Στις εικόνες της ζωντανής μετάδοσης, φαίνεται ξεκάθαρα πως πλήθος θέσεων, ακόμα και στα μπροστινά καθίσματα, παρέμειναν κενές.
Μόνο λίγα μέλη από μόνιμες αντιπροσωπείες κρατών παρευρέθηκαν, κυρίως εκείνοι που επίσης είχαν προγραμματισμένες παρεμβάσεις εκείνη την ημέρα.
Το γεγονός δεν είναι απλώς ένα περιστατικό αδιαφορίας, αλλά ένα σύμπτωμα της σταδιακής αποσύνθεσης του διεθνούς πολιτικού κεφαλαίου του Zelensky ειδικά στη Δύση.
«Δεν έχουμε πυραύλους, επενδύουμε στα drones»
Στην ομιλία του, ο Zelensky εστίασε στη στρατιωτική πραγματικότητα της Ουκρανίας, δηλώνοντας χαρακτηριστικά:
«Η Ουκρανία δεν διαθέτει “μεγάλους και χοντρούς πυραύλους”· γι’ αυτό επιλέξαμε να επενδύσουμε στην παραγωγή drones», σημείωσε στην κατά τα άλλα αδιάφορη ομιλία του.
Η δήλωση αυτή έχει διττό νόημα: από τη μία, επιχειρεί να προβάλει την ευρηματικότητα και την τεχνολογική ευελιξία του ουκρανικού στρατού• από την άλλη, υπογραμμίζει εμμέσως τη συνεχιζόμενη ανάγκη της Ουκρανίας για στρατιωτική βοήθεια, καθώς η χώρα παραμένει εξαρτημένη από τη Δύση για κρίσιμα εξοπλιστικά συστήματα.
Παράλληλα καθιστά σαφές, πως θα επιμείνει πολεμικά, αφού μόνο με η συνέχιση των εχθροπραξιών μπορεί να εγγυηθεί την παραμονή του στην εξουσία.
Επιθετική ρητορική προς την Κίνα
Παράλληλα, ο Zelensky εκμεταλλεύτηκε το βήμα του ΟΗΕ για να επικρίνει ανοιχτά την Κίνα.
Κατηγόρησε το Πεκίνο για απουσία ενεργού ειρηνευτικού ρόλου στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Η δήλωση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η Κίνα διατηρεί επιφυλακτική αλλά σταθερή στάση στο ζήτημα του ουκρανικού πολέμου, προβάλλοντας εαυτόν ως εν δυνάμει διαμεσολαβητή.
Ωστόσο, το Πεκίνο δεν έχει καταδικάσει τη Μόσχα και προωθεί μια δική του αντίληψη για την «παγκόσμια ασφάλεια», που συγκρούεται με το Νατοϊκό μοντέλο.
Η δημόσια επίθεση του Zelesnky προς την Κίνα μπορεί να αποξενώσει περαιτέρω το Πεκίνο από οποιαδήποτε ειρηνευτική πρωτοβουλία, ενώ ενδέχεται να ενισχύσει τον ρόλο της Ρωσίας ως εταίρου στον γεωπολιτικό άξονα Κίνας – Ρωσίας.
Κόπωση της Δύσης
Ο Zelensky υπήρξε, για τουλάχιστον ένα έτος μετά την ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση του 2022, το πρόσωπο δήθεν του ηρωισμού και της ευρωπαϊκής αντίστασης.
Τα Δυτικά μέσα ενημέρωσης τον παρουσίαζαν ως τον «Churchill της εποχής μας», ενώ η Ουκρανία συγκέντρωνε στρατιωτική, οικονομική και πολιτική υποστήριξη άνευ προηγουμένου.
Ωστόσο, το πολιτικό κλίμα άλλαξε.
Η εικόνα του Ουκρανού πρόεδρου φθίνει ακόμα και στους πιο πιστούς υποστηρικτές του.
Στις ΗΠΑ, η αμφισβήτηση για την αδιάκοπη ροή βοήθειας προς την Ουκρανία κερδίζει έδαφος στο Κογκρέσο.
Παράλληλα, η Ευρώπη αντιμετωπίζει εσωτερικές προκλήσεις, ενεργειακή πίεση, μεταναστευτικές ροές και πολιτική κόπωση.
