή των απαρτίων που έχουν συμφωνηθεί ή η μείωση του κόστους της εργατοώρας ή και τα δύο συνδυαστικά.
Εν αναμονή συνάντησης…
Σύμφωνα με κύκλους της ΓΔΑΕΕ, η υπηρεσία έχει δεχθεί τις διαμαρτυρίες ελληνικών εταιριών για τα προαναφερθείσες πρακτικές αλλά καθώς δεν έχει υπογραφεί δεσμευτική συμφωνία για το ύψος του έργου που θα ανατεθεί στην ελληνική βιομηχανία, νομική βάση για παρέμβαση δεν υφίσταται. Παρόλα αυτά όμως, το επόμενο διάστημα, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του DP, έχει προγραμματιστεί συνάντηση μεταξύ ΓΔΑΕΕ και της Διεύθυνσης Διεθνούς Αμυντικής Συνεργασίας (SIBAT) του υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ σε μία προσπάθεια εξομάλυνσης της κατάστασης.
Οι ίδιοι κύκλοι έχουν επίσης ενημερωθεί για αυτό που χαρακτήρισαν, με εμφανώς περιπαικτική διάθεση «ταρζανιές της Rafael στο τελωνείο». Δηλαδή, προσπάθειες να επιταχυνθούν οι διαδικασίες εκτελωνισμού, που ούτως ή άλλως είναι χρονοβόρες (π.χ. πρόσφατα για τον εκτελωνισμό υλικών της Elbit Systems απαιτήθηκε διάστημα ενός περίπου μήνα), ακόμη και σε περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ελλείψεις ή σφάλματα στα συνοδευτικά έγγραφα ή που δεν έχουν γίνει οι προβλεπόμενες ενέργειες προς το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τη χορήγηση ατέλειας.
Για να είμαστε όμως ακριβοδίκαιοι, ίσως θα έπρεπε και οι «ειδήμονες» της ΓΔΑΕΕ να επικοινωνήσουν με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ώστε να ενημερωθούν σε ποιες περιπτώσεις διακίνησης αμυντικών υλικών εντός χώρας επιβάλλεται ή δεν επιβάλλεται ΦΠΑ, ώστε να ενημερώνουν κατάλληλα τους προμηθευτές από τρίτες χώρες. Για να αποφύγουμε την επανάληψη του φαινομένου του 2005, όταν παρά τις συμβουλές των τότε «ειδημόνων», το υπουργείο Οικονομικών επέβαλλε στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας την καταβολή 250 εκατ. ευρώ ως ΦΠΑ για την ύψους 1,7 δις ευρώ σύμβαση προμήθειας των 170 αρμάτων μάχης Leopard 2HEL που είχε ανατεθεί το 2003.
Τέλος, ας σημειωθεί ότι κατά τις πληροφορίες του DP οι παραδόσεις των SPIKE NLOS NMT δεν είναι και τόσο επικείμενες όσο παρουσιάζονται σε δημοσιεύματα.
Σημείωση 1: Το πρόγραμμα SPIKE NLOS περιλαμβάνει τρεις συμβάσεις:
>Σύμβαση 004A/23, προμήθεια Α-Τ (αντιαρματικών) Πυραυλικών Συστημάτων Πολλαπλών Ρόλων Μεγάλου Βεληνεκούς (τα 17 συστήματα SPIKE NLOS NMT για τον Στρατό Ξηράς) κόστους 269.885.000 ευρώ
>Σύμβαση 005A/23, προμήθεια εννέα πυραυλικών συστημάτων SPIKE NLOS για τα επιθετικά ελικόπτερα AH-64A+, κόστους 45.000.000 ευρώ και
>Σύμβαση 006A/23, προμήθεια Συστημάτων Διεύθυνσης Βολής (ΣΔΒ) – Κατευθυνόμενων Βλημάτων (ΚΒ) για τον εξοπλισμό των κανονιοφόρων τύπου Μαχητής και των σκαφών ανορθόδοξου πολέμου (ΣΑΠ) τύπου Mk V, κόστους 54.985.200 ευρώ
Σημείωση 2: Κάθε Μονάδα Πυρός αποτελείται:
Από δύο τροχοφόρα τεθωρακισμένα οχήματα Plasan SandCat Stormer με ηλεκτρο-οπτικό σύστημα εντοπισμού στόχου (TOPLITE MHD), αναμεταδότη (transponder) BNET-V για επικοινωνίες φωνής και δεδομένων, τερματικό συστήματος C4I, σύστημα εκτόξευσης με τέσσερα έτοιμα προς εκτόξευση βλήματα SPIKE NLOS και αναχορηγία έξι βλημάτων και ένα όχημα αναγνώρισης εξοπλισμένο με δύο μη επανδρωμένα αεροσκάφη Orbiter 3B για τον εντοπισμό στόχων σε μεγάλες αποστάσεις, αναμεταδότη (transponder) BNET-V για επικοινωνίες φωνής και δεδομένων και τερματικό συστήματος C4I.
https://www.defence-point.gr/