Οι ψυχρές σχέσεις μετατράπηκαν σε ανοιχτή εχθρότητα αυτήν την εβδομάδα, αφού ο πρόεδρος της Ουκρανίας απέρριψε μια αρχική πρόταση των ΗΠΑ να παραχωρήσει το 50% των σπάνιων γαιών της χώρας του ως αντάλλαγμα για την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια - ενώ επέπληξε τους απεσταλμένους του Τραμπ για τη συνάντηση με ρώσους διπλωμάτες χωρίς αυτόν.
Ο Τραμπ αντεπιτέθηκε κατακεραυνώνοντας τον Ζελένσκι ως «δικτάτορα», ισχυριζόμενος λανθασμένα ότι ο Ουκρανός είχε ποσοστό αποδοχής 4% και υπονοώντας μάλιστα ότι αυτός πυροδότησε την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, με τον Ζελένσκι, με τη σειρά του, να κατηγορεί τον ηγέτη των ΗΠΑ ότι ζει σε έναν «χώρο παραπληροφόρησης».
Ενώ η επιδείνωση μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου φαίνεται ξαφνική, μια πηγή που γνωρίζει τις συζητήσεις στον Λευκό Οίκο δήλωσε στη New York Post:
«Δεν είναι κάτι καινούριο για μένα. Άκουσα εδώ και μήνες ότι ήρθε η ώρα για εκλογές και νέα ηγεσία».
Το «πραγματικό ερώτημα είναι, έχει πει κανείς (σ.σ στον Τραμπ) ότι πραγματικά, πραγματικά τον συμπαθεί;» είπε η πηγή για τον ουκρανό πρόεδρο.
Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, εν τω μεταξύ, εκμυστηρεύτηκε κατ' ιδίαν τις αντι-Ζελένσκι απόψεις τους, λέγοντας στη New York Post ότι «όπως και ο Πάπας, δεν είμαι οπαδός κάποιου που απαγορεύει τις εκκλησίες» - αναφερόμενος στον νόμο του Ζελένσκι τον Αύγουστο που έθεσε εκτός νόμου θρησκευτικές οργανώσεις που συνδέονται με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία έχει στενές σχέσεις με το Κρεμλίνο.
«Πριονίζουν» την καρέκλα του Ζελένσκι
Ο εν λόγω αξιωματούχος πρόσθεσε ότι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα «είναι μια μεγάλη σκηνή για την Ουκρανία» και διατύπωσε την άποψη ότι υπάρχουν «άνθρωποι στον Λευκό Οίκο που έχουν μια παραδοσιακή άποψη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για τον Ζελένσκι» - αν και το πρόσωπο αυτό δεν έδωσε παραδείγματα.
«Ο πρόεδρος Τραμπ είναι προφανώς πολύ απογοητευμένος αυτή τη στιγμή με τον πρόεδρο Ζελένσκι», δήλωσε ο Μάικ Γουόλτς την Πέμπτη σε ενημέρωση του Λευκού Οίκου, όπου φάνηκε να υποδεικνύει ότι υπάρχει επιβράδυνση στις μεταφορές όπλων, αφού ένας ουκρανός βουλευτής ισχυρίστηκε ότι «τα όπλα που επρόκειτο να πωληθούν έχουν σταματήσει να παρέχονται».
«Η κυβέρνηση του Τραμπ προφανώς δεν συμπαθεί τον Ζελένσκι και κάνει τα πάντα για να το γνωρίζουν όλοι», δήλωσε ένας ουκρανός πολιτικός αναλυτής και εν ενεργεία στρατιώτης που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
«Τα πρόσφατα σχόλια του αμερικανού προέδρου δείχνουν ότι θέλει εκλογές στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό και την αντικατάσταση του Ζελένσκι από κάποιον πιο διαπραγματεύσιμο. Αυτός μπορεί να είναι κάποιος που ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του εμπιστεύονται: Στρατιωτικός ηγέτης ή επιχειρηματίας».
Όσοι γνωρίζουν το παρασκήνιο στην Ουάσιγκτον λένε ότι δεν υπάρχει προφανής υποψήφιος τον οποίο θα προτιμούσε ο Τραμπ εάν η Ουκρανία διεξάγει εκλογές.
