Thanassis Skokos
Η κυβέρνηση διέρρευσε μέσω του ΑΠΕ την είδηση περί ενός σχεδίου “έξι παρεμβάσεων για την αύξηση της προσφοράς κατοικίας και την συρρίκνωση των ενοικίων” το οποίο προτίθεται να ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.
Για πάμε να τις δούμε.
1."Κλειστά διαμερίσματα: Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι υπάρχει ένα τεράστιο απόθεμα ανενεργών ακινήτων, τα οποία υπό προϋποθέσεις μπορούν να επηρεάσουν την προσφορά κατοικίας στην αγορά. Η διαδικασία αξιοποίησής τους θα ξεκινήσει με την καταγραφή των χαρακτηριστικών τους, όπως η τοποθεσία και η κατάσταση, για να εξεταστεί πώς μπορούν να αξιοποιηθούν περισσότερο".
Ένα από τα πιο δημοφιλή αινίγματα των τελευταίων δεκαετιών. Αστικός μύθος. Τα κλειστά διαμερίσματα. Πόσα είναι; Δεν ξέρουμε. Αν θα δείτε δημοσιεύματα είναι από 200000 έως 800000. Κάποια μάγισσα μας τα κρύβει για να μας μπερδέψει.
Προσέξτε τις διατυπώσεις. “Θεωρεί” (η κυβέρνηση) ότι κάπου είναι κρυμμένο ένα “τεράστιο απόθεμα”. Οι ίδιοι δεν γνωρίζουν; Δεν υπάρχουν φορολογικές αρχές που καταγράφουν ακίνητα, ιδιοκατοίκηση, ενοικιαζόμενα, ερείπια, κλειστά; Και συνεχίζει στη δεύτερη παράγραφο με την μνημειώδη ανοησία ότι, θα τα καταγράψει και ..θα κάνει υποδείξεις για την “περισσότερο” αξιοποίηση τους. Ποιος θα τα κάνει όλα αυτά; Αυτός που είναι ανίκανος να επεξεργαστεί και να βγάλει συμπεράσματα από στοιχεία που υπάρχουν ήδη στις υπηρεσίες του;
2. "Βραχυχρόνιες μισθώσεις: Θα έρθουν αλλαγές στη λειτουργία της αγοράς, με παρεμβάσεις κυρίως φορολογικού χαρακτήρα και αυξημένους συντελεστές. Επίσης, είναι πιθανό να τεθεί όριο, ανάλογα με την περιοχή, για την εκμίσθωση ακινήτων ή ένας συνδυασμός των δύο".
Να συμφωνήσουμε ότι υπάρχει θέμα ρυθμίσεων στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, πρόβλημα το οποίο άλλωστε απασχολεί πολλές τουριστικές πόλεις στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Υπάρχει παράλληλα και πολύ άγνοια και δαιμονοποίηση στο κατά πόσο πραγματικά επηρεάζουν την αστική οικιστική ζήτηση και προσφορά.
Στην Αθήνα προσφέρονται 16000 ακίνητα σε βραχρυχρόνιες μισθώσεις και στην Ελλάδα συνολικά από 170-200000. Ας υποθέσουμε, λόγω έλλειψης αξιόπιστων αναλυτικών στοιχείων, ότι 30000 από αυτά βρίσκονται σε περιοχές υψηλής αστικής οικιστικής ζήτησης. Από αυτά θα πρέπει να αφαιρεθούν αυτά που βρίσκονται σε ακριβές περιοχές, σε αυτοτελή ξενοδοχειακά κτήρια ή είναι πολυτελή, ακριβά ακίνητα και επομένως ελάχιστα ή καθόλου αφορούν τη ζήτηση λαϊκής κατοικίας. Τότε ίσως καταλήξουμε σε έναν περιορισμένο αριθμό 10-15000 διαμερισμάτων έναντι μιας πιεστικής ζήτησης η οποία εκτιμάται σε πάνω από 200000 κατοικίες. Και φυσικά τα μέτρα που πρέπει να παρθούν για να επανέλθουν αυτά σε μακροχρόνιες μισθώσεις δεν είναι τα φορολογικά αντικίνητρα και οι περιορισμοί, αλλά κυρίως η νομοθετική κατοχύρωση και εξασφάλιση των εκμισθωτών έναντι της ασυνέπειας των μισθωτών. Οι ιδιοκτήτες ενός ή δύο διαμερισμάτων δεν είναι ραντιέρηδες, όπως πιστεύουν κάποιοι, αλλά κυρίως νοικοκυριά που συμπληρώνουν το εισόδημά τους για να καλύψουν ανάγκες τους, σπουδές των παιδιών τους και ίσως το ενοίκιο του δικού τους σπιτιού. Όταν ο ενοικιαστής παρατάει το ακίνητο με 5-6 ενοίκια φέσι και 10000 ευρώ ζημιές, χωρίς συνέπειες πρακτικά, γιατί να το νοικιάσουν; Αυτό το γνωρίζει φυσικά η κυβέρνηση, αλλά προφανώς θεωρεί αντιδημοφιλή τη γρήγορη λύση μισθώσεως και αποζημίωση του ιδιοκτήτη, αν και θα ωφελούσε χιλιάδες συνεπείς ενοικιαστές με την αύξηση της προσφοράς.
