Ένα στα 5 παιδιά στην Ευρωπαϊκή Ενωση ζει υπό καθεστώς φτώχειας. Το 2019, σχεδόν 18 εκατομμύρια παιδιά στην Ευρώπη -όχι στην Αφρική- ζούσαν σε νοικοκυριά που αντιμετώπιζαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Κι αν νομίζετε ότι αυτό είναι μακρινό, στην Ελλάδα η... παιδική φτώχεια ξεπερνά το 30%. Γι’ αυτό η ...Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να θεσμοθετήσει μια «ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά», μια βοήθεια που θα επιχειρήσει να προωθήσει ίσες ευκαιρίες σε ανηλίκους, με τη διασφάλιση της πρόσβασής τους σε ένα σύνολο βασικών υπηρεσιών. «Ακόμη και πριν από την πανδημία, ένα στα τέσσερα παιδιά στην Ε.Ε. αντιμετώπιζε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Αυτό είναι αδιανόητο για την Ευρώπη. Κατά το περασμένο έτος οι προϋπάρχουσες αυτές ανισότητες οξύνθηκαν περαιτέρω», είπε ο επίτροπος Απασχόλησης Νίκολας Σμιτ. Μιλώντας αποκλειστικά στην «Εφημερίδα των Συντακτών», ο επίτροπος από το Λουξεμβούργο αναφέρθηκε και στον κατώτατο μισθό, στην αγορά εργασίας μετά την πανδημία, αλλά και στη νέα πραγματικότητα πολλών από εμάς: την τηλεργασία.
● Εχετε εικόνα για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με τη Eurostat, η παιδική φτώχεια στην Ελλάδα είναι πάνω από το 30%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (22%). Επίσης, το 31% των παιδιών Ρομά δεν φοίτησε στην υποχρεωτική εκπαίδευση το 2016. Τέσσερις στις 5 οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα θεωρούν ότι το έμμεσο κόστος που σχετίζεται με το σχολείο είναι δύσκολο να το αντέξουν. Επίσης, το 22% των παιδιών δεν μπορούσε να συμμετάσχει σε σχολικά ταξίδια και σε σχολικές εκδηλώσεις εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων. Η Ελλάδα ήταν μία από τις 7 χώρες όπου πραγματοποιήσαμε πιλοτικά προγράμματα σε συνεργασία με τη UNICEF. Οι άλλες ήταν η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Λιθουανία και η Κροατία. Βλέπετε ότι συμμετείχαν και πλούσιες και φτωχότερες χώρες. Το πιλοτικό πρόγραμμα στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε στην Αττική και αφορούσε παιδιά με ιδιαίτερες δυσκολίες. Στηρίξαμε τους γονείς ώστε να μπορούν να στηρίξουν τα παιδιά τους, αλλά δώσαμε έμφαση και στους περιθωριοποιημένους εφήβους είτε λόγω αποϊδρυματοποίησης είτε από άλλες αιτίες, προκειμένου να ενισχύσουμε το σύστημα αναδοχής, αλλά κυρίως να στηρίξουμε την αυτόνομη διαβίωση, για να υποστηριχθεί η μετάβαση των παιδιών στην ενηλικίωση. Επενδύσαμε στην απόκτηση δεξιοτήτων ζωής και εργασιακής ετοιμότητας για την ευάλωτη νεολαία.
● Τι ακριβώς εγγυάται η Εγγύηση για τα Παιδιά;
Κατ’ αρχάς τη φροντίδα στα πολύ μικρά παιδιά. Πολλά πράγματα συμβαίνουν και καθορίζουν τη ζωή ενός ανθρώπου έως τα 4 χρόνια του. Αν μια οικογένεια δεν έχει τη δυνατότητα και τις συνθήκες, το παιδί παίρνει έναν δύσκολο δρόμο. Αν δε το παιδί έχει αναπηρίες ή είναι σε φτωχή χώρα, οι επιπτώσεις πολλαπλασιάζονται. Οπότε, παροτρύνουμε τα κράτη-μέλη να παρέχουν στα παιδιά που έχουν ανάγκη δωρεάν και αποτελεσματική πρόσβαση σε προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, εκπαιδευτικές και με βάση το σχολείο δραστηριότητες - για παράδειγμα, παροχή του κατάλληλου εξοπλισμού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αλλά και σχολικές εκδρομές. Επίσης, η έρευνά μας έδειξε ότι πολλά παιδιά δεν έχουν υγιεινά γεύματα κάθε μέρα, οπότε τουλάχιστον ένα υγιεινό γεύμα για κάθε σχολική ημέρα χρειάζεται «εγγύηση». Επίσης, υγειονομική περίθαλψη - για παράδειγμα, διευκόλυνση της πρόσβασης σε ιατρικές εξετάσεις και προληπτικούς ελέγχους. Η Επιτροπή συνιστά επίσης στα κράτη-μέλη να παρέχουν στα παιδιά που έχουν ανάγκη αποτελεσματική πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή και κατάλληλη στέγαση: τα παιδιά θα πρέπει να λαμβάνουν υγιεινά γεύματα και εκτός των σχολικών ημερών, ενώ τα άστεγα παιδιά και οι οικογένειές τους θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλη στέγαση.