Οι προεδρικές εκλογές επρόκειτο να διεξαχθούν στην Ουκρανία πέρυσι, αλλά αναβλήθηκαν λόγω του στρατιωτικού νόμου που κήρυξε ο Ζελένσκι στις 24 Φεβρουαρίου 2022 ως απάντηση στη ρωσική εισβολή. Σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας, οι εκλογές δεν μπορούν να διεξαχθούν υπό στρατιωτικό νόμο.
Το χρονικό στις σχέσεις Τραμπ και Ζελένσκι
Οι εντάσεις μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι χρονολογούνται από το 2019, όταν ο 45ος τότε πρόεδρος προέτρεψε τον ομόλογό του να ξεκινήσει έρευνα για τις συναλλαγές της οικογένειας Μπάιντεν με την ουκρανική εταιρεία φυσικού αερίου Burisma Holdings, η οποία κατέβαλε στον Χάντερ Μπάιντεν μισθό 1 εκατομμυρίου δολαρίων ετησίως, ενώ ο πατέρας του Τζο Μπάιντεν ήταν αντιπρόεδρος και καθοδηγούσε την αμερικανική πολιτική έναντι της χώρας.
Ο Ζελένσκι αρνήθηκε να ξεκινήσει την έρευνα, αλλά κινήθηκε επιδέξια στη διαμάχη που ακολούθησε μετά τη διανομή ενός απομαγνητοφωνημένου κειμένου που περιείχε το αίτημα του Τραμπ - επιμένοντας ότι δεν αισθάνθηκε καμία πίεση σε εκείνο το τηλεφώνημα, καθώς οι Δημοκρατικοί του Κογκρέσου κινούνταν για την παραπομπή του Τραμπ για υποτιθέμενη κατάχρηση της εξουσίας του.
«Είχαμε, νομίζω, ένα καλό τηλεφώνημα. Ήταν φυσιολογικό... κανείς δεν με πίεσε», δήλωσε ο Ζελένσκι κατά τη διάρκεια κοινής εμφάνισης με τον Τραμπ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 2019.
Ο Τραμπ, ο οποίος παραπέμφθηκε δύο μήνες αργότερα και στη συνέχεια αθωώθηκε από τη Γερουσία, εξέφρασε επανειλημμένα την ευγνωμοσύνη του για τον Ζελένσκι ενισχύοντας το δικό του επιχείρημα ότι ήταν ένα «τέλειο τηλεφώνημα».
Δεν είναι σαφές αν η σχέση μπορεί τώρα να διασωθεί - με τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς να προειδοποιεί τον Ζελένσκι να μην «κακολογεί» τον Τραμπ και τον Μασκ.
Ο Ζελένσκι έχει επίσης επιτεθεί άγρια σε κορυφαίους συντηρητικούς επικριτές της κυβέρνησής του - λέγοντας αυτόν τον μήνα ότι ο πρώην παρουσιαστής του Fox News Τάκερ Κάρλσον, ένας σημαντικός εξωτερικός σύμμαχος του Τραμπ, θα πρέπει να «σταματήσει να γλείφει τον κώλο» του Πούτιν.
Συνεργάτες του Τραμπ λένε ότι ο πρόεδρος πιστεύει ότι ο Ζελένσκι συμφώνησε επί της αρχής τον Σεπτέμβριο κατά τη διάρκεια συνάντησης στον Πύργο Τραμπ να δώσει στις ΗΠΑ 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε στοιχεία σπάνιων γαιών ως αποζημίωση για 183 δισεκατομμύρια δολάρια βοήθειας που ενέκρινε το Κογκρέσο.
«Είχαμε μια συμφωνία», δήλωσε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια δηλώσεων σε ένα επενδυτικό συνέδριο στο Μαϊάμι που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία. «Είχαμε μια συμφωνία με βάση τις σπάνιες γαίες και άλλα πράγματα, αλλά αθέτησαν αυτή τη συμφωνία... την αθέτησαν πριν από δύο ημέρες».