Εως και πριν από δύο εβδομάδες οι γνώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για την Τεχνητή Νοημοσύνη φαινόταν να περιορίζονται στο να παραγγέλνει και να διακινεί εξωφρενικά deep fakes, όπως το διαβόητο βίντεο με την υποτιθέμενη σύλληψη του Μπαράκ Ομπάμα και τη βίαιη απομάκρυνσή του από τον Λευκό Οίκο. Ξαφνικά, όμως, την Τετάρτη 23 Ιουλίου, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δημοσιοποίησε το ολοκληρωμένο σχέδιό της για την Τεχνητή Νοημοσύνη, ένα αναλυτικό και φιλόδοξο στρατηγικό πρόγραμμα με κύριο στόχο να «Κάνει Μεγάλη την Αμερική» και σε αυτό τον ραγδαία αναπτυσσόμενο τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας.
Μάλιστα, η κατάστρωση του AI Action Plan ανατέθηκε προσωπικά και απευθείας από τον Αμερικανό πρόεδρο στον Μάικλ Κράτσιο, τον 39χρονο Ελληνοαμερικανό σύμβουλο του Λευκού Οίκου επί θεμάτων επιστήμης. Ο οποίος δεν είναι επιστήμων με τη στενή -θετικιστική- έννοια του όρου: έχει μεν λαμπρές σπουδές ως απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πρίνστον, αλλά το αντικείμενό του είναι οι Πολιτικές Επιστήμες και οι λεγόμενες «Hellenic Studies» (Μελέτη της Ελληνικής Γλώσσας, της Ιστορίας και του Πολιτισμού). Επίσης, ως εξέχον μέλος της απόδημης ελληνορθόδοξης κοινότητας, με ρίζες από τη Χίο και την Καστοριά, κατέχει το αξίωμα του Κανστρίσιου Αρχοντος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Σε ό,τι αφορά δε τα τρέχοντα καθήκοντά του, έχει επωμιστεί τον ρόλο του πρωτοπαλίκαρου, κομάντο, ακόμη και σαμουράι στην υπηρεσία του προέδρου Τραμπ, με αποστολή να αναδείξει την Αμερική σε απόλυτη, οικουμενική κυρίαρχη της Τεχνητής Νοημοσύνης, κάτι που αποκτά ξεχωριστό νόημα αν συναρτηθεί με τον αδυσώπητο ανταγωνισμό ΗΠΑ - Κίνας. Και ακριβώς επειδή η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει προ πολλού ξεφύγει από τα όρια της τεχνολογίας, έχοντας μεταστοιχειωθεί πλέον σε ένα πολυδιάστατο παιχνίδι εξουσίας με οικονομικο-εμπορικές και πολιτικές πτυχές, ο κ. Κράτσιος είναι ένας από τους πιο σημαντικούς συνεργάτες του Αμερικανού προέδρου αυτό το διάστημα. Και οπωσδήποτε, κάποιος που δεν έχει το περιθώριο να αποτύχει, καθώς επί της ουσίας έχει αναλάβει να ηγηθεί μιας εκστρατείας των ΗΠΑ ενάντια στην Κίνα -αναίμακτης μεν, αλλά ασύλληπτα σκληρής πολεμικής επιχείρησης για την επικράτηση στον παρόντα και μέλλοντα κόσμο των chatbots και των λοιπών ρομπότ.
Ο Μάικλ Κράτσιος με τη μητέρα του δρα Μαρία Κράτσιου αριστερά και τη σύζυγό του Αλίσα δεξιά
Στόχος το 1 τρισ. δολάριαΣυνοπτικά, το σχέδιο που συνέταξε ο Ελληνοαμερικανός σύμβουλος του Λευκού Οίκου απαρτίζεται από τρεις δέσμες δράσεων, δηλαδή την επιτάχυνση των καινοτομιών, τη δημιουργία υποδομών ΑΙ, καθώς και την ανάληψη δυναμικών πρωτοβουλιών σε επίπεδο διεθνούς διπλωματίας και ασφάλειας. Οι προτεραιότητες του AI Action Plan είναι:
α/ Η προστασία και προώθηση του έμψυχου δυναμικού, δηλαδή όλων των Αμερικανών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της Τεχνητής Νοημοσύνης.
β/ Η διασφάλιση ότι τα συστήματα ΤΝ είναι φερέγγυα, αξιόπιστα και δεν έχουν κατασκευαστεί για να εξυπηρετήσουν οποιαδήποτε ιδεολογική σκοπιμότητα.
