.jpg)
Ὁ Σαμαρᾶς συνηθίζει νά προσωποποιεῖ τίς ἀντιπαραθέσεις του σέ ἀντίθεση μέ τόν Καραμανλῆ, ὁ ὁποῖος μιλᾶ γενικά, πάνω σέ βασικές ἀρχές καί λέει πράγματα ἐξ ἴσου σκληρά, ὅταν ἀπαιτεῖται. Ἀλλά πιό κομψά.
Ὅπως τό τελευταῖο, ὅτι ἡ κρίση τῶν θεσμῶν θά φέρει πολιτική κρίση πρώτου μεγέθους καί ἐθνική περιπέτεια.
Καλύτερη ἀνάγνωση ὅμως τῆς συνέντευξης Σαμαρᾶ ὁδηγεῖ σέ ἐντελῶς ἀντίθετο συμπέρασμα. Ἡ Νέα Δημοκρατία σέ ὅλη τήν μεταπολίτευση ἦταν ἕνα πολυσυλλεκτικό κόμμα, στό ὁποῖο τόν τόνο ἔδινε ἡ πατριωτική κεντροδεξιά παράταξη, ἀλλά χωροῦσαν σέ αὐτήν μέ ἄνεση, ὡς ἐμπλουτισμός, καί οἱ κεντρῶοι φιλελεύθεροι. Οἱ ὁποῖοι ἦταν πιό χρήσιμοι ὡς μειοψηφία, ἄν καί εἶχαν μιά διαφορετική θέαση γιά τόν κόσμο. Οἱ θέσεις τους γιά τήν οἰκονομία καί γιά τήν ἐξωτερική πολιτική δέν ταυτίζονταν ποτέ μέ τόν κορμό τῆς παράταξης, ἦταν πιό προωθημένες. Ἄλλη ἦταν ἡ ἀντίληψή τους γιά τήν οἰκονομία καί τίς σχέσεις μέ τό ἐπιχειρεῖν, ἄλλη γιά τήν ἐξωτερική πολιτική καί τίς σχέσεις μέ τούς γείτονες, ἄλλη γιά τούς θεσμούς.
Στήν ἐξωτερική πολιτική ἡ τάση αὐτή ἐμπνεόταν πάντοτε ἀπό τό δόγμα τῆς μικρᾶς καί ἐντίμου Ἑλλάδος πού τόσα μπορεῖ καί εἰσηγεῖτο πάντοτε ἆρον ἆρον συμβιβασμούς καθώς θεωροῦσε ὅτι μέ τόσα πολλά ἀνοικτά θέματα στήν ἐξωτερική πολιτική ἡ Ἑλλάδα ἦταν βάρος γιά τούς συμμάχους. Καί πώς ἡ διαρκής ἀνακίνησή τούς θά ἐκνεύριζε τούς συνομιλητές μας. Ἡ τάση αὐτή ἐπίσης εἰσηγεῖτο πάντοτε μικρότερο κράτος καί ἄνοιγμα τοῦ ἀνταγωνισμοῦ, μέ τή διαφορά ὅτι στήν πράξη αὐτό σήμαινε δημιουργία μιᾶς κλειστῆς ἐπιχειρηματικῆς ἐλίτ ἡμετέρων πού καταργοῦσε τόν ἐλεύθερο ἀνταγωνισμό. Ἡ κυρίαρχη τάση ὅμως προσδιορίστηκε ἀπό τόν ἱδρυτή Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ, ὁ ὁποῖος ὅταν κάποτε ὁ Καγκελλάριος Σμίτ τόν ρώτησε μᾶλλον προσβλητικά «τί θέλετε;» ἐκεῖνος τοῦ ἀπάντησε «ἐγώ δέν θέλω κάτι ἀπό ἐσᾶς, ἐσεῖς τί θέλετε!».
