- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όμως, μοιράζει χρήματα των πολιτών ακόμα και σε τουρκικές εταιρίες. Ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει καταστήσει σαφές ότι τα deals είναι πάνω απ’ όλα. Ακόμα και από τις εθνικές γραμμές που θέλει να τις χαλαρώσει, κατά δήλωσή του.
Η Τουρκία διατηρεί ενεργή την απειλή της για casus belli, αν η Ελλάδα προχωρήσει στην υλοποίηση του κυριαρχικού δικαιώματός της για τα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο. Κι όμως, ενώ παραμένει στην ατμόσφαιρα αυτός ο εκβιασμός, ο Μητσοτάκης πετάει το χρήμα των Ελλήνων και Ευρωπαίων φορολογουμένων για λάθος αλλά και ύποπτους σκοπούς. Και, μάλιστα, σε εταιρία τουρκικών συμφερόντων με ιδιοκτήτη το επιχειρηματικό «υπερόπλο» του Ερντογάν, τον όμιλο Κοτς. Πόσες φορές ο Ερντογάν έχει δώσει χρήμα σε ελληνικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία;
Η τουρκική περίπτωση στο Ταμείο Ανάκαμψης είναι ενδεικτική. ∆εν είναι και η μόνη. Η λίστα των πιο ευνοημένων εταιριών θυμίζει περισσότερο ένα Ι.Χ. παροχολόγιο. ∆ηλαδή, βρέθηκαν διάφορες πατέντες, από… όρους και… προϋποθέσεις, ώστε να πάρουν νομότυπα χρήματα κάποιες συγκεκριμένες επιχειρήσεις, μόνο και μόνο επειδή είναι «εκλεκτοί» και ανήκουν σε μια ελίτ «ημετέρων». ∆ίχως να παράγεται καμία υπεραξία για τον πολίτη αυτής της χώρας από τη διασπορά τεράστιων ποσών, που κάποια εξ αυτών δεν μένουν καν στην Ελλάδα.
Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι 36δισ. ευρώ. Μαζί με τα 22 δισ. από το ΕΣΠΑ συγκροτούν ένα τεράστιο πακέτο σχεδόν 60 δισ. από το 2021-2027 συνολικά, που θα μπορούσε να αναστήσει τη χώρα. Να τονωθεί η παραγωγή, ώστε να μην ανοίγει συνέχεια το εμπορικό ισοζύγιο, να εξοπλιστούν νοσοκομεία, κέντρα υγείας και σχολεία εκεί που καταρρέουν, να δημιουργηθούν υποδομές ύστερα από τόσα χρόνια Μνημονίων, να προχωρήσουν με τη συμμετοχή των πολλών οι μετασχηματισμοί για το περιβάλλον και την ψηφιοποίηση.
Αντ’ αυτού το τεράστιο ποσό διοχετεύεται σε μερικές εταιρίες, δίχως να παράγει ανάπτυξη για όλους και με τα οφέλη να περιορίζονται σε μερικές τσέπες, όχι στην πλειονότητα των πολιτών.
Απορίες
Για ποιον λόγο ο Μητσοτάκης δανείζει με χρήμα των Ελλήνων φορολογουμένων τα σούπερ μάρκετ; ∆εν έχουν βγάλει ήδη υπερκέρδη με τόσα χρόνια εξωφρενικής ακρίβειας; Γιατί ο πρωθυπουργός δίνει τόσα λεφτά σε εταιρία τουρκικών συμφερόντων για να αγοράσει αυτοκίνητα με μπαταρία; ∆εν αρκεί η επιδότηση για ηλεκτρικά Ι.Χ. που δίνεται από το κράτος προς όλους για τον ίδιο λόγο;
Γιατί ο Μητσοτάκης βοηθάει ξανά συγκεκριμένες εταιρίες όπως η ναυτιλιακή Attica ή ξενοδοχειακές μονάδες με γνωστούς του ιδιοκτήτες; Είναι θεμιτό για τον ανταγωνισμό στους κλάδους όταν ο ένας λαμβάνει ποσά και ο άλλος όχι ή πολύ λιγότερα; Και, κυρίως,
τι όφελος έχει ο πολίτης από την επέκταση ενός ιδιωτικού ξενοδοχείου και από τα «πακέτα» προς τα σούπερ μάρκετ, τα οποία δήθεν η κυβέρνηση κυνηγάει για αισχροκέρδεια;
200.000.000 € στον Τούρκο μεγιστάνα Κοτς, τον φίλο της οικογένειας Μητσοτάκη
Στα χαρτιά, το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν για έργα στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, για τη διασύνδεση των POS με την ΑΑ∆Ε, την κατάρτιση στρατηγικής για την κυβερνοασφάλεια, την ψηφιοποίηση δικαστικών αρχείων και δικογράφων ή και για ακόμα μικρότερα έργα, όπως η συντήρηση και αναστήλωση μοναστηριών. Το Ταμείο Ανάκαμψης, όμως, χρηματοδοτεί και ιδιωτικές επενδύσεις, βασικά μέσω των τραπεζών. Το σχήμα προβλέπει συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης (50%), των τραπεζών με πολύ χαμηλότοκα δάνεια (30%) και του ιδιώτη (20%).
