Οι τοπικές εκλογές της Κυριακής άνοιξαν το δρόμο στον Bart De Wever, τον πρώτης γραμμής πολιτικό του Βελγίου και τον νικητή των εθνικών εκλογών του Ιουνίου, να κυβερνήσει τη χώρα.
Οι συνομιλίες για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης έχουν διαρκέσει μήνες, αλλά οι τοπικές εκλογές έδωσαν πλέον νέα ώθηση στη διαδικασία.
Τα κόμματα που κέρδισαν τον Ιούνιο κράτησαν τις δυνάμεις τους και τώρα ελπίζουν ο De Wever της Νέας Φλαμανδικής Συμμαχίας (N-VA) να αναλάβει το τιμόνι πριν από τα Χριστούγεννα.
Ο βασιλιάς του Βελγίου συναντήθηκε με τον De Wever την Πέμπτη, ζητώντας του να συνάψει συμφωνία "μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα" - βασιλικός κώδικας για το "γρήγορα" - και να αναφέρει την πρόοδό του στις 4 Νοεμβρίου.
Για τον De Wever, η κατάσταση θέτει ένα λεπτό δίλημμα.
Ο πρόεδρος του κόμματος των Φλαμανδών εθνικιστών είναι επίσης δήμαρχος του μεγάλου λιμανιού της Αμβέρσας —της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης του Βελγίου— όπου διατήρησε ένα άνετο μαξιλάρι νίκης έναντι των άλλων κομμάτων την Κυριακή.
Περιγράφει την επιλογή ανάμεσα στο να μείνει στην Αμβέρσα και να οδηγήσει το Βέλγιο ως μια διαμάχη ανάμεσα στην καρδιά και το μυαλό του.
Ως Φλαμανδός εθνικιστής, είναι δύσκολο να κλείσεις έναν κύκλο για να ηγηθείς της χώρας.
Παρόλο που έκανε έκκληση στους ψηφοφόρους την περασμένη άνοιξη να γίνει πρωθυπουργός, είπε ότι «ως άνθρωπος, δεν ανυπομονώ να γίνω πρωθυπουργός.
Πραγματικά, το φοβάμαι πάρα πολύ».
Παρά αυτές τις επιφυλάξεις, είναι τώρα επισφαλώς κοντά στη θέση, καθοδηγώντας τις διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό εθνικής κυβέρνησης μεταξύ του κόμματός του N-VA, των κεντρώων του CD&V και των Les Engagés, των γαλλόφωνων φιλελεύθερων του Reformist Movement (MR) και το ολλανδόφωνο σοσιαλιστικό κόμμα Vooruit.
Ο χειρότερος εφιάλτης των Βρυξελλών;
Από ευρωπαϊκή προοπτική, ένας Φλαμανδός εθνικιστής πρωθυπουργός —στα χαρτιά τουλάχιστον— είναι ο χειρότερος εφιάλτης των Βρυξελλών.
Τι θα γινόταν με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΝΑΤΟ, εάν η χώρα υποδοχής διοικούνταν από έναν άνθρωπο που κατακεραύνωνε το Βέλγιο ολόκληρη την πολιτική του καριέρα;
Και μετά είναι και η πολιτική του τοποθέτηση.
Οι Φλαμανδοί εθνικιστές του De Wever προέρχονται από τους δεξιούς Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που θα σήμαινε έναν λιγότερο ηγέτη γύρω από το τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που συνδέεται με τις κεντρώες δυνάμεις που υποστήριξαν την Ursula von der Leyen να παραμείνει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Γιατί, λοιπόν, κανείς δεν φαίνεται πολύ πανικόβλητος;
Στις βελγικές εκλογές, ο De Wever νίκησε εκπληκτικά τον ακροδεξιό Vlaams Belang, ο οποίος προηγείτο στις δημοσκοπήσεις για μήνες.
Το αντιμεταναστευτικό κόμμα θέλει να μετατρέψει τη Φλάνδρα σε ένα ανεξάρτητο αποσχισμένο κράτος — διακινδυνεύοντας μήνες, ή πιθανώς χρόνια πολιτικής αστάθειας.
Έτσι, στις 9 Ιουνίου, η ελίτ της χώρας ανακουφίστηκε, από την προοπτική του De Wever ως του επόμενου ηγέτη του Βελγίου και όχι ενός εξαιρετικά σκληροπυρηνικού.
Ωστόσο, ο Wever απέχει πολύ από το να μπορεί να πάρει μια ανάσα.
Αντιμετωπίζει μια επιλογή που θα καθορίσει την πολιτική του κληρονομιά: πολιτειακό πνεύμα ή ιδεολογία;
Η πρόκληση της χρονιάς
Η εξήγηση της πολιτικής επιτυχίας του De Wever σε έναν μη Βέλγο (ή ακόμα και σε έναν γαλλόφωνο Βέλγο) είναι πρόκληση.
