Και το καλοκαίρι του 2024 ο ΟΠΕΚΕΠΕ παρέλαβε εν τοις πράγμασι δύο φορές (!) το παραδοτέο του πιο κρίσιμου, ίσως, έργου της αίτησης ενιαίας ενίσχυσης. Προτιμώντας τελικά το έργο που του παρέδωσε η Neuropublic, ενώ είχε ήδη ανεβάσει στο κυβερνητικό νέφος και είχε χρησιμοποιήσει για δύο μήνες το ίδιο παραδοτέο που είχε λάβει από άλλη εταιρεία, την Cognitera, η οποία ήταν μάλιστα εταίρος της Neuropublic στην κοινοπραξία που είχε κερδίσει τον εν λόγω διαγωνισμό!
Η πανίσχυρη εταιρεία, κινώντας τα νήματα της επιρροής της, συνέχιζε δηλαδή μέχρι εσχάτως να διατηρεί την πρόσβασή της τόσο στις αιτήσεις των ενισχύσεων όσο και στο γεωπληροφοριακό σύστημα στο οποίο βασίζονται οι επιδοτήσεις της αγροτοκτηνοτροφίας.
Παρ’ όλα αυτά, με αποκορύφωμα την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, η κυβέρνηση επιχειρεί να «χτίσει» ετεροχρονισμένα αποστάσεις από τα πεπραγμένα του τεχνικού συμβούλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, της Neuropublic (και γενικότερα των εταιρειών σε μονοπωλιακή σχέση με τον οργανισμό), δίνοντας έμφαση στην έσχατη κυβερνητική βούληση να «καθαρίσει» το τοπίο.
Συγκεκριμένα, από το βήμα της 89ης Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης στις 7 Σεπτεμβρίου ο Κυρ. Μητσοτάκης, απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αναρωτήθηκε (λες και δεν ήταν ο ίδιος πρωθυπουργός από το 2019 μέχρι και σήμερα): «Η περιβόητη τεχνική λύση, η οποία δόθηκε το 2014 και αποτέλεσε ουσιαστικά τον πυρήνα του προβλήματος… Γιατί διαιωνίστηκε; Ποιοι ωφελήθηκαν; Ποιες ήταν οι εταιρείες που κρύφτηκαν πίσω από αυτή την τεχνική λύση; Γιατί ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν μπόρεσε ποτέ να αποκτήσει απόλυτη τεχνολογική ανεξαρτησία και ήταν μονίμως δέσμιος πληροφοριακών συστημάτων που άλλοι παρείχαν;».
Ποια ήταν όμως η στάση των αρμοδίων επί των ημερών της κυβέρνησης Μητσοτάκη απέναντι στην εταιρεία; Ο ΟΠΕΚΕΠΕ παρέλαβε δύο φορές το λογισμικό των αιτήσεων ενίσχυσης.
Στις 16 Ιουνίου 2023 επί υπουργίας Λευτέρη Αυγενάκη και προεδρίας Ευάγγελου Σημανδράκου στον ΟΠΕΚΕΠΕ ο οργανισμός προχώρησε σε διεθνή διαγωνισμό για το έργο «Ανάπτυξη και προσαρμογή απαιτούμενων πληροφοριακών συστημάτων και διασυνδέσεων που θα υποστηρίξουν την ΚΑΠ 2023-2027» (τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ) αντί 19,8 εκατ. ευρώ. Με συμφωνητικό οι εταιρείες Neuropublic και Cognitera –αντίπαλες ως τότε στη διεκδίκηση του πληροφοριακού συστήματος του ΟΠΕΚΕΠΕ– σχημάτισαν ένωση, κατέβηκαν μαζί στον διαγωνισμό και πήραν το έργο από κοινού για πρώτη φορά. Η σύμβαση υπογράφηκε με τον ΟΠΕΚΕΠΕ στις 24 Νοεμβρίου 2023, με διάρκεια έως και τον Νοέμβριο του 2025. Με βάση τη σύμβαση, η πρώτη αναλάμβανε –μεταξύ άλλων– την τεχνική υποστήριξη του οργανισμού στον έλεγχο και στην πληρωμή των αιτήσεων και η δεύτερη κατά την υποβολή τους.
Πλην όμως… κάτι περίεργο συνέβη όταν ήρθε η ώρα της παραλαβής του συγκεκριμένου παραδοτέου της Cognitera, που οδήγησε σε νομική διαμάχη Cognitera με ΟΠΕΚΕΠΕ. Συγκεκριμένα, το παραδοτέο της Cognitera παραδόθηκε πρόωρα στον ΟΠΕΚΕΠΕ στα τέλη Μαρτίου 2024, κατόπιν πιέσεων –σύμφωνα με την εταιρεία– από τον τότε υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτ. Αυγενάκη για το έγκαιρο άνοιγμα του συστήματος καταχώρησης αιτήσεων προς τους δικαιούχους επιδοτήσεων. Το λογισμικό τέθηκε σε λειτουργία την 1η Απριλίου 2024. Ενεργοποιήθηκε όμως μόνο για την απευθείας υποβολή αιτήσεων – όχι για τις αιτήσεις μέσω Κέντρων Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ). Περί τους 2.430 αιτούντες υπέβαλαν οριστική αίτηση και πάνω από 250.000 εξέδωσαν κλειδάριθμο όσο έμεινε σε χρήση, μέχρι και τουλάχιστον το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου του 2024.
