Ρωσικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία ενεπλάκησαν χθες σε μια δραματική αντιπαράθεση με ένα αντιτορπιλικό του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού στα ανοικτά των ακτών της Κριμαίας, με τους Ρώσους να απειλούν το βρετανικό πολεμικό πλοίο ότι θα δεχθεί πυρά αν δεν αλλάξει πορεία.
Ρωσικό πολεμικό πλοίο εκτόξευσε προειδοποιητικές βολές, δύο φορές, κατά του βρετανικού αντιτορπιλικού HMS Defender (D36) Type 45 κοντά στο ακρωτήριο Fiolent της Κριμαίας. Σύμφωνα με τους Ρώσους το βρετανικό πολεμικό παραβίασε τα ρωσικά χωρικά ύδατα στην Κριμαία.
Το επεισόδιο σημειώθηκε εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων στην περιοχή. Το βρετανικό σχέδιο ήταν να διεκδικήσει δικαιώματα πλοήγησης στη Μαύρη Θάλασσα προς υποστήριξη της Ουκρανίας, η οποία έχασε τον έλεγχο της Κριμαίας, όταν την προσάρτησε η Ρωσία το 2014, σε μία κίνηση που δεν έχει αναγνωριστεί διεθνώς.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Ουάλας αναφερόμενος στο περιστατικό, είπε ότι δεν αποτελεί έκπληξη για την Βρετανία καθώς τέτοια πράγματα «συμβαίνουν διαρκώς» με την Ρωσία.
«Δεν μας εξέπληξε αυτό. Κάνουμε ότι είναι αναγκαίο, ώστε να διασφαλίσουμε ότι δεν επιδιώκουμε την κλιμάκωση ή αντίθετα την πρόκληση. Ωστόσο δεν θα απέχουμε από την τήρηση των κανόνων του διεθνούς δικαίου και από τα δικαιώματα μας στην Θάλασσα» δήλωσε ο Ουάλας.
Νωρίτερα η βρετανική κυβέρνηση, διέψευσε ότι υπήρξε κάποια αντιπαράθεση δηλώνοντας ότι το αντιτορπιλικό HMS Defender εισήλθε σε μια διεθνώς αναγνωρισμένη διαδρομή πλεύσης. Το Λονδίνο επιχείρησε να υοβαθμίσει το όλο θέμα
«Πιστεύουμε πως οι Ρώσοι έκαναν γυμνάσια με πυροβολικό στη Μαύρη Θάλασσα, και παρείχαν στη ναυτική κοινότητα προηγούμενη προειδοποίηση για τη δραστηριότητά τους», ανέφερε το βρετανικό υπουργείο Άμυνας σε ανακοίνωση στο Twitter.
Ανταποκριτής του BBC ωστόσο που βρισκόταν στο HMS Defender επιβεβαίωσε το εχθρικό κλίμα από την πλευρά των Ρώσων που προειδοποίησαν το βρετανικό πλοίο πως:«Αν δεν αλλάξετε πορεία, θα σας ρίξουμε».
Σε συνέντευξή του στο Channel 4 ο Ρώσος πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο, Αντρέι Κέλιν, δήλωσε ότι το περιστατικό ήταν «λυπηρό» και ότι HMS Defender «είχε προχωρήσει βαθιά, περίπου τρία χιλιόμετρα … στα χωρικά ύδατα». Πρόσθεσε ότι η Βρετανία παραβιάζει τις υπάρχουσες συμφωνίες.
Η ρωσική πρεσβεία μάλιστα ανέβασε στο Twitter ένα περιπαικτικό σχόλιο σχετικά με το περιστατικό, «το HMS Defender μετατράπηκε σε HMS Provocateur» που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει ότι από πλοίο που…υπερασπίζεται έγινε πλοίο που προκαλεί.
Το Λονδίνο και το Κίεβο σημειωτέον υπέγραψαν αυτήν την εβδομάδα συμφωνία ναυτικής συνεργασίας στο HMS Defender, στην Οδησσό και δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν από κοινού σε οκτώ νέα πολεμικά πλοία και τη δημιουργία μιας νέας ναυτικής βάσης στη Μαύρη Θάλασσα.
Τι συνέβη τελικά;
Η Βρετανία, υποστηριζόμενη από την Ουκρανία, επιμένει ότι το HMS Defender ακολουθούσε τη συντομότερη, πιο άμεση διαδρομή στη Μαύρη Θάλασσα, από την Οδησσό, στην Ουκρανία, προς τη Γεωργία.
Αλλά αυτή η διαδρομή για λίγα μίλια «περνά» μέσα από τις ακτές της χερσονήσου της Κριμαίας, η οποία προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το 2014 σε μια κίνηση που καταδικάστηκε από τη Δύση και δεν αναγνωρίστηκε ποτέ διεθνώς. Η Μόσχα δεν βλέπει έτσι τα πράγματα.
«Παρά την επιβολή κυρώσεων και τη διεθνή κατακραυγή, παρουσίασε την προσάρτηση της Κριμαίας, με τον σημαντικό ρωσικό πληθυσμό, ως επιστροφή της χερσονήσου στον νόμιμο ιδιοκτήτη της: τη Μητέρα Ρωσία» γράφει το ΒΒC.