3. "Μητρώο ακινήτων: Εξετάζεται η δημιουργία πλατφόρμας για τη δημόσια ανάρτηση στοιχείων ακινήτων, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια στην αγορά. Η πλατφόρμα θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τις τιμές πώλησης και ενοικίασης, με στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την παροχή καλύτερης πληροφόρησης στο κοινό".
Άρες μάρες κουκουνάρες. Οι τιμές και η προσφορά της αγοράς είναι αναρτημένη σε δεκάδες ιστοσελίδες που αφορούν πωλήσεις και ενοικιάσεις ακινήτων. Το κοινό πληροφορημένο είναι, δεν υπάρχουν κρυμμένα στοιχεία. Υπάρχει άνοδος τιμών, λόγω της περιορισμένης προσφοράς και της ανόδου του κόστους κατασκευής.
4. "«Σπίτι μου ΙΙ»: Η κυβέρνηση αναμένει έγκριση από τις Βρυξέλλες για την ένταξη του δεύτερου σταδίου του προγράμματος «Σπίτι μου» στο Ταμείο Ανάκαμψης. Το νέο στάδιο του προγράμματος, με προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 1,7 δισ. ευρώ από κοινοτικούς πόρους), θα περιλαμβάνει αλλαγές στα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια, καθώς και στις προϋποθέσεις για την αξία και την ηλικία των ακινήτων".
Αυτό μπορεί να βοηθήσει κάπως αν και εξαρτάται από τις προϋποθέσεις.
5. "«Κοινωνική Αντιπαροχή»: Το πρόγραμμα θα παρέχει κατοικίες με χαμηλό ενοίκιο από την αδρανή περιουσία του Δημοσίου. Σχεδιάζεται η κατασκευή περισσότερων από 2.500 κατοικιών για πολίτες έως 39 ετών, με δυνατότητα αγοράς μετά από μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο".
Φέξε μου και γλίστρησα,από ένα κράτος που δεν γνωρίζει ακόμη και σήμερα την περιουσία του. Ακόμη και αν έμπαινε σήμερα μπροστά μια τέτοια εξαγγελία θα έπαιρνε πάνω από μια δεκαετία κάποια υλοποίησή της.
6. "Ανακαινίζω-Νοικιάζω: Το πρόγραμμα θα ενισχυθεί με αύξηση της επιδότησης για εργασίες επισκευής σε κλειστά διαμερίσματα, ώστε να εισέλθουν στην αγορά ενοικίασης".
Ένα αποτυχημένο πρόγραμμα, 4000 ευρώ μέγιστη επιδότηση με 10000 ευρώ μέγιστο προϋπολογισμό, όταν μια στοιχειώδης ανακαίνιση ενός παρατημένου διαμερίσματος 100 τμ σήμερα απαιτεί πάνω από 20000 ευρώ (αν βρεις συνεργεία). Μετά ισχύουν όλα ανέφερα για την αναξιοπιστία των μισθώσεων. Γιατί να το κάνει κάποιος; Για να πάρει επιδότηση τον ΦΠΑ των παραστατικών που θα υποχρεωθεί να προσκομίσει σε μια δουλειά που συνήθως γίνεται με μαύρα;
Εξαγγελίες χωρίς αντίκρισμα, που αγνοούν ή αποφύγουν την ουσία του προβλήματος. Σκεφθείτε ότι όλα αυτά είναι μια περιορισμένη πτυχή της μεγάλης εικόνας της οικιστικής πολιτικής και των κτηριακών υποδομών που έχει σχέση και με την καθημερινότητα, την ασφάλεια και την ποιότητα ζωής των πολιτών.