Στό ἑπόμενο λεπτό ὁ Καγκελλάριος τόν σέρβιρε …τσάι! Ὁ Καραμανλῆς ἤθελε ἐπίσης τήν ἐπιχειρηματική ἐλίτ ἐντεταγμένη μέσα στό ἐθνικό συμφέρον καί ὄχι αὐτονομημένη ἔναντι τῆς πολιτικῆς γιά νά κάνει παιχνίδια ἐναντίον της. Ὅταν αὐτή ἀποσπάστηκε, τήν κρατικοποίησε. Αὐτή εἶναι διαχρονικά ἡ διαχωριστική γραμμή μεταξύ τῶν δύο τάσεων: ὑποταγή ἤ αὐτονομία, πλήρης ἤ σχετική, ἔναντι τοῦ ξένου παράγοντα καί τῆς διαπλοκῆς.
Οἱ δύο αὐτές τάσεις μέσα στήν κεντροδεξιά πορεύτηκαν μέσα στίς δεκαετίες, καθώς ὁ μεταπολιτευτικός δικομματισμός καί ἡ πολυσυλλεκτικότητα τῶν κομμάτων σοῦπερ μάρκετ ἐπέτρεπε τήν συμπόρευση. Ἡ συμμαχία αὐτή πού κατάβαση ὑπέκρυπτε καί πολιτικά ἀδιέξοδα (οἱ φιλελεύθεροι κεντρῶοι μέ ἐρείσματα στούς Γερμανούς φιλελεύθερους τοῦ Γκένσερ ἀπολύθηκαν ἀπό τό κέντρο καί ἐλλείψει ἐναλλακτικῆς ἀναζήτησαν στέγη στή Νέα Δημοκρατία), δέχτηκε τό πρῶτο μεγάλο της πλῆγμα μέσα στά μνημόνια. Ἀπό τό 45 % τοῦ 2004, τό 16 % ἀποχώρησε, καί εἴτε πῆγε σπίτι του καί δέν ψήφισε ποτέ ξανά Νέα Δημοκρατία, εἴτε ἐνίσχυσε νέα δεξιά κόμματα. Δέν μποροῦσε πιά νά βρίσκεται κάτω ἀπό τό ἴδιο κόμμα ὁ βιομήχανος, ὁ ἐφοπλιστής, ὁ μικρομεσαῖος ἐπιχειρηματίας, ὁ δημόσιος ὑπάλληλος καί ὁ ἐργάτης. Ἀπό κεκτημένη ταχύτητα καί ἀγάπη γιά τόν χῶρο, πολλές λαϊκές δυνάμεις παρέμειναν μέσα στήν Νέα Δημοκρατία, ἀλλά τά πράγματα ἄλλαξαν.
Ὁ κίνδυνος νά γεννηθεῖ μιά καινούργια δεξιά ἀπό τήν δεξιά ἦταν τόσο μεγάλος ἐκείνη τήν περίοδο, ὥστε φυλακίστηκε ἡ Χρυσή Αὐγή. Τόν καιρό πού φυλακίστηκε, τό ποσοστό της ἐκινεῖτο στό 19% στίς μυστικές μετρήσεις. Καί προστιθέμενο στά ποσοστά τῶν ἄλλων δεξιῶν κομμάτων καθίστατο θηριῶδες. Ἡ ἐξαφάνιση τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς ἀπό τήν τηλεόραση καί ἡ φυλάκισή της ἔπνιξαν τό πρῶτο κῦμα, ἀλλά δέν τό κατέστειλε.
Ἡ ἔξοδος τοῦ Μεσολογγίου εἶχε ἀρχίσει. Τό ἀληθές πρόβλημα δέν ἦταν ὁ ἐγνωσμένος ναζισμός τῆς Ἀκροδεξιᾶς, ἀλλά ὅτι χιλιάδες Νεοδημοκράτες ἔφευγαν ἀπό τό κόμμα τους. Ὁ κόσμος αὐτός δέν γύρισε ποτέ στήν Νέα Δημοκρατία. Καί ὅσοι γύρισαν, γύρισαν περιστασιακά γιά νά μετάσχουν στό ἀντί-Σύριζα μέτωπο καί γιά νά τιμωρήσουν τόν Ἀλέξη Τσίπρα πάλι μέ πατριωτικούς ὅρους. Γιά τό Σκοπιανό, τήν ἐξωτερική του πολιτική καί τήν διάλυση τῆς μεσαίας τάξης.
