.jpg)
- Από τους Μαρία Παναγιώτου, Νίκο Τσακανίκα – εφημερίδα «δημοκρατία»
Οι απευθείας αναθέσεις στο υπουργείο και σε φορείς που εποπτεύονται από αυτό είναι πράγματι αμέτρητες, ενώ χρησιμοποιείται και η διάταξη της «διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση», που αποτελεί τον πλέον… μοντέρνο τρόπο για να παρακάμπτεται η διαγωνιστική διαδικασία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την επιστολή παραίτησης που στάλθηκε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Αυγενάκης φαίνεται πως έχει μετατρέψει τις υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης σε τσιφλίκι του, στήνοντας μηχανές αναπαραγωγής απευθείας έργων σε ημετέρους. Περίεργο, εξάλλου, είναι και το γεγονός πως η επιστολή διέρρευσε σε μέσο ενημέρωσης, παρότι, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο ίδιος ο κ. Χαρουτουνιάν υποστηρίζει πως την έστειλε αποκλειστικά στο γραφείο του πρωθυπουργού και πουθενά αλλού.
«Μου είναι αδύνατο να υπογράφω απευθείας αναθέσεις έργων, όπως μου ζητείται επιτακτικά, με βάση ποικίλες προφάσεις» έγραφε χαρακτηριστικά ο πρώην πρόεδρος, φωτογραφίζοντας ουσιαστικά τον Λευτέρη Αυγενάκη.
Κατήγγειλε μάλιστα τον υπουργό ότι ειδικά το τελευταίο 8μηνο τον είχε παραγκωνίσει επειδή δεν ανήκει στον «κύκλο του “φίλων” του». Αλλά και πως του ανέθεσε την εποπτεία «μιας Γενικής Διεύθυνσης που δεν υφίσταται», συμπληρώνοντας ότι την ίδια στιγμή «έδωσε στους αντιπροέδρους την εποπτεία κρίσιμων αντικειμένων στα οποία δεν έχουν καμία ειδίκευση ή εμπειρία», ώστε οι απευθείας αναθέσεις να συνεχίζονται απρόσκοπτα.
Βεβαίως, όπως αποκαλύπτεται, ο κ. Χαρουτουνιάν, προτού υποβάλλει την παραίτησή του, είχε υπογράψει πολλές από αυτές τις αναθέσεις. Η αποχώρησή του έμοιαζε, έτσι κι αλλιώς, τη στιγμή που έγινε, με το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου, αφού ο υπουργός, φαίνεται πως ήθελε να προωθήσει στη θέση του προέδρου τον Ηρακλειώτη καθηγητή και α’ αντιπρόεδρο του ΕΛΓΟ Νεκτάριο Βιδάκη, τον οποίο «μετέφερε» μαζί του από το υπουργείο Αθλητισμού.
Οι έλεγχοι στην αγορά
Στην επιστολή του, πάντως, ο κ. Χαρουτουνιάν έθιξε και τους ελέγχους στην αγορά, επιρρίπτοντας ακέραιες τις ευθύνες στον Λευτέρη Αυγενάκη όχι μόνο για την αναποτελεσματικότητα αλλά κυρίως για την απροθυμία του υπουργείου για ελέγχους.
Ουσιαστικά τον καταγγέλλει πως, αντί να ενεργοποιήσει μια σειρά από ψηφιακά και ηλεκτρονικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο για αποτελεσματικούς ελέγχους και πάταξη της ελληνοποίησης ξένων προϊόντων, καταφεύγει σε επικοινωνιακά τεχνάσματα «με μοναδικό στόχο τις φωτό και την έκδοση πολυάριθμων δελτίων Τύπου».
Όπως φαίνεται γύρω από τον Λευτέρη Αυγενάκη, υπάρχει ένα μοτίβο το οποίο δεν περνά απαρατήρητο. Περιλαμβάνει συγκεκριμένα πρόσωπα της εμπιστοσύνης του καθώς και ορισμένες εταιρίες οι οποίες φαίνεται πως έχουν προνομιακή μεταχείριση.
Όταν ανέλαβε το υπουργείο Αθλητισμού και στη συνέχεια το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, στελέχη και εταιρίες μετακινήθηκαν από το ένα στο άλλο, σαν ένα σώμα. Και μάλιστα σε υπουργεία τα οποία μεταξύ τους δεν έχουν καμία συνάφεια για να δικαιολογείται η μεταφορά.
