Με το πρόσχημα της πανδημίας μπαίνουν στο συρτάρι εισφορά αλληλεγγύης, ΕΝΦΙΑ, τέλος επιτηδεύματος και προκαταβολή φόρου- Οι ιδιοκτήτες θα πληρώσουν τελικά το «κούρεμα» 40% στα ενοίκια!
Στο συρτάρι του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα μπαίνουν σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις που είχαν ανακοινωθεί στο οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, ενώ την ίδια ώρα παρουσιάζονται μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης… αμφίβολης αποτελεσματικότητας!
Συγκεκριμένα, οι φορολογικές ελαφρύνσεις που είχαν δρομολογηθεί είτε εξετάζονταν σοβαρά αλλά τελικά η εφαρμογή τους πηγαίνει «για το 2021 και βλέπουμε» είναι:
- Η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης από τα φετινά εισοδήματα. Το μέτρα είχε εξαγγελθεί στις αρχές του έτους και το βασικό σενάριο προέβλεπε τη μείωση της εισφοράς για φέτος τουλάχιστον κατά 30% και μάλιστα αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2020. Το μέτρο έχει μπει στο συρτάρι και αναμένεται να έρθει εκ νέου στο προσκήνιο το νωρίτερο το 2021.
- Η μείωση του φετινού ΕΝΦΙΑ. Προϋπόθεση για τη μείωση του ΕΝΦΙΑ ήταν να επικαιροποιηθούν οι αντικειμενικές αξίες στα ακίνητα και να εφαρμοστούν σε όλη την επικράτεια. Από αυτές τις αλλαγές θα προέκυπτε δημοσιονομικός χώρος ο οποίος θα χρηματοδοτούσε τη νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 8%. Η επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών έχει παγώσει λόγω της κρίσης του κορονοϊού και το νέο χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Ιανουαρίου.
- Η μείωση του τέλους επιτηδεύματος.
Ολα αυτά ρίχνονται στις καλένδες του κορονοϊού και η μικρή ή μεγάλη καθυστέρηση στην εφαρμογή θα πατάει πάντα στο επιχείρημα «τώρα αντιμετωπίζουμε την κρίση».
Παράλληλα, κατώτερες των περιστάσεων είναι φοροαπαλλαγές που περιμένουν οι επιχειρήσεις, οι επαγγελματίες και οι ιδιοκτήτες ακινήτων. Πρόκειται για:
- Τη μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος. Ενώ το πάνδημο αίτημα του επιχειρηματικού κόσμου είναι να ανασταλεί πλήρως για φέτος η προκαταβολή φόρου, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, επικαλούμενη δημοσιονομικούς περιορισμούς, επεξεργάζεται σχέδιο μείωσης της προκαταβολής στην καλύτερη περίπτωση κατά 50%. Αυτό σημαίνει όχι μόνο ότι θα πληρώσουν φέτος υψηλό φόρο εισοδήματος οι επιχειρήσεις λόγω της καλής χρονιάς του 2019, αλλά θα πληρώσουν και προκαταβολή φόρου με βάση τα αποτελέσματα αυτής της χρήσης.
- Την επιστροφή μέρους της απώλειας εισοδήματος που είχαν οι ιδιοκτήτες ακινήτων από την απόφαση του κ. Σταϊκούρα να «κουρέψει» οριζόντια κατά 40% τα ενοίκια στο όνομα της κρίσης του κορονοϊού παρεμβαίνοντας σε σύμβαση μεταξύ ιδιωτών. Αν και η αρχική πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών ήταν να μη δοθεί φέτος καμία ελάφρυνση στους ιδιοκτήτες ακινήτων, τελικά έπειτα από πιέσεις της πολυπληθούς αυτής ομάδας φορολογουμένων θα τους δοθεί το 30% της απώλειας μέσω έκπτωσης φόρου. Η έκπτωση θα μπορεί να γίνει μέσω του φόρου εισοδήματος ή του φετινού ΕΝΦΙΑ. Πάντως, εκπρόσωποι των ιδιοκτητών ακινήτων σημειώνουν ότι η διοικητική απόφαση για «κούρεμα» των ενοικίων έκανε πολύ μεγάλη ζημιά στην αγορά μισθωμάτων και η επιστροφή του 30% αποτελεί απλώς ένα μπάλωμα και τίποτε παραπάνω.
