Οι συνθήκες που επικράτησαν στην χώρα μας κατά την διάρκεια των χρόνων της κρίσης οδήγησε στο να συναντάμε στους δρόμους μια εικόνα που η ελληνική κοινωνία δεν ήταν τόσο εξοικειωμένη.
Χρόνο με το χρόνο όλο και περισσότεροι άνθρωποι καταλήγουν να βρίσκονται και να κατοικούν σε διάφορες γωνιές των δρόμων των πόλεων όλης της επικράτειας και αυτό είναι κάτι εύκολο που μπορεί να διαπιστώσει κάποιος με μια απλή έξοδο στο ιστορικό τρίγωνο της Αθήνας.
Ποιοι είναι όμως αυτοί οι άνθρωποι, πως κατέληξαν εκεί, πως επιβιώνουν, τι γίνεται από τους κρατικούς φορείς για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο;
Το paraskhnio.gr διεξήγαγε έρευνα προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα και σας την παρουσιάζει. Αυτοί είναι οι άστεγοι της Αθήνας, οι ανθρώπινες ψυχές των δρόμων.
Σύμφωνα με τελευταίες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στο παρελθόν, ο αριθμός των αστέγων στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας φαίνεται να κυμαίνεται από 8.000 έως 9.000. Όταν λέμε άστεγοι εννοούμε όλους τους ανθρώπους που κατοικούν στο δρόμο ή σε εγκαταλελειμμένα κτήρια τα οποία δεν διαθέτουν βασικές παροχές, όπως νερό και ηλεκτρικό ρεύμα. Τα αίτια ποικίλουν από περίπτωση σε περίπτωση που οδήγησαν τον κάθε άνθρωπο στον δρόμο, παρ’ όλα αυτά τα κύρια είναι τα εξής:
• Η φτώχεια που επιδεινώθηκε από την οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων με τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας.
• Η χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ που οδηγεί σε κοινωνική περιθωριοποίηση.
• Οι αυξανόμενες μεταναστευτικές/προσφυγικές ροές.
• Η μη επανένταξη μετά από αποφυλάκιση και εγκλεισμό σε άλλα ιδρύματα.
• Οικογενειακά και περιουσιακά θέματα.
• Σοβαρά ιατρικά και ψυχιατρικά ζητήματα.
• Η χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ που οδηγεί σε κοινωνική περιθωριοποίηση.
• Οι αυξανόμενες μεταναστευτικές/προσφυγικές ροές.
• Η μη επανένταξη μετά από αποφυλάκιση και εγκλεισμό σε άλλα ιδρύματα.
• Οικογενειακά και περιουσιακά θέματα.
• Σοβαρά ιατρικά και ψυχιατρικά ζητήματα.
Με μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας μπορεί να διαπιστώσει κανείς το μέγεθος του φαινομένου. Αν κατέβεις στο Μοναστηράκι δεν θα αργήσεις να έρθεις σε επαφή με πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι διαμένουν μόνιμα πλέον πάνω στον δρόμο της Ερμού. Εάν συνεχίσεις τη βόλτα προς Θησείο θα συναντήσεις κι άλλους ανθρώπους, οι οποίοι αποκαλούν σπίτι τους τα παγωμένα πεζοδρόμια της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με εθελοντές που ασχολούνται με τη βοήθεια προς τους αστέγους η επιλογή σημείου γίνεται βάσει κριτηρίων τα οποία είναι η ασφάλεια και η αποκόμιση χρημάτων μέσω της επαιτείας.
Δυστυχώς η εγκληματικότητα υποβόσκει παντού και οι άστεγοι δεν εξαιρούνται από το να γίνουν θύματα ληστειών όπως όλοι μας. Κατά την διάρκεια που κοιμούνται είναι εύκολοι στόχοι πολλών επιτήδειων, οι οποίοι τους αποσπούν ο,τι πολύτιμο μπορεί να έχουν πάνω τους και πολλές φορές υπό την απειλή, μαχαιριού ή άσκησης σωματικής βίας. Για αυτό λοιπόν πολλοί επιλέγουν συνειδητά σημεία στα οποία υπάρχει μεγάλη κίνηση, ώστε να μειώσουν τους κινδύνους της νύχτας.
Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους αντιμετωπίζουν και πολλά προβλήματα υγείας που τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να λάβουν την κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Με τελευταία έρευνα που ασχολήθηκε με το θέμα των αστέγων στον κεντρικό τομέα του Δήμου Αθήνας διαπιστώθηκε πως από τους 451 άστεγους οι οποίοι προσεγγίστηκαν, οι 51 έπασχαν από τον ιό HIV και οι 107 από ηπατίτιδα C. Τα ποσοστά είναι ιδιαίτερα υψηλά και σε αυτό παίζει καθοριστικό παράγοντα πως οι περισσότεροι από αυτούς είναι χρήστες ναρκωτικών ουσιών. Πέρα όμως από αυτές τις ασθένειες υπάρχουν στοιχεία ότι δεν είναι οι μόνες καθώς επίσης πολλοί άστεγοι πάσχουν και από ψυχιατρικές διαταραχές.
Ένα στοιχείο το οποίο προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη είναι πως το μεγαλύτερο ποσοστό αστέγων είναι ελληνικής καταγωγής και με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες να έρχονται στην δεύτερη θέση. Όπως έχει γίνει γνωστό από τις προαναφερόμενες έρευνες τα αίτια που κατέληξαν στον δρόμο ποικίλουν από περίπτωση σε περίπτωση.
Μια ιστορία η οποία μας συγκίνησε ήταν αυτή του κύριου Κώστα τον οποίο βρήκαμε κοντά στον Μεταξουργείο. Βρίσκεται πάνω από χρόνο στο δρόμο και μετά τον χαμό της γυναίκας του, η ζωή άλλαξε για αυτόν και έχασε τα πάντα. Μόνος του πια προσπαθεί να βρει ο,τι μπορεί να έχει κάποια αξία μέσα στους κάδους σκουπιδιών της περιοχής για να βγάλει κάποια χρήματα ώστε να έχει για τα απολύτως απαραίτητα.
Σαν απάντηση σε αυτό το σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα ο Δήμος Αθήνας έχει προσπαθήσει να αναπτύξει ορισμένες δομές που παρέχουν τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Αξίζει ν’ αναφέρουμε πως ήδη στην Πειραιώς και Σοφοκλέους γωνία, λειτουργεί ένας χώρος σίτισης του δήμου που παρέχει τουλάχιστον 1000 μερίδες φαγητού μια φορά την μέρα. Παράλληλα υπό την αιγίδα του Δήμου λειτουργεί ένας ξενώνας στην περιοχή της Ομόνοιας που μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 150 ανθρώπους ηλικία από 18 έως 65 ετών. Ακόμα υπάρχει και ένα υπνωτήριο στο οποίο μπορεί όποιος δεν έχει που να κοιμηθεί, να πάει και να διαμείνει από τις 7 το απόγευμα μέχρι τις 10 το πρωί. Την προσπάθεια αυτή του Δήμου συνδράμουν και άλλοι φορείς όπως η Εκκλησία της Ελλάδος και διάφορες ΜΚΟ που στο πέρασμα των χρόνων έχουν επιδείξει αξιοθαύμαστο έργο.
Πέρα όμως από αυτούς τους οργανισμούς υπάρχουν και ομάδες πολιτών οι οποίες προσπαθούν και αυτές με την σειρά τους να ανακουφίσουν το πόνο των ανθρώπων αυτών. Στην συνέχεια ακολουθούν δυο ιδιαίτερα παραδείγματα από εθελοντές και εθελόντριες που ξεχύνονται στους δρόμους της Αθήνας προσπαθώντας να κάνουν την ζωή των «ψυχών του δρόμου» πιο εύκολη.
Δείπνο Αγάπης
Πρόκειται για μία ομάδα ανθρώπων που κάθε Τρίτη και Πέμπτη μοιράζουν φαγητό και είδη πρώτης ανάγκης σε όλους τους άστεγους της Αθήνας. Όμως δεν μένουν μόνο εκεί, γιατί προσφέρουν βασικές ιατρικές υπηρεσίες καθώς και ψυχολογική στήριξη, βρίσκοντας τους άστεγους στα σημεία που κοιμούνται. Σε κάθε εξόρμηση τους χωρίζονται σε ομάδες και ξεκινάνε ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές και προσπαθούν να βρούνε όσους περισσότερους άστεγους μπορούν μοιράζοντας 200 μερίδες φαγητού την ημέρα. Τα έξοδα της δράσης τους καλύπτονται αποκλειστικά από τα μέλη τα οποία προσπαθούν να συνεισφέρουν όσο είναι δυνατό για να προμηθευθούν τα απαραίτητα αγαθά.