Στο μεταξύ όμως οι δύο εταιρείες τα «έσπασαν». Η Neuropublic υπέβαλε κι εκείνη παραδοτέο στον ΟΠΕΚΕΠΕ για τον κώδικα των αιτήσεων ΟΣΔΕ, με πρόσχημα να λειτουργήσει ως backup σε περίπτωση που δεν είναι κατάλληλο το παραδοτέο της Cognitera. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έστειλε παρατηρήσεις στην Cognitera, αυτή προχώρησε σε αλλαγές και τελικά στις 5 Ιουνίου, κι ενώ είχε ήδη χρησιμοποιηθεί για δύο μήνες, ο πρόεδρος της επιτροπής παραλαβής του έργου θυμήθηκε ότι η γλώσσα Python στην οποία είχε γραφεί ο κώδικας δεν είναι κατάλληλη. Τελικά η Neuropublic αποδείχτηκε ότι είχε τέτοια ισχύ ώστε κατάφερε να αποκλείσει τον εταίρο της. Η Cognitera παραμένει εταίρος στο έργο, αν και έχει κινηθεί δικαστικά κατά του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η γνωμοδότηση Βενιζέλου που έγειρε την πλάστιγγα
Το Documento δημοσιεύει τις δύο γνωμοδοτήσεις συνταγματολόγων που ζήτησαν κι έλαβαν οι δύο εταιρείες στις αρχές Ιουλίου του 2024, η Cognitera από τον πρώην υπουργό Εσωτερικών της κυβέρνησης Καραμανλή Σπύρο Φλογαΐτη και η Neuropublic από τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Σαμαρά Ευάγγελο Βενιζέλο. Να σημειωθεί ότι επί κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου ήταν που η Gaia Επιχειρείν, την οποία ελέγχουν Neuropublic και Τράπεζα Πειραιώς, έλαβε σκανδαλωδώς για μία επταετία (!) το έργο του συντονισμού στην υποβολή των αιτήσεων επιδοτήσεων αγροτών και κτηνοτρόφων από τα ΚΥΔ προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ο Σπ. Φλογαΐτης λοιπόν γνωμοδότησε ότι εφόσον «ανάδοχος υποβάλλει το παραδοτέο του ή παρέχει την προβλεπόμενη υπηρεσία… και η Αναθέτουσα Αρχή προβεί στη χρήση του, τότε θεωρείται ότι έχει πραγματοποιηθεί η παραλαβή του αντικειμένου» καθώς «συνιστά εν τοις πράγμασι παραλαβή».
Ο Ευάγγ Βενιζέλος, από την άλλη, γνωμοδότησε ότι «αν κριθεί από την αναθέτουσα αρχή ότι το παραδοτέο που υποβλήθηκε… δεν είναι συμβατό με τη διακήρυξη και απορριφθεί, αυτή έχει υποχρέωση… να εξετάσει το παραδοτέο που υποβλήθηκε εμπρόθεσμα από το άλλο μέλος της ένωσης» ώστε να εκτελεστεί η σύμβαση. Γράφει δε ότι η απόφαση ελήφθη «μετά τη σύνταξη πρακτικού προσωρινής παραλαβής».
Η Cognitera διαμαρτυρήθηκε υποστηρίζοντας ότι η γνωμοδότηση Βενιζέλου εκλαμβάνει ως αληθές το θέμα του πρωτοκόλλου, χωρίς όμως να είναι.
Το Documento απηύθυνε ερώτημα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ζητώντας να ενημερωθεί αν παρέλαβε το συγκεκριμένο παραδοτέο της Cognitera με πρωτόκολλο (προσωρινής ή μη) παραλαβής. Μέχρι δημοσιεύσεως ουδεμία απάντηση λάβαμε. Οι πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι δεν υπάρχει τέτοιο πρωτόκολλο.
Το εμπόδισε ο Βάρρας, αλλά δόθηκε στη Neuropublic
Στις 26 Αυγούστου 2025 με δελτίο Τύπου που είχε τον τίτλο «Μεγάλα έργα με σκιές, μικρά έργα σε αδράνεια» η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΟΓΕΔΥ) διαμαρτυρήθηκε για την ανάθεση σύμβασης 650.000 ευρώ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα Κεντρικής Γεωπληροφοριακής Υποδομής εντός του υπουργείου «σε εταιρεία η οποία φέρεται εμπλεκόμενη σε υποθέσεις κακοδιαχείρισης στον ΟΠΕΚΕΠΕ». Η ανακοίνωση αναφερόταν στην εταιρεία Neuropublic, η οποία στις 28 Απριλίου 2025, επί υπουργίας Τσιάρα στο ΥπΑΑΤ και με πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ τον Νίκο Σαλάτα, υπέγραψε τη συγκεκριμένη σύμβαση.
