Xρηστος Μεγας
Πρόωρη σύνταξη για μητέρες. Οι ευνοημένες, οι διασωθείσες και οι άτυχες. Με βάσει όλες αυτές τις αλλαγές οι εργαζόμενες έχουν διαχωριστεί σε τέσσερις κατηγορίες.
Τριπλό αρνητικό ρεκόρ κατέχει η χώρα μας στην προστασία της οικογένειας: Δεν προστατεύουν την μητρότητα, δεν διευκολύνουν την γυναίκα να εργαστεί, δεν παρέχει κίνητρα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού.
Ήδη την τελευταία 5ετία έχουν καταργηθεί και οι ευνοϊκές διατάξεις περί πρόωρης εξόδου των μητέρων με ανήλικο στη σύνταξη, χωρίς να αντικατασταθούν με πιο σύγχρονα και αποτελεσματικά μέτρα, με αποτέλεσμα να παίζει και αυτή ή έλλειψη τον (αρνητικό της) ρόλο στο Δημογραφικό.
Με βάσει όλες αυτές τις αλλαγές οι εργζόμενες έχουν διαχωριστεί σε τέσσερις κατηγορίες. Πρόκειται για:
1. Τις παλαιές ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (ανήλικο, έτη ασφάλισης και ηλικία) και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ανά πάσα στιγμή. Αλλά πλέον έχουν ενήλικα τέκνα…
2.Όσες ναι μεν έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα (ανήλικο και ημέρες ασφάλισης) αλλά, δεν έχουν την ηλικία. Και με βάσει το γ’ μνημόνιο το έτος «εξόδου» αλλάζει και προστίθενται κάθε χρόνο επιπλέον έτη ηλικίας για συνταξιοδότηση.
3.Οι ασφαλισμένες του ιδιωτικού τομέα που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις εξόδου με ανήλικο αλλά, θα λάβουν μειωμένη σύνταξη, ενώ για την πλήρη δεν έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις (συν 5 έτη στην ηλικία)
4.Και οι μεγάλες χαμένες που μεγαλώνουν παιδιά είναι οι εργαζόμενες που έχουν πάνω από 5.500 ημέρες ασφάλισης (Ιδιωτικός Τομέας) ή 25 έτη προϋπηρεσία (Δημόσιο και ειδικά ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών) αλλά, δεν έχουν συμπληρώσει την κατάλληλη ηλικία. Ουσιαστικά πρόκειται για τις γεννηθείσες μετά την 18η Αυγούστου 1960 (ιδιωτικός τομέα) ή, το αργότερο, έχουν γεννηθεί μετά τις 18/8/1965. Αυτές μόνον οριακά μπορεί να ευνοηθούν.
Οι ευνοημένες
Τυχερές είναι οι ασφαλισμένες στις ΔΕΚΟ και τις Τραπεζών (Ειδικά Ταμεία). Ακόμη και στην ηλικία των 55 ετών μπορούν να βγουν (σήμερα) στη σύνταξη όσες ασφαλισμένες «έπιασαν» 25ετία μέχρι το τέλος του 2010 και συμπλήρωσαν το σχετικό όριο ηλικίας (50 τότε) μέχρι τις 18 Αυγούστου 2015.
Αντιστοίχως μπορούν να συνταξιοδοτηθούν όσες (και όσοι στο δημόσιο αφού το μέτρο αφορά και του άνδρες δημοσίους υπαλλήλους με ανήλικο) είχαν 25ετία (με πλασματικά) το 2011 και στις 18/8/2015 είχαν κλείσει το 52ο έτος.
Τέλος, σύνταξη μπορούν να πάρουν όσες (και όσοι στην περίπτωση του δημοσίου) είχαν συμπληρώσει, πέραν της 25ετία με ανήλικο, και το 55ο έτος τον Αύγουστο του 2015. Είχαν γεννηθεί δηλαδή προ της 18ης Αυγούστου 1960.
Οι διασωθείσες
Όσες δεν είχαν την προαναφερόμενη ηλικία (50 για θεμελίωση το 2010, 52 για το 2012 και 55 για το 2012) τον Αύγουστο του 2015, ναι μεν δεν χάνουν εντελώς το δικαίωμα για πρόωρη έξοδο αλλά, προβλέπεται πέναλτι την ηλικία.
Κατ’ αρχάς όλα τα όρια ηλικίας πήγαν στο 55ο στις 18/8/2015. Για όσες είχαν θεμελιώσει το 50ό και 52ο, το όριο των 55 ετών ίσχυσε για ολόκληρο το 2015 (από 19/8 έως 31/12/2015) και τώρα (για όποια γυναίκα συμπλήρσει το 55ο έτος το 2020) ισχύει το 64ο.
Ουσιαστικά, το εν λόγω πλεονέκτημα υπέρ της μητρότητας καταργήθηκε αφού για να βγει μια μητέρα φέτος με ανήλικο θα πρέπει να είναι άνω των 60 ετών και να είχε 25ετία και ανήλικο την περίοδο 2010-12. Κοντολογίς, τα νέα ηλικιακά όρια είναι απλώς μια φενάκη για τις ασφαλισμένες μητέρες…
Οι άτυχες…
Στην τρίτη κατηγορία ασφαλισμένων μητέρων με ανήλικο η επιλογή είναι δύσκολη. Πρόκειται για εργαζόμενες του ιδιωτικού τομέα ο οποίος πλήττεται από ανεργία. Και εδώ ίσχυαν δύο ταχύτητες «εξόδου»: Με πλήρη στο 55ο για θεμελίωση το 2010, στο 57ο (2011) και στο 60ο (2012). Και για μειωμένη στο 50ό, 52ο και 55ο αντιστοίχως.
Δηλαδή, υπήρχαν πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις με λιγότερα ένσημα προκειμένου να χορηγηθεί η σύνταξης (18,4 έτη ασφάλισης έναντι 25 σε ΔΕΚΟ, Τράπεζες και δημόσιο) αλλά, για πλήρεις αποδοχές απαιτούνταν μεγαλύτερη ηλικία κατά πέντε έτη.
Έτσι, σε αυτή την κατηγορία υπάρχουν μητέρες που ναι μεν έχουν θεμελιώσει την μειωμένη σύνταξη (σ.σ. ήταν δηλαδή 50 ετών στις 18/8/2015 με ανήλικο και 5.500 ένσημα το 2010, ή 52 για κατοχύρωση το 2011 ή 55 για το 2012) αλλά, η σύνταξη που θα πάρουν θα είναι κουτσουρεμένη: μείον 6% για κάθε χρόνο πριν το συμβατικό όριο ηλικίας (συνήθως το 67ο με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης) και έως 30% «κούρεμα» από αυτή την αιτία στην εθνική σύνταξη και μείον 10% μέχρι την συμπλήρωση του συμβατικού ορίου ηλικίας (ουσιαστικά μείον 169 ευρώ).
Τέλος, για τις ασφαλισμένες-μητέρες (Δημοσίου και ΔΕΚΟ-Τραπεζών) που συμπλήρωσαν 25ετία από την 1η Ιανουαρίου 2013 κι έπειτα και τις ασφαλισμένες μητέρες ανηλίκου που συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν 5.500 ημέρες ασφάλισης μετά την 1/1/2013 το όριο ηλικίας είναι τα 62 για μειωμένη σύνταξη και τα 67 για πλήρη ή τα 62 με 40 έτη ασφάλισης για πλήρη σύνταξη.