Είναι κυνικός, αλαζόνας και επικαλύπτει εύκολα τους πάντες γύρω από το τραπέζι.
Είναι επίσης κακός στο να κάνει ευγενικές κουβέντες και έχει ήπια μικροφοβία, καθιστώντας τις καμπάνιες πιο απαιτητικές.
Πώς, λοιπόν, έχει αποδειχθεί τόσο ανθεκτικός;
Είναι πρόεδρος του κόμματος από το 2004, αξιοσημείωτο σε μια εποχή που οι περισσότεροι πολιτικοί ανεβοκατεβαίνουν πιο γρήγορα από το χρηματιστήριο.
«Μπορούσες να δεις ότι ήταν ένας άνθρωπος που μαζεύει πράγματα πολύ γρήγορα, που αντιδρά πολύ γρήγορα», είπε ο Geert Bourgeois, ο οποίος ίδρυσε το κόμμα και παρέδωσε τα ηνία στον De Wever πριν από δύο δεκαετίες.
«Ο De Wever είναι επίσης σκακιστής. Μπορώ να πω ότι είχε πολλές ικανότητες.
Δεν έχει απλώς το στρατηγικό όραμα, αλλά είναι επίσης καλός συζητητής».
Σε αυτές τις δύο δεκαετίες, ο De Wever κατάφερε να μετατρέψει το N-VA από ένα περιθωριακό κόμμα με μόνο ένα εκλεγμένο μέλος στο κοινοβούλιο στη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας.
Σε όλη αυτή την περίοδο, έγινε και παρέμεινε ένας από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς της χώρας.
Στις πρώτες μέρες της καριέρας του, ένα εξαιρετικά δημοφιλές τηλεοπτικό κουίζ συνέβαλε καταλυτικά στη μεγαλύτερη δημόσια ανακάλυψη του.
Το Βέλγιο γνώρισε τον διανοούμενο που είχε εμμονή με την αρχαία ιστορία, αλλά ταυτόχρονα επιδόθηκε στη Βουργουνδική κουζίνα (ο De Wever ζύγιζε τότε 142 κιλά) και ήταν έξυπνος και γρήγορος.
Οι κινήσεις γιγάντωσης
Στη συνέχεια, πολιτικά, ο De Wever μετέτρεψε το N-VA από ένα κίνημα μονοθεματικό σε ένα κόμμα με πολύ ευρύτερη απήχηση, οικονομικά προς τη δεξιά και πολιτιστικά συντηρητικό, χαρακτηρίζοντάς το «Φλαμανδικό CSU» σε μια αναφορά στους συντηρητικούς Βαυαρούς Χριστιανοδημοκράτες.
Ενώ η συντηρητική του ιδεολογία παρέμεινε σταθερή με τα χρόνια, τα μέσα που προτιμούσε ο De Wever για να επιτύχει μεγαλύτερη φλαμανδική αυτονομία έχει εξελιχθεί.
Για να μετατρέψει το N-VA σε κυβερνητικό κόμμα, ο De Wever έπρεπε να σκεφτεί περισσότερο με όρους εξουσίας και να προσπαθήσει να αλλάξει τη χώρα από μέσα.
Τελικά, αυτό οδήγησε σε μια τεράστια αρπαγή εξουσίας.
Το N-VA ηγήθηκε της περιφερειακής κυβέρνησης της Φλάνδρας για μια δεκαετία και ήταν μέρος του βελγικού κυβερνητικού συνασπισμού μεταξύ 2014 και 2018.
Αυτό επέτρεψε στους Φλαμανδούς εθνικιστές να εξαπλώσουν την επιρροή τους — όχι μόνο σε βασικές φλαμανδικές θέσεις όπως το λιμάνι της Αμβέρσας αλλά και σε κορυφαίους βελγικούς οικονομικούς θεσμούς όπως η Εθνική Τράπεζα ή η βελγική διπλωματία.
Αλλά ο ρόλος του Wever στην Αμβέρσα του έδωσε μια πλατφόρμα για να φανεί ως ένας ισχυρός δεξιός που είναι σκληρός με το έγκλημα, τα εγχώρια δίκτυα τρομοκρατίας και τα ναρκωτικά.
Αυτή η σκόπιμη, βήμα-βήμα συσσώρευση δύναμης έχει μια πολύ διαφορετική αίσθηση από τον προκλητικό De Wever που το 2005 οδήγησε 12 φορτηγά φορτωμένα με ψεύτικα χρήματα στη νότια, γαλλόφωνη περιοχή της Βαλονίας — απλώς για να υπογραμμίσει ότι η Φλάνδρα αιμορραγούσε πάρα πολλά χρήματα για τον φτωχότερο γείτονά του.
Αλλά ο Wever έχει μεγάλο ταλέντο να ανακαλύπτει τον εαυτό του, είπε ο Bart Maddens, πολιτικός επιστήμονας στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Leuven.