Το λιμάνι της Σεβαστούπολης, κοντά στο σημείο όπου σημειώθηκε το περιστατικό της Τετάρτης, φιλοξενεί μια μεγάλη ρωσική ναυτική βάση και τον στόλο της Μαύρης Θάλασσας.
Έτσι, όταν ένα πλοίο απο ένα «εχθρικό» κράτος του ΝΑΤΟ (Βρετανία) ταξιδεύει πάνω από 9.000 χιλιόμετρα από τη βάση του για να διασχίσει αυτό που η Μόσχα θεωρεί ότι είναι τα χωρικά της ύδατα, τότε η Ρωσία το βλέπει ως επιθετική πρόκληση .
Εξ’ου και οι θυμωμένες προειδοποιήσεις από τα ρωσικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία
Εξεπλάγη η Βρετανία από την αντίδραση της Ρωσίας;
Όχι πραγματικά, αν ληφθεί υπόψη ότι ένα ανάλογο περιστατικό συνέβη πέρυσι.
Θα ήταν ωστόσο παράλογο να υποτιμηθεί ένα συμβάν σαν αυτό της Τετάρτης, λένε αναλυτές.
Οι σχέσεις μεταξύ Βρετανίας- Ρωσίας βρίσκονται ήδη στο ναδίρ, μετά από κατηγορίες – τις οποίες αρνείται η Ρωσία – ότι έστειλε δύο αξιωματικούς της στρατιωτικής μυστικής υπηρεσίας GRU στο Salisbury το 2018 για να δηλητηριάσουν έναν πρώην κατάσκοπο με το νευροτοξικό παράγοντα Novichok.
Σε συνδυασμό με την προηγούμενη δηλητηρίαση του Αλεξάντερ Λίτβινενκο με πολώνιο, την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, τις φερόμενες επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και το «χάκινγκ» σε δημοκρατικούς θεσμούς της Δύσης, υπάρχει σχεδόν μηδενική εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών.
Μια πρόσφατη έκθεση του Whitehall περιέγραψε τη Ρωσία ως τη μεγαλύτερη στρατιωτική απειλή που αντιμετωπίζει αυτή η χώρα.
«Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι η Ρωσία θεωρεί ολόκληρη την Ουκρανία, τη Μαύρη Θάλασσα και τη χερσόνησο της Κριμαίας ως δική της αυλή. Με τον πρώην συνταγματάρχη της KGB, Βλαντιμίρ Πούτιν να έχει παγιωθεί στο Κρεμλίνο, υπάρχει άλλωστε μια μόνιμη παράνοια για τις προθέσεις της Δύσης» γράφει ο Φρανκ Γκάρντνερ.
Μόλις πριν από 30 χρόνια η Ρωσία βρισκόταν στο επίκεντρο μιας τεράστιας αυτοκρατορίας, της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία, μαζί με τους συμμάχους της στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας, εκτεινόταν από τα σύνορα της Γερμανίας έως το Αφγανιστάν τουλάχιστον.
Σήμερα, πολλά από αυτά τα πρώην εδάφη και συμμαχικά κράτη, όπως η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, προσχώρησαν στο ΝΑΤΟ. Έτσι, η Ρωσία αισθάνεται περιτριγυρισμένη και «βλέπει» παντού κινδύνους.
«Πρόβα τζενεράλε για μεγαλύτερη πρόκληση;»
Τα γεγονότα της Τετάρτης θα μπορούσαν απλά να είναι η «πρόβα τζενεράλε» για μία μεγαλύτερη πρόκληση.
Το HMS Defender είναι μέρος της δύναμης Carrier Strike Force, υπό το νέο αεροπλανοφόρο του Βασιλικού Ναυτικού HMS Queen Elizabeth. Ξεκίνησε νωρίτερα αυτό το μήνα για την Μαύρη Θάλασσα, ενώ η υπόλοιπη δύναμη έκανε ασκήσεις στη Μεσόγειο.
Η Δύση και η Θάλασσα της Νότιας Κίνας
Ως μέρος της νέας εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου που περιγράφεται στην πρόσφατη ολοκληρωμένη έκθεση της κυβέρνησης, η δύναμη αυτή θα κατευθυνθεί σύντομα ανατολικά προς τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Εκεί, μαζί με άλλα έθνη, θα αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς της Κίνας σε μια τεράστια αμφισβητούμενη θαλάσσια περιοχή.
Οι κινεζικές αεροπορικές και θαλάσσιες περιπολίες, που συχνά λειτουργούν από τεχνητούς υφάλους, προειδοποιούν τα «εχθρικά σκάφη» να απομακρυνθούν από την περιοχή που σύμφωνα με το Πεκίνο είναι μέρος των χωρικών του υδάτων.
Η Δύση και άλλες χώρες της περιοχής διαφωνούν. Αλλά όταν η διεθνής δύναμη καταπλεύσει στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, πολλοί είναι εκείνοι που θα κρατούν την ανάσα τους για να δουν πώς θα σαντιδράσει η Κίνα…