● Και από πού προβλέπονται τα χρήματα για την Εγγύηση για τα Παιδιά;
Οι υπηρεσίες αυτές θα πρέπει να είναι δωρεάν και άμεσα διαθέσιμες στα παιδιά που τις έχουν ανάγκη. Προσφέρουμε το πλαίσιο της χρηματοδότησης. Για τη στήριξη αυτών των δράσεων διατίθεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ESF+), το οποίο χρηματοδοτεί έργα που προωθούν την κοινωνική ένταξη, καταπολεμούν τη φτώχεια και επενδύουν στους ανθρώπους, καθώς και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του InvestEU και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Για την Ελλάδα, υπολογίζονται από το ESF+ γύρω στα 5,2 δισεκατομμύρια για 7 χρόνια, ενώ -αν δεν φτάσουν- υπολογίζονται επιπλέον 10 δισεκατομμύρια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
● Ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθείτε τον κατώτατο μισθό στα κράτη μέλη και επίσης επιμένετε στη σημασία των συλλογικών συμβάσεων. Στην Ελλάδα, βλέπουμε να προωθείται νομοθεσία προς την αντίθετη λογική. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
Δεν είμαι ενήμερος για τον νόμο στον οποίο αναφέρεστε. Ωστόσο αυτό που είναι σημαντικό είναι να έχουμε κατώτατους μισθούς σε εκείνες τις χώρες που έχουν ήδη τέτοια νομοθεσία - γιατί κάποιες χώρες δεν έχουν, κυρίως οι σκανδιναβικές χώρες, αλλά και Αυστρία και Ιταλία. Αλλά αυτές που έχουν, πρέπει να εγγυηθούν ότι αυτοί οι κατώτατοι μισθοί διασφαλίζουν μια αξιοπρεπή ζωή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να λάβουν υπόψη το κόστος ζωής και σίγουρα επίσης την οικονομική πλευρά, δηλαδή την παραγωγικότητα. Αλλά όπως και η πρόεδρος είπε, πρέπει να σεβαστούμε την αξία της εργασίας. Και οι άνθρωποι που εργάζονται πρέπει επίσης να έχουν μια αξιοπρεπή ζωή έξω από τη δουλειά τους. Αυτό είναι η μία πλευρά. Η άλλη είναι η εμπλοκή των κοινωνικών εταίρων και στο θέμα του καθορισμού του κατώτατου μισθού. Θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση.
● Το τρίτο σημείο όμως που αναφέρετε είναι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και οι συλλογικές συμβάσεις.
Ακριβώς! Αντιλαμβανόμαστε την ευρωπαϊκή οικονομία ως κοινωνική οικονομία και γι’ αυτό πρέπει να βασίζεται σε συλλογικές συμφωνίες και στη συμφωνία για καθορισμό μισθών με συλλογικές συμβάσεις. Αυτό δεν είναι κάτι που μπορείς να καταφέρεις άμεσα, αλλά πρέπει να υπάρξει προοπτική, μια οραματική λογική. Τα κράτη-μέλη πρέπει να αυξήσουν το ποσοστό των συλλογικών τους συμβάσεων κατά 70%. Και γι’ αυτό πρέπει επίσης να δημιουργήσουν τις συνθήκες, δηλαδή να βελτιώσουν τον κοινωνικό διάλογο και να έχουν περισσότερες συλλογικές συμβάσεις. Αυτό λέει η οδηγία μας ως Κομισιόν.
● Και ειδικά για την Ελλάδα;
Κοιτώντας τον ελληνικό κατώτατο μισθό, είναι στον μέσο όρο της Ε.Ε. και όχι στο χαμηλότερο. Γνωρίζω τι έγινε στην Ελλάδα κατά τα τελευταία 10-12 χρόνια. Οπότε είναι ο 11ος υψηλότερος κατώτατος μισθός στην Ε.Ε. - δεν είναι κακό γιατί είναι λίγο πιο πάνω από τη μέση. Βάσει εθνικών μέσων όρων είναι στο 50%, θα έπρεπε να είναι στο 60%, αλλά δεν θα επέμενα σε αυτό. Επιμένω όμως στην κάλυψη των συλλογικών συμβάσεων, όπου η Ελλάδα βρίσκεται στο 25% και αυτό είναι πολύ χαμηλό. Οπότε σε αυτό το κομμάτι θα ήταν καλό να υπάρξει περισσότερη σκέψη για βελτίωση. Ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι περίπου 45%.