«Μεγάλωσε ως μια επαναστατική φιγούρα, με πολύ πνεύμα», είπε ο Maddens.
«Στη συνέχεια μεταμορφώθηκε σταδιακά σε περισσότερο πολιτικό με μια πιο προεδρική γοητεία».
Τι γίνεται με τη φλαμανδική ανεξαρτησία;
Σε όλη αυτή την άνοδο στην εξουσία, ωστόσο, ο De Wever απέτυχε να εκπληρώσει την πιο σημαντική υπόσχεσή του: περισσότερη φλαμανδική αυτονομία, η οποία τελικά θα οδηγούσε στη φλαμανδική ανεξαρτησία.
«Είναι μια βεβαιότητα στο μυαλό μου ότι γίνεται με το Βέλγιο», είπε ο De Wever σε συνέντευξή του στο De Tijd.
«Η ιστορία έχει κατεύθυνση και δεν μπορεί να αντιστραφεί. Υπήρχαν πραγματικά μόνο δύο άλλες χώρες στην Ευρώπη όπως το Βέλγιο: η Τσεχοσλοβακία και η Γιουγκοσλαβία.
Δύο από τα τρία είναι ήδη κάτω από την ομπρέλα».
Τα πράγματα πλέον είναι πολύ διαφορετικά
Ο Wever είδε τις βελγικές εκλογές του Ιουνίου ως μια στιγμή «τώρα-ή-ποτέ» για τον πολιτικό του στόχο ζωής.
Ο μόνος τρόπος για να κινηθούν τα πράγματα, υποστήριξε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, ήταν να αναλάβει ο ίδιος το ανώτατο αξίωμα.
"Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση εντός του N-VA ότι παρά τις εκλογικές επιτυχίες, το κόμμα δεν κατάφερε ποτέ να επιτύχει τίποτα όσον αφορά την κρατική μεταρρύθμιση", δήλωσε ο Maddens, ο πολιτικός επιστήμονας.
«Αυτό αρχίζει να βαραίνει τόσο τον De Wever προσωπικά όσο και τον N-VA γενικά.
Δεν θέλουν να χάσουν αυτή την ιστορική ευκαιρία ή να μείνουν στην ιστορία ως το φλαμανδικό-εθνικιστικό κόμμα που δεν μπόρεσε να επιτύχει τίποτα όσον αφορά την αυτονομία».
Όμως ο 53χρονος ιστορικός βρίσκεται τώρα αντιμέτωπος με ένα σχεδόν αδύνατο αίνιγμα.
Για να επιτύχει μεγαλύτερη φλαμανδική αυτονομία, πρέπει να κερδίσει τους γαλλόφωνους ομολόγους του, κάτι που κινδυνεύει να οδηγήσει σε χρόνια πολιτικού χάους.
Για χρόνια, οι γαλλόφωνοι πολιτικοί υπερηφανεύονται που δεν διαπραγματεύονται με έναν άνθρωπο τον οποίο βλέπουν ως διάβολο.
Ωστόσο, τώρα που ο ακροδεξιός Vlaams Belang έχει κερδίσει έδαφος στη Φλάνδρα, ο De Wever μοιάζει σχεδόν mainstream και στο γαλλόφωνο Βέλγιο.
Ωστόσο, ενώ η αποδοχή του ως πρωθυπουργού του Βελγίου θα λειτουργούσε, δεν επιθυμούν να διαπραγματευτούν μια άλλη θεσμική μεταρρύθμιση.
Αυτό σημαίνει ότι ο De Wever διαπραγματεύεται εδώ και μήνες με τους Φλαμανδούς Χριστιανοδημοκράτες, τους Φλαμανδούς σοσιαλιστές και τους γαλλόφωνους φιλελεύθερους για τη σύσταση μιας κεντροδεξιάς κυβέρνησης για να τακτοποιήσει τα εκτροχιαζόμενα οικονομικά της χώρας.
Παράλληλα, αυτή η νέα κυβέρνηση θα έθεσε τις βάσεις για περισσότερη περιφερειακή αυτονομία, αν και με μικρά βήματα.
Δεν ήταν τυχαίο που ο De Wever ξεκίνησε την νικητήρια ομιλία του στις 9 Ιουνίου με τη λατινική ετικέτα ad astra per aspera: Μέσα από τις αντιξοότητες στα αστέρια.
Το να φτάσει εκεί που είναι τώρα ήταν αρκετά δύσκολο για τον De Wever, αλλά οι αντιξοότητες που θα έρθουν θα μπορούσαν να είναι χειρότερες.
Θα αναρωτιέται αν μπορεί να αντέξει μια ομοσπονδιακή πρωθυπουργία που μπορεί να καταστρέψει τη φήμη για να φτάσει στα ύψη της φλαμανδικής ανεξαρτησίας.
www.bankingnews.gr