γ/ Η προστασία της ΑΙ από κακόβουλη χρήση, κλοπή ή οτιδήποτε εκτρέπει τη χρήση της προηγμένης ψηφιακής τεχνολογίας προς την παρανομία.
Βεβαίως, η αντικειμενικότητα δεν είναι το φόρτε του κ. Τραμπ, αλλά στο σχέδιο του κ. Κράτσιου δεν θα μπορούσε παρά να συμπεριλαμβάνεται -και δη σε περίοπτη θέση- η αμεροληψία των μέσων Τεχνητής Νοημοσύνης ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη και την κατίσχυση των ΗΠΑ επί της Κίνας στην παγκόσμια αγορά. Εξάλλου, το AI Action Plan είναι ένα στρατηγικό σχέδιο-ομπρέλα το οποίο προχωρά πολύ πέρα από την τεχνολογία, καλύπτοντας τομείς όπως το εμπόριο, η εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, η κυβερνοασφάλεια, η ενέργεια, η αγορά εργασίας, το εκπαιδευτικό σύστημα, η προστασία του περιβάλλοντος, η αποτροπή σχηματισμού μονοπωλίων, η επιστήμη και, φυσικά, η οικονομία.
Διότι ακόμη κι αν ο κ. Τραμπ δεν είναι άνθρωπος της επιστήμης και της τεχνολογίας, είναι σε θέση να διακρίνει το ενδεχόμενο κέρδος για τις επιχειρήσεις και την οικονομία της χώρας του από τις προοπτικές μεγέθυνσης της αγοράς ΑΙ: με ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 25% ανά έτος, προβλέπεται ότι η παγκόσμια αγορά ΤΝ έως το 2031 θα έχει ξεπεράσει το 1 τρισ. δολάρια. Ενα μέγεθος αστρονομικό, το οποίο, εκτός των άλλων, υπογραμμίζει έτι περαιτέρω το πόσο νευραλγική είναι η θέση -και οι ευθύνες- του κ. Κράτσιου στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Η ορκωμοσία του Μάικλ Κράτσιου ενώπιον του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς
Κόντρα στην Κίνα
Κόντρα στην Κίνα
Το σχέδιο Κράτσιου για την αμερικανική κατάκτηση της παγκόσμιας κορυφής στο AI, προτού υιοθετηθεί από τον ίδιο τον πρόεδρο, έπρεπε να εξασφαλίσει προηγουμένως την έγκριση του βοηθού του προέδρου για την Επιστήμη, την Τεχνολογία, την Τεχνητή Νοημοσύνη και τα Κρυπτονομίσματα, Ντέιβιντ Σακς, καθώς και του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Πιτ Χέγκσεθ.
Οπως και να ’χει, ο απόδημος Ελληνας φρόντισε να εμφυσήσει στο AI Action Plan το πνεύμα και τη ρητορική του τραμπικού δόγματος MAGA. Εξ ου και ο υπότιτλος του σχεδίου είναι «Κερδίζοντας την κούρσα» για ένα εγχείρημα εθνικής σημασίας, κρίσιμο για το γόητρο και το ηγετικό στάτους των ΗΠΑ, ένα πλάνο που αναλύεται σε τρεις βασικούς πυλώνες δράσεων, σε 90 κυβερνητικά μέτρα και συνοδεύεται από τρία έκτακτα προεδρικά διατάγματα. Στη φρασεολογία του Ελληνοαμερικανού ομογενούς η επιρροή του κ. Τραμπ είναι τουλάχιστον οφθαλμοφανής: «Εάν οι περισσότερες χώρες του κόσμου χρησιμοποιούν μέσα Τεχνητής Νοημοσύνης τα οποία δεν είναι αμερικανικά -και ενδεχομένως είναι φτιαγμένα από κάποιον αντίπαλό μας (σ.σ.: υπαινιγμός για την Κίνα), τότε πραγματικά υπάρχει πρόβλημα -και μάλιστα μεγάλο. Στις ΗΠΑ εμείς κατασκευάζουμε τα καλύτερα τσιπ, έχουμε τα καλύτερα cloud, τα καλύτερα μοντέλα ΤΝ, τις καλύτερες ψηφιακές εφαρμογές. Ολος ο κόσμος θα έπρεπε να χρησιμοποιεί τη δική μας τεχνολογία. Και από τη δική μας πλευρά, εμείς οφείλουμε να διευκολύνουμε, όσο γίνεται περισσότερο, την πρόσβαση στην αμερικανική ΤΝ. Θέλουμε όλος ο κόσμος να αναπτύσσει εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης».
