46 χρόνια έχουν περάσει από την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο όταν η καρδιά της Αμμοχώστου σταμάτησε να χτυπά. Ένα από τα ωραιότερα και πιο φωτογραφημένα παραθαλάσσια θέρετρα ερημώθηκε και μένει ακατοίκητο μέχρι σήμερα. Οι φωτογράφοι τη θεωρούν μια από τις πιο μεγάλες πόλεις – φάντασμα στον κόσμο. Είναι μια ανοιχτή πληγή το Βαρώσι, στο νότο της Αμμοχώστου, με τους κατοίκους της να έχουν εκδιωχθεί και τους Τουρκοκύπριους να μην επιτρέπουν την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων του, παρά τα σχετικά ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών.
Η έκθεση της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου του 2008 γράφει: "Από το φράκτη που αποτρέπει τους πεζούς να έχουν πρόσβαση στο Βαρώσι, τα παραλιακά ξενοδοχεία, τα διαμερίσματα και τα εστιατόρια δεν είναι τίποτε περισσότερο από σαθρούς σκελετούς από μπετόν – τεράστιες αστικές ταφόπλακες που στέκονται αποφασιστικά ενάντια στο πέρασμα του χρόνου".
Η οδός Τζον Κένεντι και τα νυχτερινά κλαμπ
Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά των Βαρωσίων, ήταν η οδός "Τζον Κένεντι", ένας δρόμος, ο οποίος ξεκινούσε από ένα σημείο πολύ κοντά στο λιμάνι της Αμμοχώστου, περνούσε μέσα από τα Βαρώσια παράλληλα με την παραλία Γλώσσα. Κατά μήκος της οδού Κένεντι υπήρχαν πολλά διάσημα πολυώροφα ξενοδοχεία, μεταξύ των οποίων και το King George Hotel, το Asterias Hotel, το Grecian Hotel, το Florida hotel και το Argo Hotel που ήταν το αγαπημένο της Ελίζαμπεθ Τέιλορ.
Το Argo Hotel βρίσκεται κοντά στο τέλος της οδού Κένεντι με θέα στον Πρωταρά και στον Κόλπο της Συκιάς. Άλλος ένας κεντρικός δρόμος στα Βαρώσια ήταν η οδός Λεωνίδα, που έβγαινε από την οδό Κένεντι και κατευθυνόταν δυτικά προς τη Γωνιά της Βιέννης. Η οδός Λεωνίδα ήταν ο κύριος δρόμος με μαγαζιά για ψώνια και με χώρους για ανάπαυση στα Βαρώσια με μπαρ, εστιατόρια και νυχτερινά κλαμπ, καθώς και με μια αντιπροσωπεία της Toyota.
Μια πόλη που έγινε "διαπραγματευτικό χαρτί"
Όταν ο Τουρκικός Στρατός πήρε τον έλεγχο της περιοχής κατά τη διάρκεια της εισβολής, τον περίφραξε και απαγόρευσε την είσοδο σε πάντες εκτός του προσωπικού του Τουρκικού Στρατού και των Ηνωμένων Εθνών. Οι άνθρωποι που ζούσαν στα Βαρώσια, ήλπιζαν πως θα επέστρεφαν στα σπίτια τους, μόλις η κατάσταση ηρεμούσε. Δυστυχώς όμως το θέρετρο είχε περιφραχτεί από τον Τουρκικό Στρατό.
Το ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών του 1984 παραχώρησε την διαχείριση των Βαρωσίων στα Ηνωμένα Έθνη με σκοπό να γίνει επανεγκατάσταση των κατοίκων των Βαρωσίων και μόνο, που είχαν εκδιωχθεί. Το Τουρκικό κράτος δεν συμμορφώθηκε, αλλά κράτησε τα Βαρώσια ως "διαπραγματευτικό χαρτί", με την ελπίδα να πείσει τους κατοίκους της Κύπρου να αποδεχτούν μια επίλυση του Κυπριακού ζητήματος με τους δικούς τους όρους.
Ένα άδικο σχέδιο για την πόλη
Ένα τέτοιο σχέδιο επίλυσης ήταν το Σχέδιο Αννάν, το οποίο η πλειονότητα των Ελληνοκυπρίων απέρριψε χαρακτηρίζοντάς το άδικο. Ήθελε την επιστροφή των Βαρωσίων στους αρχικούς κατοίκους, αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Ο λόγος της απόρριψης του σχεδίου μέσω δημοψηφίσματος από τους Ελληνοκύπριους στηρίχθηκε στην άποψη πως το συνολικό σχέδιο ήταν απαράδεκτο. Το Ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αναφέρει ότι "θεωρεί τις προσπάθειες για εγκατάσταση οποιουδήποτε τμήματος των Βαρωσίων από ανθρώπους άλλους εκτός από τους κατοίκους του απαράδεκτη και καλεί σε μεταφορά αυτής της περιοχής υπό τη διαχείριση των Ηνωμένων Εθνών. Από το 1974, απαγορεύεται η είσοδος στην περιοχή από τους Τούρκους, με εξαίρεση του προσωπικού των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και τους μαθητές των κοιτώνων των κοριτσιών εκεί.
Τι κέρδισαν μέχρι σήμερα οι κάτοικοι
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιδίκασε το ποσό των €100.000 με €8.000.000 σε οχτώ Ελληνοκύπριους λόγω στέρησης των σπιτιών και των περιουσιών τους ως αποτέλεσμα της εισβολής του 1974. Η υπόθεση κατατέθηκε από κοινού από τον επιχειρηματία Κωνσταντίνο Λόρδο και άλλους, ενώ η κύρια απόφαση στην υπόθεση Λόρδου χρονολογείται το Νοέμβριο 2010. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι στην περίπτωση των οχτώ από τους αιτούμενους, οι Τούρκοι είχαν παραβιάσει το Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, για το δικαίωμα στην ειρηνική απόλαυση των αντικειμένων κάποιου και στην υπόθεση των επτά από τους αιτούμενους, η Τουρκία είχε παραβιάσει το Άρθρο 8 για το δικαίωμα σεβασμού για προσωπική και οικογενειακή ζωή.
Εφόσον κανείς δεν κατοικεί στην περιοχή και δεν έχουν γίνει επισκευές, όλα τα κτίρια καταρρέουν. Η φύση αναμορφώνει την περιοχή, καθώς τα μέταλλα σκουριάζουν, τα παράθυρα σπάζουν και τα φυτά προχωρούν τις ρίζες τους σε τοίχους και πεζοδρόμια. Θαλάσσιες χελώνες έχουν θεαθεί να κάνουν φωλιές στις εγκαταλελειμμένες παραλίες.
Οι συγκλονιστικές εικόνες της πόλης
thetoc.gr