Πριν από 1 χρόνο και 1 ημέρα, στις 17 Νοεμβρίου του 2019, καταγράφηκε το πρώτο κρούσμα του νέου κορονοϊού στην επαρχία Hubei της Κίνας.Σήμερα, η ανθρωπότητα έχει φτάσει μια ανάσα πριν από το πρώτο εμβόλιο για τη νόσο COVID-19,
αλλά εντωμεταξύ έχουμε πάνω 55,2 εκατομμύρια κρούσματα και 1,3 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως.Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, σταδιακά, η καθημερινότητά μας άλλαξε ριζικά. Τα προσωπικά μέτρα προστασίας απέναντι στον κορονοϊό έγιναν κτήμα μας και –αν και αργήσαμε- γίνονται συνήθεια. Ένα από αυτά τα μέτρα είναι το τακτικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό, ή το τρίψιμο με απολυμαντικό χεριών.
Τρίβουμε καθημερινά τα χέρια μας με απολυμαντικό χεριών, αλλά εκτός από την προστασία απέναντι στον κορονοϊό, αυτή η συνήθεια έχει και κάποιες άλλες επιπτώσεις:
Απολυμαντικά χεριών και αυξημένος κίνδυνος άλλων ιογενών ασθενειών
Εμπειρογνώμονες γιατροί έχουν αρχίσει να προειδοποιούν ότι η υπερβολική χρήση απολυμαντικών χεριών με βάση το αλκοόλ ως προληπτικό μέτρο κατά του κορονοϊού αυξάνει έμμεσα τον κίνδυνο μόλυνσης από δερματικές διαταραχές. Η υπερβολική χρήση του απολυμαντικού κατά της νόσου COVID-19 είναι υπεύθυνη για βλάβες στο δέρμα και μειώνει την ικανότητά του να λειτουργεί ως φράγμα έναντι άλλων επιβλαβών ιών.
Τα απολυμαντικά χεριών χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο ως για “καλύτερη” μέθοδο για την υγιεινή των χεριών, αν και δεν είναι. Το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό είναι πιο ασφαλής μέθοδος. Η υπερβολική χρήση απολυμαντικών με βάση το αλκοόλ αυξάνει τη διαπερατότητα του δέρματος και στερεί τα φυσικά έλαια και την υγρασία από το δέρμα και οδηγεί σε τραχύτητα και ερεθισμό του δέρματος. Το ξηρό και κατεστραμμένο δέρμα είναι εστία για πολλές ασθένειες που δημιουργούν βακτήρια με αυξημένο κίνδυνο εισόδου των ιών στο δέρμα. Έρευνες έχουν δείξει ότι η υπερβολική χρήση απολυμαντικών σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ιών. Προηγούμενη δημοσιευμένη έρευνα αποκάλυψε ότι η εκτεταμένη χρήση απολυμαντικών χεριών με βάση το αλκοόλ έχει ως αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νόσου από ιούς. Διεξήχθη έρευνα σε 160 εγκαταστάσεις ιατρικής φροντίδας για να προσδιοριστεί η συσχέτιση μεταξύ της χρήσης απολυμαντικών με βάση το αλκοόλ και της επιδημίας κορονοϊού. Το προσωπικό σε εγκαταστάσεις που είχαν κρούσματα κορονοϊού ήταν πολύ πιο πιθανό να χρησιμοποιεί απολυμαντικά χεριών έξι φορές περισσότερο απ’ ό,τι σαπούνι και νερό.
Απολυμαντικά χεριών και αντιμικροβιακή αντοχή
Απολυμαντικά με βάση το αλκοόλ χρησιμοποιούνται τις τελευταίες δεκαετίες για τον έλεγχο πολλών μικροβιακών ασθενειών παγκοσμίως. Έχει παρατηρηθεί ότι η υπερβολική χρήση απολυμαντικών χεριών με βάση το αλκοόλ επηρεάζει την αντιμικροβιακή αντοχή. Αυτό μπορεί να επιβαρύνει περισσότερο τους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας. Η επανειλημμένη έκθεση των μικροβίων σε απολυμαντικά χεριών, αντιβιοτικά, ή άλλα γονιδιοτοξικά χημικά, κάνει τα μικρόβια πιο ανθεκτικά μέσω της φυσικής διαδικασίας μεταλλάξεων. Αυτό καθιστά τα μικρόβια σταδιακά ολοένα και πιο ανθεκτικά στην επαναλαμβανόμενη χρήση απολυμαντικού χεριών.
Έρευνα του 2018 σχετικά με την αντιμικροβιακή αντίσταση στον εντερόκοκκο (Enterococcus faecium) ενάντια στο τρίψιμο με αλκοολούχο διάλυμα, έδειξε ότι ο ιός έγινε σταδιακά 10 φορές πιο ανθεκτικός στο αλκοόλ. Στις αρχές του 2000, όταν τα νοσοκομεία της Αυστραλίας άρχισαν να διευρύνουν την χρήση απολυμαντικών χεριών, καταγράφηκε ταχύτερη αύξηση εντεροκοκκικών λοιμώξεων στην κοινότητα. Παρόμοια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και σε άλλα μέρη του κόσμου λόγω της υπερβολικής χρήσης απολυμαντικών χεριών με βάση το αλκοόλ. Έχει αναφερθεί ότι τα βακτήρια E. coli και Pseudomonas aeruginosa ήταν 48% και 64%, αντιστοίχως, ανθεκτικά έναντι όλων των διαθέσιμων απολυμαντικών στην αγορά.