Σημαντικοί παράγοντες της αμερικανικής οικονομίας συγκεντρώθηκαν για να υπογράψουν ένα υπόμνημα προκειμένου να καταστήσουν σαφές ότι εξακολουθούν πραγματικά να μην τους αρέσουν όσα κάνει ο Donald Trump, παρότι τα στοιχεία δείχνουν πλήρη αποτυχία των προβλέψεών τους.
Την ίδια ώρα, ξετυλίγεται το σχέδιο Trump II για ανάκτηση της οικονομικής κυριαρχίας στις ΗΠΑ – αύξηση των εσόδων από τους δασμούς μείωση των εμπορικών ελλειμμάτων με τους εμπορικούς εταίρους, και ανάταξη της παραγωγικής βάσης της χώρας.
Και όμως: Οι τιμές των αγαθών που επηρεάζονται από δασμούς έπεσαν τον Αύγουστο, καταρρακώνοντας τις ελπίδες όλων στο Ινστιτούτο Cato που ήθελαν να υπάρξει πληθωριστική έκρηξη.
Και οι Αμερικανοί για άλλη μια φορά κατέστησαν σαφές ότι πραγματικά, μα πραγματικά, δεν τους αρέσουν τα οικονομικά σχέδια των Δημοκρατικών.
Ένα εξαιρετικά μη πειστικό υπόμνημα
Όλοι οι εν ζωή πρώην πρόεδροι της Federal Reserve, οι πρώην υπουργοί Οικονομικών Robert Rubin, Larry Summers, Hank Paulson, Jack Lew και Timothy Geithner, καθώς και πολλοί έγκριτοι οικονομολόγοι, υπέγραψαν ένα υπόμνημα που συνέταξαν δικηγόροι της Covington & Burling, υποστηρίζοντας—χωρίς αποδείξεις—ότι «η απομάκρυνση του μέλους του ΔΣ Lisa D. Cook όσο εκκρεμεί η προσφυγή κατά της απομάκρυνσής της θα απειλούσε την ανεξαρτησία της Fed και θα έπληττε την εμπιστοσύνη του κοινού στη Fed».
Παρότι ακούγεται ανησυχητικό, δεν αναμένεται να έχει μεγάλο βάρος κατά τη δικαστική κρίση της υπόθεσης.
Κατ’ αρχάς, δεν είναι νομικό επιχείρημα.
Είναι επιχείρημα πολιτικής: να προστατεύονται τα μέλη του Δ.Σ. της Fed από απομάκρυνση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Αυτό θα μπορούσε να το θεσπίσει το Κογκρέσο με νόμο. Όμως το Κογκρέσο έγραψε ότι ο πρόεδρος μπορεί να απομακρύνει τα λέη του Δ.Σ. εφόσον υπάρχει λόγος.
Ίσως να μη συμφωνούν, αλλά η αλλαγή είναι θέμα του Κογκρέσου και όχι του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Ακόμα και ως πολιτικό επιχείρημα όμως είναι αδύναμο.
Ο κίνδυνος που επικαλείται είναι ότι η απομάκρυνση της Cook θα έθετε υπό αμφισβήτηση την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και αυτό θα αποσταθεροποιούσε τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό.
Οι αποσταθεροποιημένες προσδοκίες, υποστηρίζει το υπόμνημα, θα οδηγούσαν σε άνοδο του πληθωρισμού, στη βάση ότι ο πραγματικός πληθωρισμός είναι κατά μεγάλο μέρος θέμα προσδοκιών.
Δηλαδή, φτάνει το να λέμε ότι δεν .. υπάρχει πληθωρισμός για να … μην υπάρχουν οι σχετικές προσδοκίες.
Ο Joe Biden πλήρωσε ακριβά αυτόν τον στρουθοκαμηλισμό…
Η ανεξαρτησία της Fed
Η ανεξαρτησία της Fed όμως εξασφαλίζεται πρωτίστως από την πολύπλοκη δομή της.
Η νομισματική πολιτική καθορίζεται από την Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς Federal Open Market Committee, που αποτελείται από προέδρους περιφερειακών Fed και κυβερνήτες.
Οι κυβερνήτες έχουν θητείες 14 ετών με κλιμακωμένη ανανέωση και χρειάζονται έγκριση της Γερουσίας.
Η απομάκρυνση ενός μόνο επικεφαλής περιφερειακής τράπεζας από τη στιγμή που υπάρχει αποχρών λόγος δύσκολα θα προκαλούσε κατάρρευση της εμπιστοσύνης.
Έβλεπαν.. παροδικό πληθωρισμό
Επίσης, η ιδέα ότι ο Trump θα μπορούσε να επηρεάσει τη Fed ώστε να αποσταθεροποιήσει τις πληθωριστικές προσδοκίες είναι αμφίβολη.
Θα ήταν πιο πειστικό αν μιλούσαμε για τον Biden, ο οποίος μαζί με τους συμμάχους του συστηματικά υποβάθμιζε τις οικονομικές συνέπειες του πληθωρισμού.
Ή ακόμη, πιο πιθανό είναι να αποσταθεροποιήσει τις προσδοκίες η παραμονή του Jerome Powell, ο οποίος επέμενε ότι ο πληθωρισμός είναι «παροδικός», συμβάλλοντας στη χειρότερη έξαρση της ανόδου των τιμών εδώ και 40 χρόνια.
Ο Trump κέρδισε την επανεκλογή εν μέρει γιατί οι πολίτες πίστευαν ότι θα χειριστεί καλύτερα τον πληθωρισμό• γιατί λοιπόν να θεωρήσουν ξαφνικά ότι θα κάνει το αντίθετο;
Η Θεωρία των προσδοκιών και οι αποτυχημένοι μάγοι
Η θεωρία αυτή έχει περισσότερους αμφισβητίες από υποστηρικτές.