Σύμφωνα με πληροφορίες από πρόσωπα που γνωρίζουν τα τεκταινόμενα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, το έργο αυτό είναι εκ του περισσού, καθώς αντίστοιχη βάση δεδομένων λειτουργούσε ήδη στον οργανισμό πληρωμών των κοινοτικών επιδοτήσεων και πάντως θα μπορούσε να είχε περιληφθεί στο έργο της ΚΑΠ 2023-27, που έλαβαν οι Neuropublic και Cognitera.
Το Documento ρώτησε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για ποιον λόγο το συγκεκριμένο αντικείμενο δεν συμπεριλήφθηκε στο έργο «Ανάπτυξη και προσαρμογή πληροφοριακών συστημάτων και διασυνδέσεων ΚΑΠ 2023-27» του ΟΠΕΚΕΠΕ. Το υπουργείο δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι η σύμβαση των 650.000 ευρώ «σχεδιάστηκε από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ήδη από το 2019» και «η σχετική προκήρυξη του διαγωνισμού έγινε το 2022, δηλαδή ένα έτος πριν από την προκήρυξη του ΟΠΕΚΕΠΕ για τα πληροφοριακά συστήματα της ΚΑΠ 2023-27». Είπε μάλιστα ότι «ο λόγος που το αντικείμενο δεν μπορούσε να ενταχθεί στο έργο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ότι αφορά θεσμικές αρμοδιότητες του ΥπΑΑΤ, οι οποίες δεν έχουν εκχωρηθεί», όπως η διαχείριση βοσκήσιμων γαιών.
Οι γνώστες των τεκταινομένων όμως σχολίασαν στο Documento ότι η απάντηση αυτή δεν είναι σωστή, καθώς με τη νέα ΚΑΠ 2023-27 όλες αυτές οι αρμοδιότητες, τόσο εντός υπουργείου όσο και εντός ΟΠΕΚΕΠΕ, ανήκουν πλέον στο ΥπΑΑΤ. Κάτι που σημαίνει ότι το έργο θα μπορούσε να είχε ενσωματωθεί στο μεγάλο έργο της ΚΑΠ 2023-27 των 16,6 εκατ. ευρώ. Ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ Νίκος Κακαβάς δήλωσε στο Documento ότι «οι απαντήσεις των αρμοδίων στο ΥπΑΑΤ είναι έωλες» και «δεν απαντούν στο ερώτημα γιατί ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρηγόρης Βάρρας απέρριψε το 2020 ένα έργο που τώρα υιοθετούν».
Το αποκαλυπτικό email προς τον Βορίδη
Το Documento δημοσιεύει το email που είχε στείλει στις 12 Μαρτίου 2020 η προϊστάμενη της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικών Υπηρεσιών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στον τότε υπουργό Μ. Βορίδη. Σε αυτό τον ενημέρωνε ότι κατόπιν εντολής του διευθυντή του ιδιαίτερου γραφείου του Βορίδη Θεοδόση Αθανασά η υπεύθυνη του ακριβώς ίδιου έργου που ανέλαβε τώρα η Neuropublic από το ΥπΑΑΤ απέστειλε στον τότε αντιπρόεδρο ΟΠΕΚΕΠΕ Δημήτρη Μελά το σχέδιο τεχνικών προδιαγραφών του έργου για να διατυπωθούν παρατηρήσεις (καθώς «έμμεσος ωφελούμενος» θα ήταν και ο ΟΠΕΚΕΠΕ).
Ο Δ. Μελάς, ο οποίος σήμερα είναι κατηγορούμενος σε μία από τις υποθέσεις που έχει ανοίξει για τον οργανισμό η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, δεν ήταν αρμόδιος για τον τομέα πληροφορικής (φαίνεται όμως ότι ήταν σε καλύτερη συνεννόηση με τον υπουργό Βορίδη). Ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρ. Βάρρας, γράφει η αποστέλλουσα το email, ο οποίος εκ των συμφραζομένων φαίνεται πως δεν ήταν πλήρως ενήμερος, ζήτησε το σχέδιο των προδιαγραφών. Στο email ο Βάρρας «εξέφραζε τον προβληματισμό του… για το μέγεθος του έργου, την ωριμότητά του και τις ανάγκες αναβάθμισης…».
Επιπλέον εκδήλωνε την προθυμία του οργανισμού να φιλοξενήσει το έργο στις υποδομές του ως λύση ασφαλέστερη από την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία υποχρεωτική εγκατάσταση όλων των έργων πληροφορικής στο «κυβερνητικό νέφος». Με άλλα λόγια, εξέφραζε τις αντιρρήσεις του. Τελικά, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το έργο σταμάτησε. Ωστόσο επανήλθε επί των ημερών του υπουργού Κ. Τσιάρα και του προέδρου Ν. Σαλάτα. Και μάλιστα σε μια συγκυρία που ήταν ήδη γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είχε βάλει στο μικροσκόπιό της τον «αμαρτωλό» οργανισμό.
https://www.documentonews.gr/