Ο χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει στη μνήμη της Σέρενα Κέλι. Κλείνοντας τα μάτια, αναγνωρίζει τους διαδρόμους με τους φθαρμένους τοίχους, τη μυρωδιά της επαναθερμασμένης σούπας στις..
κοινοτικές κουζίνες, τις μπαλωμένες κουβέρτες και τις μονότονες προσευχές που πλημμύριζαν τον χώρο.Όμως τίποτα δεν ζυγίζει όσο η μέρα που, σε ηλικία μόλις τριών ετών, αναγκάστηκε από τους ηγέτες της σέκτας «Παιδιά του Θεού» να παντρευτεί τον ιδρυτή της, έναν εξήντα επτάχρονο άνδρα ονόματι Ντέιβιντ Μπεργκ. Αυτός ο «γάμος» ήταν μια ψυχρή τελετή: κανείς δεν έκλαψε, όλοι χειροκρότησαν και πλήθος ενηλίκων—άνδρες και γυναίκες διψασμένοι για λύτρωση—τραγουδούσαν ύμνους υπό το αχνό φως.
«Η μητέρα μου με παρέδωσε», αφηγείται σήμερα η Σέρενα. «Κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε. Ήμουν απλώς ένα πιόνι σε μια ιερή τάξη που δέχονταν μόνο υπακοή».
Τα Παιδιά του Θεού: Μια σέκτα υπό απόλυτο έλεγχο
Η σέκτα «Παιδιά του Θεού», που εμφανίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αναπτύχθηκε υπό τον απόλυτο έλεγχο του Ντέιβιντ Μπεργκ, ο οποίος απαιτούσε ακραία υποταγή και κάλυπτε τη βία του με λόγια αγάπης και υποσχέσεις σωτηρίας. Για τα παιδιά, η ζωή υπό την ηγεμονία του Μπεργκ ήταν μια κατάρα: δεν επιτρεπόταν να παίζουν, να αμφισβητούν ή ακόμη και να μεγαλώνουν με ηρεμία.
Η τελετή πραγματοποιήθηκε σε μια κοινή αίθουσα, διακοσμημένη με πλαστικά λουλούδια και πρόχειρα διπλωμένες κουβέρτες. Κάποιος ψιθύρισε στο αυτί της Σέρενα: «Χαμογέλα, μικρή μου. Είναι τιμή. Είσαι η εκλεκτή του προφήτη». Λίγα βήματα πιο πέρα, ο Ντέιβιντ Μπεργκ, με πυκνή γενειάδα και βαθουλωμένα μάτια, σήκωσε ένα ποτήρι, απήγγειλε ακατάληπτα λόγια και τέντωσε το χέρι του προς το κορίτσι. Οι γυναίκες, μερικές από αυτές μητέρες, πλησίασαν για να ενισχύσουν το δόγμα: «Η αγάπη εδώ είναι ο μόνος νόμος. Δεν έχεις τίποτα να φοβάσαι. Αυτός είναι ο ποιμένας μας».
Η τραυματική αυτή στιγμή θα μείνει αιωρούμενη για πάντα. «Ποτέ δεν ένιωσα ότι ήμουν άνθρωπος. Με αντιλαμβανόμουν ως αντικείμενο, ένα περιουσιακό στοιχείο που μπορούσε να αλλάζει χέρια ανάλογα με τις αποφάσεις των μεγαλύτερων», αφηγείται η Σέρενα πάνω από τριάντα χρόνια αργότερα.
Δόγμα κακοποίησης και πειθαρχίας
Ο Μπεργκ, που αυτοαποκαλούνταν «Μοντερνισμένος Μωυσής», οικοδόμησε μια κλειστή και αμείλικτη δομή. Οι ακόλουθοί του—η πνευματική οικογένεια—ζούσαν με αυστηρούς κανόνες: προσευχές τα ξημερώματα, οικιακές εργασίες, ευαγγελισμό και απόλυτη αφοσίωση στον προφήτη. Χιλιάδες παιδιά ανατράφηκαν κάτω από αυτό το καθεστώς. Ο Μπεργκ ηχογραφούσε κασέτες και έστελνε χειρόγραφες επιστολές που όλοι έπρεπε να μάθουν απ’ έξω.