Ἀπό τό καλοκαίρι τοῦ 2024 ὅταν οἱ δύο πρώην Πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλῆς καί Ἀντώνης Σαμαρᾶς ἐξέθεσαν γιά πρώτη φορά τίς διαφωνίες τους στό πολεμικό μουσεῖο στήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου μου ἡ ἱστορία τέθηκε σέ κίνηση. Ἐμφανίστηκαν στήν ἐπιφάνεια οἱ διαφορετικές ἀντιλήψεις χιλιάδων πολιτῶν πού προηγήθηκαν στίς εὐρωεκλογές τῶν δύο πολιτικῶν ἡγετῶν γιά τόν τρόπο ἄσκησης τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, γιά τήν προσέγγιση σέ πυρηνικά ἀξιακά θέματα ὅπως ὁ γάμος τῶν ὁμόφυλων ζευγαριῶν (γιά 500 γάμους πού ἔγιναν ἀπό τότε ἡ ΝΔ ἔχασε …13 μονάδες) καί γιά τά ζητήματα τῶν θεσμῶν.
Σέ πρώτη φάση ἡ διαφοροποίηση τῶν δύο πρωθυπουργῶν ὑποβαθμίστηκε, καθώς ἡ ΝΔ εἶναι ἕνα κόμμα ἐξουσίας. Ἡ ἐξουσία εἶναι ἕνας συγκολλητικός παράγοντας πού ὁδηγεῖ πολλές φορές τμήματα τῆς Βάσης νά εἶναι συγκαταβατικά καί νά δυσφοροῦν σέ πρώτη ἀνάγνωση σέ τέτοιου εἴδους διαφοροποιήσεις. Ὁ χρόνος ὅμως ἔδειξε ὅτι σταδιακά αὐτές οἱ ἀπόψεις κέρδισαν ἔδαφος. Γι’ αὐτό ἡ χθεσινή συνέντευξη τοῦ Ἀντώνη Σαμαρᾶ θά ἔχει πολύ μεγαλύτερη ἀπήχηση στό ἐκλογικό σῶμα, καί στήν βάση τῆς παράταξης, σέ σύγκριση μέ ὁποιαδήποτε ἄλλη στό παρελθόν. Ὁ Σαμαρᾶς δέν ἄλλαξε, τά ἴδια πράγματα λέει γιά μία ὁλόκληρη ζωή.
Ἁπλῶς τά γεγονότα τόν δικαιώνουν τώρα. Ὅταν προειδοποιοῦσε, ἦταν Κασσάνδρα.
Τώρα δικαιώνεται καί δέν εἶναι Κάλχας. Τό βασικό ἐπιχείρημα πού διακινεῖ τό περιβάλλον τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη εἶναι ὅτι ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς εἶναι πικραμένος, ἐπειδή ὁ κύριος Μητσοτάκης δέν τοῦ ἔδωσε κάποια θέση ὅπως ἐπίτροπος καί ἀντιπρόεδρος τῆς Κομμισσιόν ἤ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας. Καί πώς δέν θά μιλοῦσε σήμερα ἐάν εἶχε λάβει ἀξίωμα. Τό ἐπιχείρημα αὐτό ἄν τό προσέξει κανείς δέν εἶναι ὑπέρ τοῦ Πρωθυπουργοῦ ἀλλά ἐναντίον του. Γιά ἕναν ἁπλό λόγο: διότι μέσα στήν ἑπταετῆ διακυβέρνησή του πράγματι δέν ἔδωσε ἀξιώματα σέ πρόσωπα μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς τήν διαφορετική ἀντίληψη γιά τήν Ἑλλάδα στόν κόσμο, καί γιά τήν οἰκονομία δέν θά μποροῦσε νά ἀντέξει. Δέν εἶναι μόνον ὅτι ὁ κύριος Μητσοτάκης ἤθελε νά εἶναι μόνος στό βάθρο μέ ὅλο τό φῶς πάνω του, εἶναι ὅτι δέν ἄντεχε καί τήν βασική ἄποψη, πού διέτρεχε τό κόμμα καί τήν παράταξη σέ ὁλόκληρη τήν μεταπολίτευση καί θέλησε νά τήν ἀλλάξει. Τό πρόβλημά του δέν ἦταν ὁ Σαμαρᾶς, τό πρόβλημά του εἶναι ὅτι δέν ἤθελε δίπλα του νεοδημοκράτες.