Εδώ είναι που βρήκε χώρο η κυβέρνηση για να δώσει, νομότυπα, το χρήμα στους ισχυρούς και να αποκλείσει τους μικρομεσαίους, αφού οι προϋποθέσεις αφορούσαν ουσιαστικά μόνο τις πολύ μεγάλες εταιρίες. Μάλιστα, οι λόγοι χρηματοδότησης δεν παράγουν κανένα κοινωνικό όφελος ή υπεραξία. ∆ηλαδή, πρακτικά ο Έλληνας φορολογούμενος παρέχει ρευστότητα στο Ταμείο για να δίνει δάνεια, με την εγγύηση του ∆ημοσίου, και η κυβέρνηση τα μεταφέρει σε όποια βαθιά τσέπη επιχείρησης θέλει.
Ξαφνικά, ο πολίτης ενημερώνεται ότι δανειοδοτεί με 200 εκατ. ευρώ την εταιρία ενοικίασης αυτοκινήτων Avis, τη 14η πιο ευνοημένη από το Ταμείο Ανάκαμψης. ∆εν γνωρίζουν, όμως, όλοι ότι η Avis είναι τουρκικών συμφερόντων. Ανήκει στον ίδιο τουρκικό όμιλο στον οποίο είχε δοθεί, επί Σαμαρά, η στρατηγικής σημασίας μαρίνα Μυτιλήνης. Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 2012 η πανίσχυρη τουρκική οικογένεια Κοτς έμπαινε για τα καλά στις ελληνικές θάλασσες με τη θυγατρική εταιρία Setur Servis Turistik, σε κοινοπραξία με την τότε ακόμα αναμάρτητη Folli Follie. Ο δημόσιος πλειοδοτικός για τη μαρίνα Μυτιλήνης έγινε από την Εταιρεία Ακινήτων ∆ημοσίου (ΕΤΑ∆), δηλαδή το σημερινό Υπερταμείο.
Η μαρίνα Μυτιλήνης, εκεί που ο Ερντογάν θέλει να πάει… νύχτα, δόθηκε για εκμετάλλευση 40 ετών, με ετήσιο μίσθωμα-δώρο… 250.000 ευρώ. Ο τότε διευθύνων σύμβουλος της Folli Follie Τζώρτζης Κουτσολιούτσος δήλωνε περιχαρής ότι «υπάρχει μέλλον στον κλάδο», δίχως ακόμα να γνωρίζει το δικό του μέλλον. Η Koc είναι ένας από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς και εμπορικούς τουρκικούς ομίλους, με αγαστές σχέσεις με τον Ερντογάν. «Τη μαρίνα της Μυτιλήνης στην εταιρία που είναι τώρα την έχω δώσει εγώ ως υπουργός, άρα ξέρω πάρα πολύ καλά τι σημαίνει αυτό το πράγμα» περηφανευόταν ασκόπως στην εκπομπή του Παπαδάκη στον ΑΝΤ1 ο Άδωνις Γεωργιάδης τον Ιανουάριο του 2013.
To 2017 πέρασε στον Ομιλο Κoc με ποσοστό 80% και η Avis Hellas, με τις μισθώσεις αυτοκινήτων. Σύμφωνα με το ΓΕΜΗ, στις 27 Ιουλίου 2023 η διοικητική εικόνα της Avis Budget Greece, δηλαδή της ελληνικής θυγατρικής, ήταν η εξής: Ismail Cenk Cimen, κάτοικος Κωνσταντινούπολης, Τούρκος υπήκοος (πρόεδρος), Ανδρέας Ταπραντζής (αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος), Hans Mueller, κάτοικος Ηνωμένου Βασιλείου, Γερμανός υπήκοος (αντιπρόεδρος), Haydar Yenigun, κάτοικος Κωνσταντινούπολης (μέλος), Inan Ekici, κάτοικος Κωνσταντινούπολης, Τούρκος υπήκοος (μέλος), Mehmet Onder Kutman, Τούρκος υπήκοος, κάτοικος Κωνσταντινούπολης (μέλος), Martin Gruber, κάτοικος Φρανκφούρτης (μέλος), Alfredo Pena, κάτοικος Ηνωμένου Βασιλείου (μέλος). Η θητεία του ∆.Σ., με πρόεδρο και τα μισά μέλη κατοίκους Τουρκίας, λήγει στις 30 Ιουνίου 2028.