Οπως και να ’χει, ο απόδημος Ελληνας φρόντισε να εμφυσήσει στο AI Action Plan το πνεύμα και τη ρητορική του τραμπικού δόγματος MAGA. Εξ ου και ο υπότιτλος του σχεδίου είναι «Κερδίζοντας την κούρσα» για ένα εγχείρημα εθνικής σημασίας, κρίσιμο για το γόητρο και το ηγετικό στάτους των ΗΠΑ, ένα πλάνο που αναλύεται σε τρεις βασικούς πυλώνες δράσεων, σε 90 κυβερνητικά μέτρα και συνοδεύεται από τρία έκτακτα προεδρικά διατάγματα. Στη φρασεολογία του Ελληνοαμερικανού ομογενούς η επιρροή του κ. Τραμπ είναι τουλάχιστον οφθαλμοφανής: «Εάν οι περισσότερες χώρες του κόσμου χρησιμοποιούν μέσα Τεχνητής Νοημοσύνης τα οποία δεν είναι αμερικανικά -και ενδεχομένως είναι φτιαγμένα από κάποιον αντίπαλό μας (σ.σ.: υπαινιγμός για την Κίνα), τότε πραγματικά υπάρχει πρόβλημα -και μάλιστα μεγάλο. Στις ΗΠΑ εμείς κατασκευάζουμε τα καλύτερα τσιπ, έχουμε τα καλύτερα cloud, τα καλύτερα μοντέλα ΤΝ, τις καλύτερες ψηφιακές εφαρμογές. Ολος ο κόσμος θα έπρεπε να χρησιμοποιεί τη δική μας τεχνολογία. Και από τη δική μας πλευρά, εμείς οφείλουμε να διευκολύνουμε, όσο γίνεται περισσότερο, την πρόσβαση στην αμερικανική ΤΝ. Θέλουμε όλος ο κόσμος να αναπτύσσει εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης».
Με εξίσου εντυπωσιακή πιστότητα ακούγεται η φωνή του Αμερικανού προέδρου μέσα από τα λόγια του κ. Κράτσιου σε πρόσφατες δηλώσεις του και σε σχέση με τη φιλοσοφία του νέου AI Action Plan και κυρίως για την αυξημένη εποπτεία στις εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας στην Κίνα. Η κυβέρνηση Τραμπ ήδη ασκεί ασφυκτικό έλεγχο στα made in USA μικροτσίπ, τα οποία και αποτελούν την καρδιά κάθε συστήματος Τεχνητής Νοημοσύνης. Ιδιαίτερα ο αμερικανικός κολοσσός του κλάδου Nvidia βρίσκεται διαρκώς στο στόχαστρο των ελέγχων λόγω των παραγγελιών που εκτελεί για κινεζικές εταιρείες.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Ελληνοαμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος πιστεύει ότι «οι κορυφαίοι ημιαγωγοί (μικροτσίπ) θα πρέπει να παραμείνουν υπό τον έλεγχο της αμερικανικής κυβέρνησης, για να μην πω ότι ίσως θα έπρεπε να απαγορευτεί η εξαγωγή τους στην Κίνα. Πολλά από τα εξαρτήματα των μηχανημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης κατασκευάζονται στις ΗΠΑ. Οπότε, εάν θέσεις υπό τον έλεγχό σου τις εξαγωγές των μικροτσίπ, κατά κάποιον τρόπο ασκείς καθολικό έλεγχο σε ολόκληρη την αγορά της ΤΝ. Κάθε παρτίδα που η Nvidia σκοπεύει να εξάγει στην Κίνα θα πρέπει να περνά από ειδικό έλεγχο. Η Υπηρεσία Βιομηχανίας και Ασφάλειας του υπουργείου Εμπορίου θα εξετάζει κάθε αίτηση εξαγωγής ζυγίζοντας τα οφέλη και τις ζημίες».
Προς επίρρωσιν των θέσεών του για διευρυμένο κρατικό έλεγχο στις εξαγωγές εξαρτημάτων για μηχανές ΤΝ, δεν παραλείπει να παραπέμψει στην πρότερη εμπειρία του, υπενθυμίζοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν τον έχει επιλέξει τυχαία. «Εχω ξοδέψει άπειρες ώρες και σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου εκπροσωπώντας την κυβέρνηση των ΗΠΑ κατ’ ουσίαν σε ρόλο υπουργού Τεχνολογίας. Συνομίλησα με υπουργούς προσπαθώντας να τους πίσω να εγκαταλείψουν τη Huawei (σ.σ.: γιγαντιαία κινεζική εταιρεία τεχνολογίας, κρατικά ελεγχόμενη). Στη Δύση έχουμε πιο υψηλή τεχνολογία, κι όμως πολλά κράτη δεν θέλουν να αγοράζουν τα αμερικανικά προϊόντα επειδή εμείς δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να δημιουργήσουμε το κατάλληλο περιβάλλον και τα απαραίτητα πακέτα για τέτοιου είδους εξαγωγές».