● Πώς αναμένεται να είναι η αγορά εργασίας μετά την πανδημία;
Ο ψηφιακός παράγοντας ήδη επηρεάζει την αγορά εργασίας. Ολο και περισσότερες δουλειές έχουν ψηφιακή συνιστώσα. Κάποιες θέσεις επίσης επηρεάζονται από την ψηφιοποίηση και εξαφανίζονται - να είμαστε ξεκάθαροι. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό και πιέζουμε για περισσότερες ψηφιακές δεξιότητες σε όλα τα επίπεδα. Δεν θα γίνουμε όλοι μηχανικοί υπολογιστών, αλλά είναι σημαντικό όλοι να έχουμε ψηφιακές δεξιότητες, όχι μόνο για τη δουλειά αλλά και για κοινωνικούς λόγους. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνουμε έμφαση στην επανεκπαίδευση του κόσμου, την αναβάθμιση των προσόντων, την αλλαγή προσανατολισμού προς μια ψηφιακή εργασιακή πραγματικότητα. Υπάρχει ήδη μεγάλη συζήτηση αν από την πανδημία θα χαθούν πολλές δουλειές. Δεν είμαι εντελώς απαισιόδοξος. Ξέρω, θα υπάρξουν δουλειές που θα χαθούν αλλά και νέες θα δημιουργηθούν. Πρέπει να προετοιμάσουμε τον κόσμο γι’ αυτό. Και εδώ η επανεκπαίδευση θα είναι καθοριστικής σημασίας.
● Ποιοι τομείς θα πληγούν περισσότερο;
Σχεδόν όλοι οι τομείς θα επηρεαστούν, με κάποιες εξαιρέσεις για τον κοινωνικό τομέα ή τον τομέα Υγείας. Εχουμε καταστρέψει πολλές δουλειές από αυτούς τους τομείς σε διάφορες χώρες. Η Ελλάδα είναι μία από αυτές τις χώρες, εξαιτίας της κρίσης. Τώρα ανακαλύπτουμε ότι αν έχουμε ένα σύστημα Υγείας που είναι καλό και λειτουργεί σωστά, είναι μεγάλης σημασίας. Γιατί στο τέλος αυτό κάνει την οικονομία να ρολάρει. Διότι αν δεν έχεις νοσοκομεία, νοσοκόμους, γιατρούς, τότε δεν μπορείς να αντισταθείς στην πανδημία. Οπότε είναι και μια επένδυση, δεν είναι μόνο έξοδα. Είναι επένδυση. Οπότε πρέπει να ξανακαθορίσουμε τις απόψεις μας για το πού πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στο μέλλον ως συνέπεια της πανδημίας.
● Η τηλεργασία έχει αυξηθεί λόγω της πανδημίας. Και ήρθε για να μείνει. Μπορεί να οδηγήσει σε νέες χαμένες θέσεις εργασίας;
Η τηλεργασία μπορεί να μην επηρεάσει τον αριθμό των θέσεων εργασίας, αλλά επηρεάζει τον τρόπο δουλειάς. Γιατί οι εργαζόμενοι δεν θα επιστρέψουν όλοι στη δουλειά τους μετά την πανδημία για να είναι συνεχώς στον χώρο εργασίας τους. Θα επιστρέψουν, πιστεύω, αλλά όχι για όλο τον χρόνο. Ή θα υπάρξουν νέες ισορροπίες, νέοι τρόποι που οι επιχειρήσεις θα οργανωθούν. Κι επίσης πώς οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θα οργανώνουν τους εαυτούς τους. Πρέπει να αναδιοργανώσουμε λοιπόν τον χώρο εργασίας. Γιατί αν δουλεύεις στο σπίτι, πού αρχίζει η δουλειά και πού η προσωπική σου ζωή; Πώς αποσυνδέεσαι; Αυτά είναι θέματα που πρέπει να κοιτάξουμε και υπάρχει ανάγκη για σκέψη, συζήτηση και διεργασίες. Η Ε.Ε. θα έχει συνεισφορά σε αυτό, οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να εμπλακούν επίσης πολύ, γιατί όλες οι εταιρείες είναι διαφορετικές...
Μαρία Ψαρά
Πηγή:efsyn.gr