Από πάντα στηριζόταν σε αδύναμα θεμέλια.
Στην ουσία, οι «προσδοκίες» χρησιμοποιούνταν ως πρόχειρη εξήγηση για φαινόμενα που τα οικονομικά μοντέλα δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν – η ανθρώπινη δράση, το γιατί κάποιος θέλει να καταναλώσει είτε να αποταμιεύσει δεν έχουν κάποια ορθολογική βάση.
Όταν οι οικονομολόγοι δεν μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί ο πληθωρισμός παρέμενε χαμηλός ή ανέβαινε «χωρίς λόγο», απλά το απέδιδαν στις προσδοκίες.
Και κάτι τελευταίο: παρότι παρουσιάστηκε ως «διακομματική» ομάδα, κανείς από όσους υπέγραψαν το υπόμνημα δεν είναι υποστηρικτής του Trump, του οικονομικού προστατευτισμού ή της ιδέας του Make America Great Again. Αντίθετα, όλοι είναι δηλωμένα αντίπαλοι.
Ο Hank Paulson, πρώην επικεφαλής της Goldman Sachs και υπουργός Οικονομικών του George Bush πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και ένας από τους συντάκτες της διάσωσης της Wall Street, είχε στηρίξει τη Hillary Clinton το 2016.
Ο Alan Greenspan χαρακτήρισε τους δασμούς του Trump «τρελούς» και είπε ότι κλείνει το ακουστικό του όταν μιλά ο Trump για την οικονομία.
Με άλλα λόγια, όλοι είναι αντι-Trump, ακόμα κι αν παλιότερα είχαν σχέσεις με Ρεπουμπλικάνους.
Οι δασμοί δεν αυξάνουν τις τιμές—τις μειώνουν
Το Υπουργείο Εμπορίου έδωσε στη δημοσιότητα τον δείκτη προσωπικών καταναλωτικών δαπανών.
Δείχνει ότι ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο 2% της Fed, αλλά όχι λόγω δασμών.
Για δεύτερο συνεχόμενο μήνα οι τιμές των διαρκών αγαθών—όσων επηρεάζονται από δασμούς—έπεσαν.
Η μείωση αυτή δεν οφείλεται σε μείωση της ζήτησης.
Οι καταναλωτές αγοράζουν περισσότερα αγαθά σε χαμηλότερες τιμές, η πραγματική κατανάλωση διαρκών αγαθών αυξήθηκε 0,9%.
Αυτό καταρρίπτει το επιχείρημα ότι οι δασμοί είναι «φόρος στους καταναλωτές».
Ακόμη περισσότερο, ο δείκτης τιμών του Harvard Business School δείχνει ότι από την «Ημέρα Απελευθέρωσης» (2 Απριλίου) , οι τιμές των εισαγόμενων αγαθών που υπάγονται σε δασμούς ανέβηκαν λιγότερο (1,13%) από τα εγχώρια που δεν υπάγονται (1,25%). Αν το ετήσιοποιήσουμε, οι εισαγωγές με δασμούς ανέβηκαν 2,41%, ενώ τα εγχώρια προϊόντα χωρίς δασμούς 2,76%.
Και ακόμη πιο εντυπωσιακό: οι τιμές των αμερικανικών προϊόντων που ανταγωνίζονται τις εισαγωγές σε κατηγορίες με δασμούς έπεσαν κατά 0,67%—δηλαδή ετήσια πτώση 1,42%.
Αν αυτό συνεχιστεί, δεν θα μας εκπλήξει αν το Harvard απλά καταργήσει τον δείκτη: είναι υπερβολικά ντροπιαστικός για το κατεστημένο που μισεί τους δασμούς.
Οι Δημοκρατικοί είναι αναξιόπιστοι στην οικονομική πολιτική
Σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση Reuters/Ipsos, παρότι το κοινό δεν είναι ενθουσιασμένο με τη ρεπουμπλικανική ηγεσία στην οικονομία, οι Ρεπουμπλικάνοι προηγούνται καθαρά. Το 34% λέει ότι έχουν καλύτερο σχέδιο για
την οικονομία, ενώ μόνο το 24% λέει το ίδιο για τους Δημοκρατικούς.
Σε ένα δικομματικό σύστημα, αυτή η διαφορά αρκεί για να κερδίσει εκλογές.
Μία εξήγηση: οι πολίτες δεν ξέρουν ποιο είναι το οικονομικό σχέδιο των Δημοκρατικών. Και ίσως ούτε η ίδια η ηγεσία τους ξέρει. Έχουν κάνει σαφές ότι αντιτίθενται στον Trump και στη φορολογική του μεταρρύθμιση, αλλά δεν έχουν παρουσιάσει θετικό όραμα. Ούτε καν αρνητικό με λεπτομέρειες: θα καταργούσαν τους δασμούς του Trump; Θα αύξαναν τους φόρους σε συνταξιούχους ή σε εργαζόμενους με φιλοδωρήματα; Πώς ακριβώς θα μείωναν τις τιμές σε ηλεκτρικό ρεύμα ή υγειονομική περίθαλψη;
Το αναπόφευκτο συμπέρασμα είναι ότι είτε δεν έχουν σχέδιο είτε το σχέδιο τους είναι τόσο αντιδημοφιλές που αποφεύγουν να το πουν. Έτσι, δημόσια, μένει μόνο φόβος και απέχθεια.
Δεν προκαλεί έκπληξη ότι το αμερικανικό κοινό δεν ενθουσιάζεται με αυτό ως οικονομικό πρόγραμμα και εξακολουθεί να εμποιστεύεται τον Trump.
www.bankingnews.gr