Σε μια από αυτές τις ηχογραφήσεις, ο Μπεργκ τόνιζε: «Ο Κύριος απαιτεί άνευ όρων παράδοση. Τα παιδιά ανήκουν στο ποίμνιο, και εμείς μόνο καθοδηγούμε τα βήματά τους προς τη χάρη Του».
Κάθε αμφιβολία ή αντίσταση τιμωρούνταν αυστηρά. Ο φόβος για την απόρριψη της κοινότητας ήταν μεγαλύτερος από τον φόβο για τον έξω κόσμο. Τα βράδια, καθώς το σκοτάδι σκέπαζε τα κοινοτικά σπίτια, η μητέρα της Σέρενα της ψιθύριζε: «Μη φοβάσαι, παιδί μου. Όλα συμβαίνουν γιατί Αυτός το θέλει».
Η σταδιακή απώλεια: Μητέρα, παιδί και σιωπή
Η Σέρενα δεν επιτρεπόταν να ρωτά γιατί δεν κοιμόταν πια με άλλα παιδιά ή γιατί την αποκαλούσαν «μικρή γυναίκα» σε ψιθύρους και «εκλεκτή» δημόσια. Οι απαντήσεις ποτέ δεν ήρθαν. Το μόνο που έμενε ήταν ο φόβος των διαδρόμων, τα ψυχρά βλέμματα και η βεβαιότητα ότι η μητέρα της δεν μπορούσε πια να την προστατεύσει. «Έχασα τη φωνή μου. Αναγνώριζα όλο και λιγότερο τον εαυτό μου στους σκονισμένους καθρέφτες του χώρου», θυμάται.
Σπάνια έβγαιναν έξω. Όταν συνέβαινε, τους συνόδευαν ενήλικες—«θείοι» και «θείες»—που απέφευγαν οποιαδήποτε επαφή με τον έξω κόσμο, φοβούμενοι δαιμονικούς πράκτορες, περίεργους, δημοσιογράφους ή αστυνομία. «Η κόλαση είναι έξω. Μόνο η οικογένεια είναι ασφαλής, μόνο ο πάστοράς μας ξέρει τι είναι καλύτερο για σένα», έλεγε η μητέρα της Σέρενα με την παραμικρή αμφιβολία.
Η εξάπλωση των Παιδιών του Θεού
Η σέκτα ιδρύθηκε στην Καλιφόρνια στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και σύντομα προσέλκυσε δεκάδες, μετά χιλιάδες πιστούς. Υπό την υπόσχεση μιας εκτεταμένης «οικογένειας», η κοινότητα φαινόταν να προστατεύει τα μέλη της από τον «τοξικό» έξω κόσμο. Η πραγματικότητα ήταν εντελώς διαφορετική: η «ελεύθερη αγάπη» και η αυστηρή υπακοή κάλυπταν την κακοποίηση και την υποταγή. Η σέκτα μετακινούνταν συνεχώς, αλλάζοντας πόλεις και χώρες για να αποφύγει αρχές ή φήμες που θα μπορούσαν να την απειλήσουν.
Η φρίκη αναπαραγόταν χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς: όλα τα παιδιά ήταν ευάλωτα και κανείς δεν μπορούσε να ξεφύγει από τις εντολές του προφήτη.
Η στιγμή της διάσωσης
Το 1993, η Ομοσπονδιακή Αστυνομία της Αργεντινής πραγματοποίησε επτά έφοδους σε διάφορες περιοχές της χώρας, κατόπιν εντολής του δικαστή Ρομπέρτο Μαρκεβίτς. Η καταγγελία αφορούσε τη διαφθορά ανηλίκων και ξεκίνησε από το αμερικανικό προξενείο, το οποίο αναζητούσε τέσσερα αγόρια που είχαν απαχθεί από τη σέκτα.
Τα δικαστήρια απελευθέρωσαν 268 ανήλικους που είχαν στρατολογηθεί από τα «Παιδιά του Θεού».
Η ζωή ενός κοριτσιού σε συνεχή φόβο
Στην ηλικία των έξι ετών, η Σέρενα δεν είχε καμία ανάμνηση της ζωής πριν από τη σέκτα. Κάθε γενέθλια ήταν απλώς μια ακόμη ημερομηνία στο ημερολόγιο, με νέες υποχρεώσεις και υποσχέσεις μεγαλύτερης αφοσίωσης. Η παιδική ηλικία για εκείνη και τα υπόλοιπα παιδιά ήταν απλώς μια λέξη.