Τον Ιούνιο του 2018, το «Βήμα» είχε αποκαλύψει ότι ο μεγιστάνας Ραχμί Κοτς είχε επισκεφθεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο γραφείο του στη Βουλή. «Ο Κοτς γνώριζε πολύ καλά τον πατέρα του προέδρου της Ν.∆. Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και ήθελε να συζητήσει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τα επενδυτικά του σχέδια, αφού εμφανίζεται να αγοράζει μια επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην ενοικίαση αυτοκινήτων» έγραφε εκείνο το δημοσίευμα. Λίγο νωρίτερα, τον Νοέμβριο του 2017, είχε ανακοινωθεί ότι «ο τουρκικός όμιλος Κoc με ποσοστό 80% είναι ο νέος ιδιοκτήτης της Olympic Εμπορικές και Τουριστικές Επιχειρήσεις Ανώνυμη Εταιρεία» ή αλλιώς Avis Hellas. Mε την αρωγή της αμερικανικής Avis Budget Group, που θα κατέχει το υπόλοιπο 20% των μετοχών.
Πακτωλός χρημάτων στο ξενοδοχείο του Σμπώκου
Στις 2 Ιουλίου 2024 πέθανε ο Κρητικός επιχειρηματίας ξενοδοχείων Γιάννης Σμπώκος. Στην κηδεία του έδωσε το «παρών» και η Μαρέβα Μητσοτάκη, όπως μαρτυρά το φωτορεπορτάζ.
Ο εκλιπών υπήρξε ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Sbokos Hotel Group και σήμερα Phaea. Στη Phaea ανήκει και η ξενοδοχειακή «ΓΚΟΛΦ ΡΕΖΙΝΤΕΝΣΙΣ», που στηρίχθηκε με 42.000.000 ευρώ δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η ξενοδοχειακή μονάδα είναι στην Ελούντα και τον Αύγουστο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου, που προβλέπει τη μετατροπή του υφιστάμενου ξενοδοχειακού συγκροτήματος σε σύνθετο τουριστικό κατάλυμα. Ο Μητσοτάκης θεώρησε αρκετό αυτόν τον λόγο ώστε να δώσει 42.000.000 ευρώ του Έλληνα πολίτη στη συγκεκριμένη επιχείρηση. Μετά τον θάνατο του Σμπώκου, τη μητρική εταιρία Phaea διαχειρίζονται οι δυο κόρες του Κωστάντζα Σμπώκου (πρόεδρος) και Αγάπη Σμπώκου (διευθύνουσα σύμβουλος). Η Κωστάντζα Σμπώκου είναι σύζυγος του Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλου (εφοπλιστής και ιδιοκτήτης του «Κόστα Ναβαρίνο»). Η κόρη του Σμπώκου είναι πρόεδρος και στην Endeavor Greece. Τον Μάρτιο του 2021, όπως μπορεί να δει οποιοσδήποτε και στην επίσημη σελίδα του πρωθυπουργού, ο Μητσοτάκης συμμετείχε σε συζήτηση στο ψηφιακό συνέδριο που διοργάνωσαν ΣΕΒ και Endeavor. Τη διαδικτυακή συνομιλία συντόνισε η πρόεδρος της Endeavor Greece Κωστάντζα Σμπώκου.
Φύσηξε… ούριος άνεμος στην Attica
Όταν πριν από έναν χρόνο πετάχτηκε στη θάλασσα ο Αντώνης Καρυώτης από μέλη του πληρώματος του πλοίου «Blue Horizon», η ιδιοκτήτρια Attica Group ζορίστηκε να βγάλει ανακοίνωση. Μόλις 29 λέξεις βρήκε να πει για ένα τέτοιο τραγικό συμβάν που ανατρίχιασε το πανελλήνιο.
Όμως, περασμένα ξεχα- σμένα για την κυβέρνηση, η οποία ενέκρινε το δάνειο 68 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την Attica Group, όντας 34η στη λίστα των πιο ικανοποιημένων, όταν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν καν να πλησιάσουν σε τράπεζα.
Τον περασμένο ∆εκέμβριο η κυβέρνηση έδειξε ακόμα μία φορά πόσο συμπαθεί την Attica Group του επικεφαλής Κυριάκου Μάγειρα, χαρίζοντας στην ΑΝΕΚ χρέος 156 εκατ. ευρώ «στο πλαίσιο της συγχώνευσης με την Attica».
