Η πολυσυζητημένη μεταρρύθμιση για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα ξεκίνησε με μεγάλα λόγια, κυβερνητικές εξαγγελίες για «παγκόσμια ακαδημαϊκή αναβάθμιση» και υποσχέσεις ότι έρχονται κορυφαία ιδρύματα όπως η περίφημη… Σορβόννη. Η πραγματικότητα όμως εξελίσσεται πολύ διαφορετικά.
Αντί για κολοσσούς της ανώτατης εκπαίδευσης, στη λίστα των αιτούντων κυριαρχούν άγνωστα ή χαμηλής κατάταξης βρετανικά ιδρύματα, πολλά από τα οποία ήδη συνεργάζονται με ιδιωτικά κολλέγια στην Ελλάδα. Η «Σορβόννη» αποδείχθηκε ένα παραρτηματικό brand χωρίς πραγματική σχέση με το αυθεντικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού.
Eνόσω μετράμε αντίστροφα για τις επίσημες ανακοινώσεις της Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης για το ποια παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων θα λειτουργήσουν από Σεπτέμβρη στη χώρα μας έχουν ήδη γίνει οι πρώτες διαρροές που αναφέρουν ότι η ΕΘΑΕ ενέκρινε τελικά 6 από τις συνολικά 12 αιτήσεις ξένων πανεπιστημίων για λειτουργία στην Ελλάδα πράγμα που σημαίνει ότι οι μισές απορρίφθηκαν αφού δεν πληρούσαν τα κριτήρια.
H λίστα με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που έμειναν μεταξεταστέα
Εκτός από το πανεπιστήμιο της «Σορβόννης» κόπηκαν, όπως αναφέρει η Καθημερινή μεταξύ άλλων το πανεπιστήμιο του Essex, του West London και το Queen Margaret. Επίσης, σύμφωνα με την «Κ» μία αίτηση αποσύρθηκε τελευταία στιγμή, διότι προέκυψε ζήτημα με την πιστοποίηση του βρετανικού ιδρύματος από τις βρετανικές αρμόδιες αρχές. Συγκεκριμένα δεν πήραν άδεια τα εξής:
- Τα βρετανικά πανεπιστήμια East London και Queen Margaret, τα οποία θα συνεργάζονταν με το Μητροπολιτικό Κολλέγιο.
- Το πανεπιστήμιο West London, που θα συνεργαζόταν με το ελληνικό κολέγιο BCA.
- Το πανεπιστήμιο του Essex, το οποίο θα συνεργαζόταν με το Aegean College.
- Το γαλλικό πανεπιστήμιο Paris 13 – Sorbonne Paris Nord, που θα συνεργαζόταν με το Ιnstitution d’ Etudes Francophones (IdEF).
- Το βρετανικό πανεπιστήμιο Greater Manchester, όπως μετονομάστηκε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο Bolton, σε συνεργασία με ελληνικό New York College.
Αντίθετα πράσινο φως για την ίδρυση παραρτημάτων και λειτουργία από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος 2025-2026, πήραν έξι πανεπιστήμια αρκετά εξ αυτών συνεργάζονται ήδη με ιδιωτικά κολέγια.
Πρόκειται για:
- Το πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, το οποίο έχει δημιουργήσει στη χώρα μας εγκαταστάσεις για το παράρτημά του, καθώς δεν συνεργάζεται έως τώρα με κάποιον ιδιωτικό εκπαιδευτικό φορέα – κολέγιο της Ελλάδας.
- Το πανεπιστήμιο του York, το οποίο συνεργάζεται στην Ελλάδα με το City College της Θεσσαλονίκης.
- Το πανεπιστήμιο Keele, σε συνεργασία με το Μητροπολιτικό Κολλέγιο.
- To βρετανικό Open University, σε συνεργασία με το Anatolia College της Θεσσαλονίκης.
- Το London Metropolitan University, το οποίο συνεργάζεται με το City Unity College στην Αθήνα.
- Το πανεπιστήμιο Derby, που στην Ελλάδα συνεργάζεται με το Mediterranean College.