Ἄνθρωποι σάν τόν Σαμαρᾶ ἤ τόν Καραμανλῆ θά ἦταν ἐφιάλτης γι’ αὐτόν. Παρά τό ἀξίωμα, θά μιλοῦσαν. Γι’ αὐτό ἄλλως τε ἔφτιαξε ἕνα θεσμικό οἰκοδόμημα ἀπό πολιτικά κατοικίδια καί ὄχι ἀπό πολιτικά πρόσωπα μέ εἰδικό πολιτικό βάρος. Γιά νά μήν ἀναστηθεῖ ἡ ΝΔ πού κατέπνιξε.
Ὅσα συμβαίνουν λοιπόν σήμερα μᾶς ἐπιβεβαιώνουν καί τήν ἱστορία τῆς παράταξης: Ἐξελίξεις σέ αὐτόν τόν χῶρο ὑπάρχουν πάντοτε μόνο ὅταν …α) ἡ δεξιά ἔχει ἀνάγκη τό κέντρο β) ἡ δεξιά ἀμφισβητεῖ τό κέντρο.
Ὅταν τό κέντρο αὐτονομεῖται ἀπό τίς γραμμές τῆς παράταξης καί θέλει νά τήν μετατρέψει σέ κάτι ἄλλο ἀπό αὐτό πού ἱδρύθηκε ἡ σύμβαση λύεται. Πρῶτα ἀπό τήν βάση, μετά ἀπό τήν κορυφή.
Ἀπό μία ἄποψη ἡ χθεσινή συνέντευξη τοῦ Ἀντώνη Σαμαρᾶ δέν ἦταν ἁπλῶς μία ἐπίθεση στόν Κυριάκο Μητσοτάκη. Ἦταν καί μία προσωπική αὐτοκριτική γιά τό γεγονός ὅτι συνέπραξε ὁ ἴδιος στήν ἐκλογή του στήν ἀρχηγία τῆς Νέας Δημοκρατίας καί στήν πρωθυπουργία. Ἐνῷ ἤξερε ἄριστα περί τινος ἐπρόκειτο. Ἡ συνέντευξη ἦταν τέλος καί κάτι ἀκόμη: ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς εἶναι ἕνα κράμα ἀπό τήν ΕΡΕ τῆς Πύλου καί τῆς οἰκογένειας τοῦ πατέρα τοῦ Κωνσταντίνου καί τῶν ἀντιλήψεων τῆς Πηνελόπης Δέλτα γιά τήν πατρίδα ἀπό τήν μία καί ἀπό τήν ἄλλη τμῆμα ἀπό τό βενιζελικό κέντρο τοῦ Ἐμμανουήλ Μπενάκη. Μέσα στήν διάρκεια τῆς πορείας του οἱ ἀπόψεις αὐτές ἀντιμάχονται μέσα του καί γι’ αὐτό περιστασιακά συμπορεύτηκε μέ τούς φιλελεύθερους. Στό τέλος, ὅμως, ἡ Πύλος καί ἡ Δέλτα πλειοψήφησαν καί νίκησαν ὁριστικά τήν Κηφισιά καί τόν Βενιζέλο.
https://www.estianews.gr/