Χαρακτηριστική περίπτωση
Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο Νεκτάριος Βιδάκης, ο οποίος τοποθετήθηκε πρόεδρος του Δ.Σ. του ΟΑΚΑ όταν ο Αυγενάκης ήταν στο υπουργείο Αθλητισμού και μετακόμισε μαζί του στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, και τώρα εκτελών χρέη προέδρου μετά την παραίτηση του Σ. Χαρουτουνιάν. Δηλαδή και στα αθλητικά και στα αγροτικά «όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω».
Ήταν δε τέτοιες οι ικανότητες του Βιδάκη ως προέδρου του ΟΑΚΑ (2020-2023) που το στέγαστρο του γηπέδου (Καλατράβα) κρεμόταν, όλα αυτά τα χρόνια, σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από αθλητές και θεατές, για να διαπιστωθεί το πρόβλημα έναν μήνα μετά την αποχώρησή του! Την ίδια ακριβώς διαδρομή ακολούθησε και η εταιρία ProExpo, την οποία θα καταδείξουμε παρακάτω.
Όσο για τις πολιτικές επιδόσεις του Αυγενάκη στην αγροτική ανασυγκρότηση της χώρας; Αρκεί να σημειώσουμε πως την ίδια στιγμή που δείχνει μια απίστευτη «δεξιοτεχνία» στις απευθείας αναθέσεις δημόσιων συμβάσεων στους ιδιώτες, στα ζητήματα της κεντρικής αγροτικής πολιτικής το μπάχαλο, άλλοτε συνειδητά και άλλοτε όχι, δεν έχει τελειωμό. Μόλις πριν από έναν μήνα η Κομισιόν έθεσε σε 12μηνη επιτήρηση τον ΟΠΕΚΕΠΕ λόγω πλημμελών ελέγχων και αδυναμίας να ανταποκριθεί σε έγκαιρες αλλά και έγκυρες πληρωμές ενισχύσεων προς τους δικαιούχους παραγωγούς, ειδικά για τα κονδύλια του 2023.
Κερασάκι στην τούρτα της αμετροέπειας αποτελεί η απευθείας ανάθεση (πώς αλλιώς, άλλωστε) που έδωσε πριν από λίγες μέρες, ύψους 6.000 ευρώ, προκειμένου να διακοσμήσει το υπουργικό του γραφείο με λουλούδια για το 2024!
Διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση που παρακάμπτει τις διαδικασίες
Αν κανείς ανατρέξει στις επίσημες πηγές πληροφόρησης του κράτους (ΚΗΜΔΗΣ, ΔΙΑΥΓΕΙΑ) για τις δημόσιες συμβάσεις που αφορούν το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, θα διαπιστώσει πως αμέτρητες έχουν πραγματοποιηθεί με τη μέθοδο των απευθείας αναθέσεων ή της μεγάλης πληγής που ακούει στο όνομα «διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση», με την ευθύνη φυσικά να βαραίνει τον υπουργό.
Μια από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις σύμβασης άνω του εκατομμυρίου, η οποία προχώρησε με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, υπεγράφη με την εταιρία ΓΕΥΣΗΝΟΥΣ ΑΒΕΕ (σ.σ.: από τον κ. Χαρουτουνιάν, μάλιστα) και αφορούσε παροχή ελαφρού γεύματος και καφέ στα προγράμματα κατάρτισης νέων αγροτών.
Η διάταξη για τη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, που εισήχθη στον ν. 4412/2016 και τροποποιήθηκε στον ν. 4782/2021, αναφέρει ότι μπορεί να παρακαμφθεί το ΕΣΗΔΗΣ, δηλαδή η διαγωνιστική διαδικασία, και να ακολουθηθεί αυτό το «μονοπάτι» σε κάποιες πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις. Δηλαδή, όταν υπάρχει μόνο ένας φορέας που μπορεί να αναλάβει το έργο, όταν η ανάθεση έχει επείγοντα χαρακτήρα και όταν η συναλλαγή αφορά προμήθεια κάποιου αγαθού που είναι εισηγμένο στο Χρηματιστήριο.
Παρέκκλιση από τις αρχές διαφάνειας
Σε πρόσφατο πόρισμα της Γενικής Γραμματείας Δημοσιονομικής Πολιτικής, για άλλη υπόθεση που έχει η «δημοκρατία» στα χέρια της, οι δημόσιοι ελεγκτές ανέφεραν χαρακτηριστικά για τη συγκεκριμένη διαδικασία πως αποτελεί «παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες κατάρτισης δημόσιων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού» κι ως εκ τούτου «μπορεί να εφαρμόζεται σε περιπτώσεις κατεπείγουσας ανάγκης ή σοβαρού επικείμενου κινδύνου που οφείλονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα», τα οποία δεν θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί με κανέναν τρόπο. Και μόνο τότε! Και τα αιφνίδια αυτά γεγονότα δεν είναι σίγουρα η σίτιση νέων αγροτών σε σεμινάριο.