Πρόκειται για μία ομάδα ανθρώπων που κάθε Τρίτη και Πέμπτη μοιράζουν φαγητό και είδη πρώτης ανάγκης σε όλους τους άστεγους της Αθήνας. Όμως δεν μένουν μόνο εκεί, γιατί προσφέρουν βασικές ιατρικές υπηρεσίες καθώς και ψυχολογική στήριξη, βρίσκοντας τους άστεγους στα σημεία που κοιμούνται. Σε κάθε εξόρμηση τους χωρίζονται σε ομάδες και ξεκινάνε ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές και προσπαθούν να βρούνε όσους περισσότερους άστεγους μπορούν μοιράζοντας 200 μερίδες φαγητού την ημέρα. Τα έξοδα της δράσης τους καλύπτονται αποκλειστικά από τα μέλη τα οποία προσπαθούν να συνεισφέρουν όσο είναι δυνατό για να προμηθευθούν τα απαραίτητα αγαθά.
Όνειρό τους είναι να καταφέρουν να φτιάξουν έναν ξενώνα που θα ανταποκρίνεται απόλυτα στις ανάγκες των ανθρώπων που βρίσκονται στο δρόμο. Σύμφωνα με τη Μαριάννα Πέππα, η οποία είναι μία από τους υπεύθυνους της ομάδας, η κινητήρια δύναμή τους και αυτό που τους οδηγεί είναι η προσφορά σε αυτούς τους ανθρώπους, η οποία τους γεμίζει ψυχικά κάνοντάς τους να αισθάνονται ότι παίρνουν πολύ περισσότερα από όσα δίνουν. Η ίδια μας δήλωσε χαρακτηριστικά: «μετά το ρήμα αγαπώ, το ρήμα προσφέρω είναι το σημαντικότερο και για μας αυτό ενσαρκώνεται κάθε Τρίτη και Πέμπτη στο ραντεβού μας με τους ανθρώπους μας που βρίσκονται και κοιμούνται στο δρόμο».
Ithaca
Μια ιδιαίτερη οργάνωση που βρίσκεται κοντά στους αστέγους της Αθήνας είναι η Ithaca, η οποία παρέχει υπηρεσίες υγιεινής στον άστεγο πληθυσμό και έχει ως στόχο την επανάκτηση της αξιοπρέπειας και της αυτοπεποίθησης τους μέσω της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης τους. Με ένα ειδικά διαμορφωμένο βαν το οποίο διαθέτει πλυντήρια στο εσωτερικό του πλένει όλα τα ρούχα των ανθρώπων που βρίσκονται στον δρόμο.
Μια ιδιαίτερη οργάνωση που βρίσκεται κοντά στους αστέγους της Αθήνας είναι η Ithaca, η οποία παρέχει υπηρεσίες υγιεινής στον άστεγο πληθυσμό και έχει ως στόχο την επανάκτηση της αξιοπρέπειας και της αυτοπεποίθησης τους μέσω της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης τους. Με ένα ειδικά διαμορφωμένο βαν το οποίο διαθέτει πλυντήρια στο εσωτερικό του πλένει όλα τα ρούχα των ανθρώπων που βρίσκονται στον δρόμο.
Στην συνέχεια προσπαθεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για ανθρώπους που προέρχονται από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Πιο συγκεκριμένα δίνει θέσεις εργασίας εντός της οργάνωσης σε ανθρώπους από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Η οργάνωση Ithaca ιδρύθηκε από το Θάνο Σπηλιόπουλο, το Φάνη Τσόνα και την Ανδήλη Ραχούτη. Μπορεί κάποιος να τους βρει τη Δευτέρα στον πεζόδρομο Δημοσθένους στον Πειραιά, την Τρίτη στην πλατεία Κουμουνδούρου, την Τετάρτη και την Κυριακή στο κτίριο του συνΑθηνά, Αθηνάς 55, την Πέμπτη στο κτίριο του Communitism, Κεραμεικού 28 και τέλος, την Παρασκευή στην Equal Society – Κοινωνία Ίσων Ευκαιριών, Αλικαρνασσού 49. Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιήσει 8.850 πλύσεις, παραδίδοντας παραπάνω από 44 τόνους καθαρά ρούχα σε 2.083 ανθρώπους και συνεχίζουν.
paraskhnio.gr