Ένα νέο τσουνάμι χρέους που δημιουργεί ο κορονοϊός το ύψος του οποίου υπερβαίνει τα 20 δισ. θα απειλήσει τόσο την ανάκαμψη της οικονομίας όσο και την δημοσιονομική μας θέση το 2021.
Ως γνωστόν το ιδιωτικό χρέος υπολογίζονταν πριν την πρώτη πανδημία του κορονοϊού κοντά στα 244 δισ. ευρώ τα οποία επιμερίζονταν σε 45 δισ. ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα χρέη προς τις τράπεζες 94,4 δισ. ευρώ στην εφορία, 35 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία, περίπου 1,7 στις σε εταιρίες κοινής ωφέλειας και περίπου 4 δισ. ευρώ είναι τα χρέη σε ιδιώτη.
Στο τέλος του 2019 υπήρξε μια προσπάθεια για ένα συμμάζεμα με την ρύθμιση των 120 δόσεων η οποία αποδείχθηκε κατώτερη των προσδοκιών και ξαφνικά μας προέκυψε η υγειονομική κρίση του κορονοϊού η οποία έφερε μαζί της και την οικονομική κρίση.
Μέχρι στιγμής η νέα αυτή επώδυνη φάση απειλεί να δημιουργήσει μέχρι και το τέλος της χρονιάς μια «νέα γενιά» ιδιωτικού χρέους που θα υπερβαίνει τα 20 δισ. και θα προστεθεί στα ήδη υπάρχοντα 240 δισ. ευρώ και θα αρχίσει να «σκάει» από το 2021 έτος για το οποίο ήδη, οι προβλέψεις για ανάπτυξη υποβαθμίζονται από το 7,5% του ΑΕΠ στο 4,5% του ΑΕΠ κάνοντας την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.
Περίπου το 30% του ποσού του νέου ιδιωτικού χρέους αφορά τις αναστολές τόσο φορολογικών υποχρεώσεων όσο και ασφαλιστικών εισφορών οι οποίες σήμερα αθροίζονται σε 5 δισ. ευρώ και αναμένεται μέχρι και το τέλος του 2020 να αυξηθούν στα 6 δισ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά όπως έχει προαναγγελθεί θα αρχίσουν να πληρώνονται από τον Μάιο του 2021 με μια ρύθμιση 12 άτοκων ή 24 έντοκων δόσεων με επιτόκιο 2,5%.
Το 20% του νέου ιδιωτικού χρέους είναι οι φορολογικές οφειλές οι οποίες δεν αναβλήθηκαν αλλά έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Μπορεί να ακούγεται παράξενο αλλά σε μια χρονιά που οι υποχρεώσεις έχουν παγώσει η ΑΑΔΕ καταγράφει από την αρχή του χρόνου απλήρωτους φόρους πρόστιμα και προσαυξήσεις 4 δισ. ευρώ οι οποίες μάλιστα αυξήθηκαν κατά 600 εκ ευρώ μόνο σε ένα μήνα από τον Αύγουστο στον Σεπτέμβριο.
Το μισό του νέου ιδιωτικού χρέους θα προέλθει από τα νέα κόκκινα δάνεια τα οποία με βάση τις συντηρητικότερες προβλέψεις δεν θα υπολείπονται των 10 δισ. μέχρι και το τέλος του 2021. Μέχρι στιγμής το πρόβλημα συγκαλύπτεται με το πρόγραμμα γέφυρα το οποίο θα επιδοτεί τις δόσεις πράσινων και κόκκινων δανείων συνδεδεμένων με την πρώτη κατοικία και κάθε λογής αναστολών των δόσεων δανείων σε πληττόμενες επιχειρήσεις.
Γιατί είναι επικίνδυνο
Αν γίνει πραγματικότητα το σενάριο που θέλει την οικονομία να απελευθερώνεται από την υγειονομική κρίση στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021 τότε το πρόβλημα του υπερδιογκωμένου ιδιωτικού χρέους που θα έχει φτάσει τα 260 ή ίσως και τα 270 δισ. μαζί με κεφαλαιοποιημένους τόκους από τις τράπεζες και προσαυξήσεων από το δημόσιο θα ζητήσει μια νέα λύση.
Οι προσδοκίες που υπάρχουν για την εισροή των 5,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν μεν βάση αλλά θα πρέπει να συνοδευτούν και από αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης η οποία θα συνεχίζει να στενάζει από το υπέρογκο πλέον ιδιωτικό χρέος.
Δημοσιονομικός κίνδυνος
Η υπερχρέωση δεν θα έχει αντίκτυπο μόνο στην ανάπτυξη αλλά και στα δημόσια οικονομικά. Έχοντας εξαντλήσει την φορολογική του ικανότητα ο φορολογούμενους θα συνεχίζει να αθετεί υποχρεώσεις και στο δημόσιο σε ότι αφορά φόρους και ασφαλιστικές και στις τράπεζες.
Με το τέλος της κρίσης οι θεσμοί θα επανέλθουν στις μαξιμαλιστικές τους απαιτήσεις με πολύ υψηλά πρωτογενή πλεόνασμα ώστε να διορθωθούν οι δημοσιονομικές ανισορροπίες που δημιούργησε η κρίση του κορονοϊού. Το μόνο ίσως που μπορεί να εξομαλύνει την κατάσταση είναι ότι στην ίδια κατάσταση θα βρίσκεται σε ένα χρόνο από τώρα τα ¾ της ΕΕ άρα η επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων θα είναι σταδιακή.
News247.gr.