Είναι πραγματικά συγκλονιστικά τα κόλπα που μετέρχονται πλέον τα υπουργεία προκειμένου να καταφύγουν στην παραπάνω διαδικασία, όπως συγκλονιστικός είναι και ο αριθμός των συμβάσεων που υπογράφονται με τη χρήση αυτής της διάταξης. Ετσι, γίνονται στην πραγματικότητα απευθείας αναθέσεις, στις μέρες μας, χωρίς να ονομάζονται… ακριβώς απευθείας αναθέσεις και κυρίως χωρίς να είναι αναγκαίο ένα μεγάλο ποσό… να σπάσει σε μικροποσά για να παρακαμφθεί το ΕΣΗΔΗΣ.
Για το συγκεκριμένο έργο του ΕΛΓΟ, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες που έχει η «δημοκρατία», αρχικά προκηρύχθηκε διαγωνισμός, αλλά με τέτοιους όρους και σε τέτοιο χρόνο, ώστε αφενός να κηρυχθεί άγονος και αφετέρου να μοιάζει έπειτα επείγουσα η χρησιμοποίηση της διάταξης περί «διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση». Απόδειξη των άπιαστων όρων που τέθηκαν, ώστε να κηρυχθεί άγονος ο διαγωνισμός, αποτελούν οι πληροφορίες της «δημοκρατίας» πως πήρε μέρος ακόμη και μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα κι όμως δεν κατάφερε να πιάσει τις προϋποθέσεις της προκήρυξης.
Όπως ορίζει η διαδικασία αυτή, ο φορέας (το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εν προκειμένω) καλεί στη συνέχεια όποιες εταιρίες θέλει (στη συγκεκριμένη κάλεσε τρεις) για να ζητήσει προσφορές, μέσω κλειστής διαδικασίας, ώστε να κατοχυρωθεί το έργο σε αυτόν που θα δώσει την καλύτερη.
Ετσι, η ΓΕΥΣΗΝΟΥΣ ΑΒΕΕ πήρε μέσω αυτής της διαδικασίας 1.155.898 ευρώ. Το ενδιαφέρον είναι πως οι άλλες δύο εταιρίες που κλήθηκαν έδωσαν ακριβώς την ίδια προσφορά με ακρίβεια σεντ (συγκεκριμένα έκαναν προσφορά για 1.173.816,75 ευρώ ακριβώς και οι δύο), γεγονός που προφανώς έχει δημιουργήσει βεβαιότητα σε στελέχη της ΕΛΓΟ πως επρόκειτο για… την απόλυτη συνεννόηση.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι τέτοιου είδους διαγωνισμοί και διαδικασίες που έχουν σχέση με απευθείας αναθέσεις δεν έρχονται στο Δ.Σ. του ΕΛΓΟ – Δήμητρα, αν και κάποια μέλη ζητούν μετ’ επιτάσεως τη σχετική λίστα, όπως πληροφορούμαστε από εξαιρετικά ασφαλείς πηγές.
Η ProExpo με κεφάλαια 1.000 € και ο φίλος της ο Λευτεράκης
Ακόμη μία χαρακτηριστική περίπτωση για το πώς λειτουργεί το σύστημα των απευθείας αναθέσεων με προνομιακή μεταχείριση είναι και η ΙΚΕ ProExpo, που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2022 με κεφάλαιο μόλις 1.000 ευρώ και από το site της φαίνεται ότι ασχολείται με διοργάνωση συνεδρίων.
Αυτή η εταιρία ξεκίνησε με το «καλημέρα» να θριαμβεύει στον στίβο των απευθείας αναθέσεων, παίρνοντας τα σχετικά «μετάλλια» από το υπουργείο Αθλητισμού με υπουργό τον Λευτέρη Αυγενάκη.
Δεν πρόλαβε καλά καλά να βγει στην αγορά (λέμε τώρα), να τη μάθει ο κόσμος και στις 3 Μαΐου του 2022 πήρε με απευθείας ανάθεση την προμήθεια εκθεσιακού εξοπλισμού για το ΟΑΚΑ Bike Festival, ύψους 6.820 ευρώ. Ω του θαύματος, πρόεδρος στο ΟΑΚΑ εκείνη την εποχή ήταν ο Νεκτάριος Βιδάκης, τον οποίο είχε τοποθετήσει ο Αυγενάκης.