Το ανέκδοτο με τα σούπερ μάρκετ
Οι πολίτες είναι εξοργισμένοι με την ακρίβεια των σούπερ μάρκετ. Η κυβέρνηση παριστάνει ότι κυνηγά με ελέγχους. Οι τζίροι των επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια σπάνε όλα τα ρεκόρ. Με τίνος το μέρος να είναι τελικά ο Μητσοτάκης; Μια ματιά στα γενναία ποσά της «χρυσής» λίστας του Ταμείου Ανάκαμψης αρκεί.
Τρεις αλυσίδες σούπερ μάρκετ έλαβαν δεκάδες εκατομμύρια (άραγε γιατί;). Η γερμανική Lidl με χρηματοδότηση 56 εκατ., ο Σκλαβενίτης με 38 εκατ. και η Μετρό με 25 εκατ..
Η κερδοφόρος εταιρία ΣΑΝΗ πήρε 90.000.000 ευρώ
Τον περασμένο Ιανουάριο η εταιρία Σάνη Μονοπρόσωπη Ανώνυμος Εταιρία Αναπτύξεως και Τουρισμού ανακηρύχθηκε πλειοδότης στον διαγωνισμό για την αξιοποίηση του ακινήτου στην περιοχή Σάνη του ∆ήμου Κασσάνδρας, έναντι συνολικού τιμήματος 8.600.000 ευρώ.
Το 2023 η εταιρία έκλεισε με ενισχυμένο κατά 13% τον κύκλο εργασιών. Σύμφωνα με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις για το 2023, ο τζίρος της διαμορφώθηκε σε 144.600.000 ευρώ, από 128.000.000 ευρώ το 2022. Τα καθαρά κέρδη προ φόρων ανήλθαν στα 57.000.000 ευρώ. Τον Οκτώβριο του 2023, όπως ανακοίνωσε η εταιρία, εξέδωσε ομολογιακό δάνειο, ύψους 63.000.000 ευρώ, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Παρά ταύτα, τα νούμερα που έδωσε στη δημοσιότητα η κυβέρνηση για το Ταμείο Ανάκαμψης απέχουν λίγο. Η ΣΑΝΗ φέρεται ότι έχει πάρει χρηματοδότηση 40.000.000 ευρώ ως Sani Resort και άλλα 50.000.000 ευρώ ως όμιλος SANI/IKOS για resort στην Κρήτη, σύνολο 90.000.000 ευρώ δηλαδή.
Η αλήθεια για τα δήθεν ευρωπαϊκά λεφτά
Ο Μητσοτάκης κομπάζει, κυρίως σε προεκλογικές περιόδους, «σας έφερα χρήμα από την Ευρώπη». Ξεχνά να πει ότι το χρήμα δεν είναι δικό του, ούτε κάποιου αόρατου ευρωπαϊκού χεριού για να το μοιράζει όπως ο ίδιος θέλει. Τα 36 δισ. που εγκρίθηκαν για την Ελλάδα είναι μοιρασμένα. Περίπου τα 18 δισ. αφορούν απευθείας ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και τα υπόλοιπα δάνεια. Για το ποσό της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης έχει δανειστεί η Ε.Ε. από τις αγορές, άρα η αποπληρωμή που αρχίζει από το 2028 επιβαρύνει τον Ευρωπαίο φορολογούμενο, ανάμεσά τους και τον Έλληνα. Για τα δάνεια, που γίνεται μέσω τραπεζών, το βάρος φορτώνεται απευθείας και μόνο στον ελληνικό Προϋπολογισμό.
Τον περασμένο Απρίλιο το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο έκρουσε το καμπανάκι για όσα συμβαίνουν: «Το 2021 η Ε.Ε. σύστησε το ταμείο NextGenerationEU προικίζοντάς το με περίπου 800 δισεκατομμύρια ευρώ. Ας μην ξεγελιόμαστε, δεν πρόκειται για “δωρεάν χρήμα”. Τα κεφάλαια θα επιστραφούν στο ακέραιο μεταξύ 2028 και 2058. Σημειώνεται ότι κάθε χώρα της Ε.Ε. είναι υπεύθυνη για την αποπληρωμή των δανείων που έλαβε από τον Μηχανισμό. Τα δάνεια που προορίζονται για τη χρηματοδότηση επιχορηγήσεων προς χώρες της Ε.Ε., καθώς και οι συναφείς τόκοι, θα εξοφληθούν συλλογικά από την Ε.Ε.».
*Σημερα το Γ’ μέρος της έρευνας στην εφημερίδα Δημοκρατία