Το φιάσκο της «Σορβόννης»: Όταν το όνομα δεν λέει την αλήθεια
Ένας από τους «κομμένους» της διαδικασίας όπως όλα δείχνουν είναι και η περιβόητη «Σορβόννη» που διαφημίστηκε δεόντως από τα κυβερνητικά στελέχη. Το δημόσιο γαλλικό πανεπιστήμιο Sorbonne Paris Nord, που υπέβαλε αίτηση για να ανοίξει παράρτημα στην Ελλάδα, δεν κατάφερε να περάσει την κρίσιμη αξιολόγηση παρά τις βαρύγδουπες επικοινωνιακές φιέστες που το παρουσίαζαν ως το αντίστοιχο Université Paris 1 Panthéon Sorbonne. Επειδή η αλήθεια κρύβεται στις λεπτομέρειες κάθε άλλο παρά η ιστορική Σορβόννη ήταν. Πρόκειται για το το Sorbonne Paris Nord ένα υποδεέστερο, λιγότερο αναγνωρίσιμο πανεπιστήμιο του γαλλικού δημοσίου συστήματος, μεσαίας κατάταξης με διακρίσεις περιορισμένης εμβέλειας.
Η απόρριψη της αίτησης έρχεται να δημιουργήσει το πρώτο σοβαρό ρήγμα στο κυβερνητικό αφήγημα περί «ακαδημαϊκής αναγέννησης», καθώς αποκαλύπτεται ότι ούτε τα ίδια τα ιδρύματα που χρησιμοποιήθηκαν για να «χτιστεί» η προσδοκία δεν πληρούν, τελικά, τα ελάχιστα κριτήρια. Η «Σορβόννη» που περίμεναν οι πολίτες, δεν ήταν ποτέ αυτή που ήλπιζαν και τελικά ούτε αυτή δεν ήρθε. Το φιάσκο δημιουργεί πολιτική αμηχανία. Η μεταρρύθμιση είχε στηριχτεί σε ένα αφήγημα διεθνούς αναβάθμισης της ελληνικής εκπαίδευσης μέσω «μεγάλων ονομάτων». Ο πήχης ανέβηκε πολύ ψηλά, αλλά η πραγματικότητα τον κατεβάζει. Αν το κορυφαίο «brand-name» πανεπιστήμιο που ήρθε απορρίπτεται, τι σημαίνει αυτό για τις αιτήσεις των υπόλοιπων κυρίως δευτεροκλασάτων βρετανικών ιδρυμάτων, τα οποία περιλαμβάνονται στον κατάλογο που ενέκρινε το υπουργείο;
Όπως επισημαίνουν πανεπιστημιακοί μιλώντας στο Dnews «το φιάσκο της Σορβόννης δεν είναι απλώς μια αποτυχία αδειοδότησης. Είναι σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος. Όταν μια μεταρρύθμιση στηρίζεται περισσότερο στην προσδοκία και την επικοινωνία παρά στην ουσία, τότε η αποτυχία δεν αφορά μόνο ένα ίδρυμα, αλλά όλη τη στρατηγική πίσω από αυτό. Πίσω από τον βαρύγδουπο τίτλο της Σορβόννης κρυβόταν ένα ιδιωτικό πρόγραμμα χωρίς αναγνωρισμένη επιστημονική ή θεσμική σύνδεση με τα ιστορικά πανεπιστήμια του Παρισιού»
Στρατηγάκης για το φιάσκο των ιδιωτικών πανεπιστημίων «Δεν περιμέναμε και το Χάρβαρντ»
Μιλώντας στο Dnews ο εκπαιδευτικός αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης σχολίασε ότι «Η όλη ιστορία επί της ουσίας ήταν να γίνουν τα καλά κολλέγια πανεπιστήμια. Και για αυτό αντιδρούν τα μικρά κολλέγια κι υπάρχει ένας πόλεμος. Όλα έγιναν εν πολλοίς στο πόδι για αυτό και κόπηκαν τα μισά από όσα ανακοινώθηκαν στην πρώτη φάση. Τα κολλέγια που κόπηκαν δεν είχαν κτίρια οπότε προσπάθησαν εξ αρχής εκ των ενόντων να βρεθούν με κτίρια και άδεια. Η όλη ιστορία με την έλευση και ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα δεν είναι σοβαρή. Τώρα πώς θα εξελιχθούν μελλοντικά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι άγνωστο, αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι όσα κόπηκαν φέτος θα αδειοδοτηθούν κανονικά του χρόνου γιατί θα αποκτήσουν όλες τις υποδομές που χρειάζονται. Τα είχα πει εξαρχής για το τι πραγματικά πρέπει να αναμένουμε με την έλευση των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Η