Συνεχής ανέλιξη
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Ελληνοαμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος πιστεύει ότι «οι κορυφαίοι ημιαγωγοί (μικροτσίπ) θα πρέπει να παραμείνουν υπό τον έλεγχο της αμερικανικής κυβέρνησης, για να μην πω ότι ίσως θα έπρεπε να απαγορευτεί η εξαγωγή τους στην Κίνα. Πολλά από τα εξαρτήματα των μηχανημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης κατασκευάζονται στις ΗΠΑ. Οπότε, εάν θέσεις υπό τον έλεγχό σου τις εξαγωγές των μικροτσίπ, κατά κάποιον τρόπο ασκείς καθολικό έλεγχο σε ολόκληρη την αγορά της ΤΝ. Κάθε παρτίδα που η Nvidia σκοπεύει να εξάγει στην Κίνα θα πρέπει να περνά από ειδικό έλεγχο. Η Υπηρεσία Βιομηχανίας και Ασφάλειας του υπουργείου Εμπορίου θα εξετάζει κάθε αίτηση εξαγωγής ζυγίζοντας τα οφέλη και τις ζημίες».
Προς επίρρωσιν των θέσεών του για διευρυμένο κρατικό έλεγχο στις εξαγωγές εξαρτημάτων για μηχανές ΤΝ, δεν παραλείπει να παραπέμψει στην πρότερη εμπειρία του, υπενθυμίζοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν τον έχει επιλέξει τυχαία. «Εχω ξοδέψει άπειρες ώρες και σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου εκπροσωπώντας την κυβέρνηση των ΗΠΑ κατ’ ουσίαν σε ρόλο υπουργού Τεχνολογίας. Συνομίλησα με υπουργούς προσπαθώντας να τους πίσω να εγκαταλείψουν τη Huawei (σ.σ.: γιγαντιαία κινεζική εταιρεία τεχνολογίας, κρατικά ελεγχόμενη). Στη Δύση έχουμε πιο υψηλή τεχνολογία, κι όμως πολλά κράτη δεν θέλουν να αγοράζουν τα αμερικανικά προϊόντα επειδή εμείς δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να δημιουργήσουμε το κατάλληλο περιβάλλον και τα απαραίτητα πακέτα για τέτοιου είδους εξαγωγές».
Συνεχής ανέλιξη
Ο κ. Κράτσιος θεωρεί ότι ο Αμερικανός πρόεδρος χαράζει τον σωστό δρόμο για την αξιοποίηση της ΤΝ, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του: «Ο Τζο Μπάιντεν προέτασσε τον φόβο αντί για την προσδοκία. Επί των ημερών του στον Λευκό Οίκο κυριαρχούσε η τάση να αναλύουμε το κακό που μπορεί να φέρει η τεχνολογία στην Αμερική έτσι ώστε να οργανώσουμε την άμυνά μας. Εμείς όμως πιστεύουμε ότι μπορούμε να κάνουμε την ΤΝ να λειτουργήσει προς όφελος του αμερικανικού λαού. Να βελτιώσουμε τον αμερικανικό τρόπο ζωής, να αναβαθμίσουμε την εθνική μας ασφάλεια, να αυξήσουμε την οικονομική ανάπτυξη, να ενδυναμώσουμε τους Αμερικανούς εργάτες». Σίγουρα, ο ίδιος μιλά όπως θα ταίριαζε στο αξίωμά του και την εγγύτητα με τον κ. Τραμπ. Επισήμως, ο νυν τίτλος του είναι διευθυντής του Γραφείου Επιστήμης και Τεχνολογικής Πολιτικής - Επιστημονικός σύμβουλος προέδρου των ΗΠΑ.
Ωστόσο, παρά το σχετικά νεαρό της ηλικίας του, δικαιούται να εκφέρει απόψεις λίγο πολύ ως αυθεντία στις νέες τεχνολογίες, και ειδικά στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Και αυτό διότι η εμπειρία του είναι βαθιά και πολύπλευρη τόσο ως κρατικού αξιωματούχου όσο και ως υψηλόβαθμου στελέχους ιδιωτικών εταιρειών στον συγκεκριμένο κλάδο.