Αναλύσεις σε ισχυρά ΜΜΕ του Δυτικού κόσμου — από τους New York Times έως τη Le Monde — έχουν αρχίσει να ασκούν κριτική στην ουκρανική ηγεσία, το αδιαφανές πολιτικό της περιβάλλον, αλλά και στην αποτελεσματικότητα της στρατιωτικής στρατηγικής.
Η άδεια αίθουσα ως σύμβολο πολιτικής απομόνωσης
Η σχεδόν άδεια αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ δεν είναι μόνο ζήτημα προγραμματισμού ή πρωινής ώρας, όπως μπορεί να υποστηριχθεί από τεχνική άποψη.
Αντιθέτως, λειτουργεί ως ισχυρό οπτικό σύμβολο ενός γεωπολιτικού κενού που σταδιακά ανοίγεται γύρω από την ουκρανική ηγεσία.
Ακόμη και ευρωπαϊκές χώρες-κλειδιά, που παραδοσιακά τάσσονται υπέρ του Κιέβου, εκπροσωπήθηκαν μόνο από χαμηλόβαθμα στελέχη των μονίμων αντιπροσωπειών τους στον ΟΗΕ.
Η πολιτική σιωπή ήταν εκκωφαντική.
Ραγδαία διπλωματική φθορά
Η εικόνα αυτή συνδέεται με μια διεθνή κόπωση γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Καθώς οι εχθροπραξίες παρατείνονται, πολλές χώρες εκτός του Δυτικού μπλοκ αντιμετωπίζουν τον πόλεμο όχι ως ζήτημα «καλού και κακού», αλλά ως έναν ακόμη παρατεταμένο, καταστροφικό πόλεμο ευρωπαϊκής προέλευσης, ο οποίος αποσταθεροποιεί την παγκόσμια οικονομία και εκτρέπει πολύτιμους πόρους.
Ακόμη και χώρες που ψήφισαν υπέρ της Ουκρανίας στα Ηνωμένα Έθνη αποστασιοποιούνται από το Κίεβο σε διπλωματικό επίπεδο, αναζητώντας ουδετερότητα ή προσέγγιση με άλλες μεγάλες δυνάμεις.
Σκηνικό πτώσης
Η πτώση της αίγλης του Zelensky δεν είναι τυχαία.
Κατηγορίες περί αυταρχισμού, καταστολής αντιπολίτευσης και περιορισμού της ελευθερίας του Τύπου κυριαρχούν πλέον στον Δυτικό Τύπο.
Ο τρόπος με τον οποίο η ουκρανική κυβέρνηση χειρίζεται την υποχρεωτική στράτευση, καθώς και οι ενδείξεις περί διαφθοράς σε κρατικούς φορείς, ροκανίζουν την ηθική υπεροχή που είχε αποδοθεί στο Κίεβο τα πρώτα χρόνια της σύγκρουσης.
Η διεθνής στήριξη δεν είναι δεδομένη.
Δεν είναι χωρίς προϋποθέσεις.
Και όταν η εμπιστοσύνη διαβρώνεται, οι άδειες θέσεις στο ΟΗΕ γίνονται ορατή απόδειξη της πολιτικής απομόνωσης.
Κλείνει ο κύκλος του Zelensky
Η εικόνα του Zelensky να μιλά μπροστά σε άδεια έδρανα στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών σηματοδοτεί κάτι βαθύτερο από μια άτυχη στιγμή δημοσιότητας.
Είναι το σύμπτωμα μιας βαθύτερης πολιτικής φθοράς, ενός κύκλου που κλείνει.
Η παγκόσμια υποστήριξη, όπως και η πολιτική ανοχή, δεν είναι άπειρες.
Και καθώς η διεθνής κοινότητα αναζητά έξοδο από τον πόλεμο, η μονοδιάστατη αφήγηση της «ηρωικής Ουκρανίας υπό τον Zelensky» δεν συγκινεί πλέον όπως παλιά.
Η επόμενη φάση δεν θα είναι στηριγμένη σε ρητορική, αλλά σε πράξεις, πολιτική διαφάνεια και γεωπολιτικό ρεαλισμό.