φράση μου «Δεν περιμένουμε και το Χάρβαρντ» που είχα αναφέρει από όταν άνοιξε ο διάλογος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι ενδεικτική των όσων περίμενα και όπως φαίνεται επαληθεύομαι. Είχα τονίσει από την πρώτη στιγμή ότι στις κατηγορίες μη κρατικών πανεπιστημίων που περιμένουν να ανοίξουν παραρτήματα στη χώρα μας θα δούμε μετά βεβαιότητας βρετανικά πανεπιστήμια που φυτοζωούν και κινδυνεύουν σημειώνοντας μείωση που αγγίζει το 66% στους φοιτητές της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω Brexit και υψηλών διδάκτρων και όντως αυτά ήρθανε. Αν δούμε μάλιστα και τις κατατάξεις των ελληνικών και των μητρικών ξένων πανεπιστημίων που έρχονται στη χώρα μας θα αντιληφθούμε τη διαφορά. Μάλιστα το γαλλικό πανεπιστήμιο που πολυδιαφημιζόταν ήταν 10.000 κάτω στη λίστα αξιολόγησης με αρκετά ελληνικά πανεπιστήμια να το ξεπερνούν. Τα αγγλικά πανεπιστήμια που εν τέλει παίρνουν την άδεια να λειτουργήσουν με εξαίρεση το York είναι μικρομεσαία και προβληματικά. Δεν είναι κάποιο σοβαρό πανεπιστήμιο με περγαμηνές. Εξαρχής έχω επισημάνει ότι είναι λανθασμένη η σύγκριση μητρικών βρετανικών πανεπιστημίων με τα ελληνικά παραρτήματα δεδομένου ότι τα παραρτήματα θα είναι κατά πολύ χειρότερα καθώς δεν θα έχουν έρευνα ούτε τους ίδιους καθηγητές.»
Όπως τονίζει ο κ. Στρατηγάκης ερωτηθείς για τα ξένα πανεπιστήμια που θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα «Ένα ξένο Πανεπιστήμιο που βρίσκεται χαμηλά στη λίστα δεν μπορεί να έχει παράρτημα που θα είναι καλύτερο από το μητρικό Πανεπιστήμιο. Αλλά και αυτά που βρίσκονται ψηλά στη λίστα δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι τα παραρτήματά τους θα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο. Το μόνο κοινό που θα έχει το παράρτημα με το μητρικό Πανεπιστήμιο είναι η οργάνωση της λειτουργίας, το πρόγραμμα σπουδών και τα βιβλία. Δεν θα υπάρχει έρευνα, ούτε θα είναι ίδιοι οι διδάσκοντες. Αν αφαιρέσουμε αυτά τα δύο η κατάταξη θα ήταν πολύ πιο χαμηλή. Διότι στην πραγματικότητα θα συγκρίνονται τα παραρτήματα με τα ελληνικά Πανεπιστήμια και όχι τα μητρικά Πανεπιστήμια με τα ελληνικά. Συνεπώς η σύγκριση δεν είναι σωστή. Την κάνουμε μόνο και μόνο για να δούμε ποια είναι η θέση αυτών των Πανεπιστημίων σε σχέση με τα ελληνικά. Βλέπουμε ότι πρώτο έρχεται το The University of York, που βρίσκεται στις περισσότερες κατατάξεις πάνω από το πρώτο ελληνικό, που είναι το ΕΚΠΑ. Σε καλές θέσεις βρίσκονται τα University of Essex, The Open University, The University of Keele, που μαζί με 7 ελληνικά Πανεπιστήμια βρίσκονται στα πρώτα 1.000 της κατάταξης.»
Αναμένουμε μέχρι το τέλος της εβδομάδας τις ανακοινώσεις για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια με τον σκεπτικισμό να κορυφώνεται για το μέλλον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η εικόνα που διαμορφώνεται κάθε άλλο παρά ομοιάζει με προσέλκυση πανεπιστημίων υψηλού επιπέδου γνώσης και καινοτομίας. Σε κάθε περίπτωση το ζήτημα είναι σημαντικό και οι όποιες αποφάσεις δεν μπορούν να ληφθούν με θολούς όρους ποιότητας αν θέλουμε να μιλάμε για ουσιαστική διεθνοποίηση της εκπαίδευσης.
https://www.dnews.gr/