Υφυπουργός Αμυνας
Ωστόσο, παρά το σχετικά νεαρό της ηλικίας του, δικαιούται να εκφέρει απόψεις λίγο πολύ ως αυθεντία στις νέες τεχνολογίες, και ειδικά στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Και αυτό διότι η εμπειρία του είναι βαθιά και πολύπλευρη τόσο ως κρατικού αξιωματούχου όσο και ως υψηλόβαθμου στελέχους ιδιωτικών εταιρειών στον συγκεκριμένο κλάδο.
Υφυπουργός Αμυνας
Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάμεσα στις δύο θητείες του παρά τω προέδρω Τραμπ ο Ελληνοαμερικανός ομογενής διετέλεσε γενικός διευθυντής και επικεφαλής Στρατηγικής στη Scale AI, μια νεοφυή εταιρεία διαχείρισης δεδομένων. Ενώ την πρώτη φορά που κλήθηκε να ενταχθεί στο επιτελείο Τραμπ, το 2017, ήταν ο νεότερος σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ επί θεμάτων τεχνολογίας. Ανέπτυξε δε μια σειρά από δυναμικές πρωτοβουλίες δημιουργώντας εκ του μηδενός το σύγχρονο πλαίσιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τους κβαντικούς υπολογιστές στις ΗΠΑ και εξασφαλίζοντας κρατικά κονδύλια δισεκατομμυρίων δολαρίων για τις επενδύσεις στον κλάδο.
Δικής του έμπνευσης είναι επίσης η ίδρυση διάφορων εξειδικευμένων εποπτικών οργάνων, πάντα στον τομέα της προωθημένης ψηφιακής τεχνολογίας, ενώ παράλληλα υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Και οπωσδήποτε δεν ήταν τυχαίος ο διορισμός του, τον Ιούλιο του 2020, ως υφυπουργού Αμυνας με αμιγώς τεχνολογικό χαρτοφυλάκιο. Εκεί, έχοντας στη διάθεσή του έναν πρακτικά απεριόριστο προϋπολογισμό (περίπου 106 δισ. δολάρια) επιδόθηκε σε μια φρενήρη δράση εξέλιξης στρατιωτικών μέσων βασισμένων σε τεχνολογία αιχμής, όπως τα δίκτυα 5G, ακόμη και η πυραυλική, το διαστημικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ κ.λπ.
Δικής του έμπνευσης είναι επίσης η ίδρυση διάφορων εξειδικευμένων εποπτικών οργάνων, πάντα στον τομέα της προωθημένης ψηφιακής τεχνολογίας, ενώ παράλληλα υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Και οπωσδήποτε δεν ήταν τυχαίος ο διορισμός του, τον Ιούλιο του 2020, ως υφυπουργού Αμυνας με αμιγώς τεχνολογικό χαρτοφυλάκιο. Εκεί, έχοντας στη διάθεσή του έναν πρακτικά απεριόριστο προϋπολογισμό (περίπου 106 δισ. δολάρια) επιδόθηκε σε μια φρενήρη δράση εξέλιξης στρατιωτικών μέσων βασισμένων σε τεχνολογία αιχμής, όπως τα δίκτυα 5G, ακόμη και η πυραυλική, το διαστημικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ κ.λπ.
Το πώς ο απόδημος Ελληνας βρέθηκε εντός της εμβέλειας του ραντάρ του κ. Τραμπ δεν είναι ακριβώς γνωστό. Είναι πολύ πιθανό όμως ότι χάρη στην πρότερη ενασχόλησή του με τα χρηματοοικονομικά σε εταιρείες όπως οι Barclays Capital, Lyford Group, Clarium και στο ότι υπήρξε δεξί χέρι του επενδυτή Πίτερ Θίελ του άνοιξαν οι σωστές πόρτες. Ο κ. Κράτσιος γεννήθηκε στο Σάλισμπερι του Μέριλαντ, στη δυτική ακτή των ΗΠΑ, αλλά από παιδί γνώρισε και εθίστηκε στο μοναδικό ελληνικό καλοκαίρι στην ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας του, τη Βολισσό της Χίου. Εκεί μάλιστα βαφτίστηκε, αποκτώντας έναν επιπλέον δεσμό με τη γενέτειρα των γονιών και των προγόνων του.
Βασίλης Τσακίρογλου
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