Το κυβερνητικό σχέδιο με τις μειώσεις στους φόρους θα αρχίσει να ξεδιπλώνεται από το δεύτερο εξάμηνο του 2020 σταδιακά και ανάλογα με τις δημοσιονομικές αντοχές του Προϋπολογισμού και τα λεφτά που θα έρθουν από την Ευρώπη (το Ταμείο Ανάκαμψης).
Ηδη το οικονομικό επιτελείο έχει προσαρμόσει τη στρατηγική του δανεισμού για τη φετινή χρονιά στη νέα κατάσταση που έχει δημιουργήσει ο κορονοϊός, αυξάνοντας το πρόγραμμα των εκδόσεων στα 14 δισ. ευρώ από τα 8-9 δισ. ευρώ που ήταν το αρχικό ταβάνι.
Τα 32 δισ. ευρώ και η «εποπτεία» από τους Ευρωπαίους
Τι θα κρίνει, όμως, το εύρος των παρεμβάσεων στη φορολογία; Καταρχάς το πώς θα κινηθεί η Ευρώπη, αναφορικά με τους στόχους για υψηλά πλεονάσματα που δεσμεύουν την Ελλάδα. Εδώ τα πράγματα είναι μάλλον θετικά, καθώς ακόμη και ανάμεσα στους «σκληρούς» του Eurogroup δεν έχει διανοηθεί κάποιος να εγείρει θέμα ενεργοποίησης των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας, όσο τα κράτη-μέλη θα προσπαθούν να συμμαζέψουν τα συντρίμμια των οικονομιών τους. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Οτι ο σχεδιασμός για το 2021 μπορεί να γίνει χωρίς το άγχος των πλεονασμάτων. Η Ελλάδα επί του παρόντος δεσμεύεται με πλεονάσματα 3,5% για το 2020, το 2021 και το 2022. Για το 2023 ο πήχης κατεβαίνει στο 3%, το 2024 στο 2,5% κι από το 2025 έως την… αιωνιότητα στο 2,2%.
Δεύτερος άγνωστος «Χ» είναι οι όροι για τα κονδύλια από τα έκτακτα ευρωπαϊκά πακέτα. Πέρα από τα περίπου 3,6 δισ. ευρώ που «δικαιούται» η Ελλάδα από τα δάνεια του ESM, τα οποία στην παρούσα φάση δεν πρόκειται να ζητήσει, λίαν συντόμως θα έχουμε αποφάσεις για το μεγάλο πακέτο από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα περίφημα 32 δισ., μέσω του οποίου οι χώρες που πλήττονται περισσότερο προσδοκούν να δώσουν ώθηση στην ανάκαμψη των οικονομιών τους. Η Ελλάδα δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά της, αναμένοντας τις ρήτρες γι’ αυτά τα κονδύλια. Ωστόσο, αν περάσει η γαλλογερμανική πρόταση, τότε αυτές οι επιδοτήσεις θα συνοδεύονται από δεσμεύσεις για συνετές οικονομικές πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Σε αυτήν την περίπτωση, ο σχεδιασμός των φοροελαφρύνσεων για το 2021 θα περάσει από διπλό «κόσκινο»: και του υπουργείου Οικονομικών και των Ευρωπαίων.
Μέσα στο καλοκαίρι θα ακολουθήσει άλλη μία έκδοση από τον ΟΔΔΗΧ, πιθανότατα με έναν τίτλο πενταετούς διάρκειας, και από Σεπτέμβριο 2020 θα υπάρξει νέα αξιολόγηση της πολιτικής του δανεισμού που θα ακολουθήσει το οικονομικό επιτελείο στη βάση των νέων αναγκών που έχουν δημιουργηθεί.