Η υπακοή ήταν προϋπόθεση επιβίωσης. Η σιωπή ήταν τρόπος επιβίωσης. Το κλάμα ή η αντίσταση τιμωρούνταν με δημόσιο εξευτελισμό ή απομόνωση σε σκοτεινά δωμάτια. Ο Ντέιβιντ Μπεργκ κυβερνούσε με σιδερένια γροθιά. Τα παιδιά ήταν εργαλεία, σύμβολα αγνότητας και αντικείμενα πνευματικής και σωματικής ιδιοκτησίας.
Προσπάθεια αναδόμησης της ζωής
Η αφύπνιση ήρθε αργά. Στην εφηβεία, η Σέρενα άρχισε να γράφει σύντομες ιστορίες και να διαβάζει κρυφά βιβλία που κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους ανυπάκουους νέους της σέκτας. Ανακάλυψε ότι ο έξω κόσμος δεν ήταν γκρεμός, αλλά επιλογή.
Η φυγή δεν ήταν ένδοξη. Χρειάστηκε χρόνος, αμφιβολίες, απειλές απομόνωσης και επίπονη προσπάθεια για να σταματήσει τον προσηλυτισμό που της είχε επιβληθεί από τη γέννηση. «Η ελευθερία είναι τρομακτική στην αρχή. Νιώθεις ατελής, ένοχη, θέλεις να γυρίσεις πίσω για να μην χρειαστεί να αποφασίσεις μόνη», λέει η Σέρενα.
Μετά την απελευθέρωσή της, οι εφιάλτες ήταν συνεχείς. Οι αναμνήσεις επέστρεφαν ασταμάτητα: η βαθιά φωνή του Μπεργκ, τα βλέμματα των πιστών, οι φράσεις δηλητηριασμένες από την αφοσίωση. Κανείς δεν την καταδίωξε, αλλά η ντροπή και η καχυποψία δεν έφυγαν ποτέ.
Μαρτυρία και ανάκτηση
Μόνο αφηγούμενη την ιστορία της, πρώτα σε ιδιωτικούς κύκλους και μετά σε διεθνή φόρουμ θυμάτων σέκτας, η Σέρενα βρήκε έναν δύσκολο σκοπό: να αγωνιστεί για τη συλλογική μνήμη και την αναγνώριση των φρικαλεοτήτων που υπέστησαν τα παιδιά των Παιδιών του Θεού.
«Δεν ζητώ οίκτο ή οργή. Ζητώ μόνο μνήμη και αλήθεια, ώστε κανένα κορίτσι να μην βιώσει αυτά που μου πήραν», λέει κάθε φορά που παίρνει το μικρόφωνο.
Δεκάδες άνθρωποι μοιράστηκαν παρόμοιες ιστορίες. Τα μοτίβα ήταν επαναλαμβανόμενα: πλήρης έλεγχος, απομόνωση, σωματική και ψυχολογική κακοποίηση. Οι νομικές διαδικασίες δεν έφταναν πάντα εγκαίρως. Η σέκτα—διασκορπισμένη και εξασθενημένη μετά τον θάνατο του Μπεργκ το 1994—επιβίωσε σε μικρές ομάδες, συχνά προστατευόμενη από την αμέλεια της δικαιοσύνης και την κοινωνική λήθη.
Σε μια δημόσια επιστολή που διάβασε σε συνέδριο επιζώντων σέκτας στο Λος Άντζελες, η Σέρενα συνοψίζει το νόημα του αγώνα της:
«Σε όσους με καλούν να ξεχάσω, λέω: είμαι ακόμα ένα τρίχρονο κορίτσι, με ένα παλιό φόρεμα, με την υπόσχεση του προφήτη χαραγμένη στο στήθος μου. Δεν θα αφήσω αυτό να ξεχαστεί. Μιλώ για όλους εκείνους που δεν μπόρεσαν, για όσους σιωπούν ακόμα, για όσους πέθαναν περιμένοντας μια δεύτερη ευκαιρία να είναι ελεύθεροι».