Και από τότε η «μηχανή» φαίνεται πως πήρε μπρος. Και δεν σταμάτησε ούτε όταν ο Αυγενάκης άλλαξε υπουργείο και τοποθετήθηκε στο Αγροτικής Ανάπτυξης τον Ιούνιο του 2023.
Σταχυολογούμε ορισμένες από τις «δουλειές» που πήρε η ProExpo από το ΥΠΑΑΤ, μόλις έγινε υπουργός ο Αυγενάκης, στα τέλη Ιουνίου του 2023.
- 25/7/2023: Ανάθεση για την ενοικίαση του χώρου – κατασκευή περιπτέρου στην Παγκρήτια Αγροκτηνοτροφική Εκθεση Αρκαλοχωρίου του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014-2020: 31.000 ευρώ.
- 11/9/2023: Εγκριση απευθείας ανάθεσης για τις προμήθειες που απαιτούνται στο πλαίσιο της 87ης ΔΕΘ, σύμφωνα με τις ανάγκες της Δ/νσης Προώθησης Γεωργικών Προϊόντων: 34.800 ευρώ (με ΦΠΑ).
- 29/9/2023: Απευθείας ανάθεση παροχής υπηρεσιών που αφορά την ενοικίαση αίθουσας συνεδριακού χώρου μετά του απαραίτητου εξοπλισμού, στο πλαίσιο της συμμετοχής του ΥΠΑΑΤ, στην ημερίδα «Παράγω βιολογικά», η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου στο Ηράκλειο της Κρήτης: 17.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).
- 16/11/2023: Ανάθεση για την έκδοση ημερολογίου – ατζέντας έτους 2024 και σημειωματάριου: 33.430 ευρώ (με ΦΠΑ) για 3.000 ημερολόγια και 800 σημειωματάρια (8,64 ευρώ κάθε ημερολόγιο και 10,17 ευρώ κάθε σημειωματάριο).
- 29/1/2024: Απευθείας ανάθεση για την κάλυψη δαπάνης προμήθειας οικολογικών σημειωματάριων Α5 με στιλό, σετ γλαστράκια με πέντε είδη σπόρων – φυτών και αγορά φυτών – λουλουδιών, για τη συμμετοχή στην 30ή Agrotica του ΥΠΑΑΤ: 35.500 ευρώ (με ΦΠΑ).
- 29/1/2024: Απευθείας ανάθεση για τις υπηρεσίες ζωντανής μετάδοσης – live streaming στο πλαίσιο συμμετοχής του υπουργείου σε εκθέσεις που λαμβάνουν χώρα σε διεθνές ή εθνικό επίπεδο για τη διάρκεια του τρέχοντος έτους: μέχρι 37.200 ευρώ (με ΦΠΑ).
- 23/2/2024: Απευθείας ανάθεση υπηρεσιών οργάνωσης, διαχείρισης, διαφήμισης και προώθησης του Συνεδρίου Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας 2024: Γαλάζιοι Ορίζοντες, το οποίο θα διεξαχθεί στις 24 και 25 Φεβρουαρίου 2024, στις αποθήκες του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας: 24.800 ευρώ (με ΦΠΑ).
- 09/04/2024: Απευθείας ανάθεση για το ποσό των 18.220,00, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, για την ενοικίαση και την κατασκευή με τον απαραίτητο εξοπλισμό του περιπτέρου του ΥΠΑΑΤ, εμβαδού 33 τ.μ., στην έκθεση της Πελοποννήσου.
Εν κατακλείδι
Όλες οι συμβάσεις – απευθείας αναθέσεις που έχει πάρει η εταιρία αφορούν αποκλειστικά δράσεις σε φορείς που ανήκουν στον αθλητισμό και στην αγροτική ανάπτυξη, και εποπτεύονται από τον ίδιο άνθρωπο.
Αυτή η εταιρία κατάφερε σε περίπου 1.000 μέρες να πάρει από το Δημόσιο με απευθείας ανάθεση παραπάνω από 80 δουλειές. Δηλαδή, ανά 10 μέρες και κάτι καταφέρνει να παίρνει μία δουλειά από το Δημόσιο χωρίς διαγωνισμό (!).
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, ο τζίρος της αγγίζει, αν δεν ξεπερνά, το 1.000.000 ευρώ.