«Η χρησιμότητα των μετρητών αυξάνεται αισθητά όταν απειλείται η σταθερότητα – ανεξάρτητα από την ειδική φύση ή τη γεωγραφική έκταση του υποκείμενου σοκ, ή τον βαθμό ψηφιοποίησης», επισημαίνει η ΕΚΤ σε έγγραφο που δημοσιεύθηκε σήμερα και το οποίο εξετάζει κρίσεις, όπως την πανδημία και τη φετινή διακοπή ρεύματος στην Ισπανία και την Πορτογαλία.
Ο πλανήτης και συγκεκριμένα η Ευρώπη, με την εύθραυστη οικονομία, τους δασμούς Τραμπ και την εξάρτηση από ψηφιακές πληρωμές, βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, καθώς ο κίνδυνος κυβερνοεπιθέσεων και συστημικών καταρρεύσεων απειλεί να τον βυθίσει στο χάος.
Η ΕΚΤ, σε επίσημο έγγραφο, υπογραμμίζει ότι «η χρησιμότητα των μετρητών αυξάνεται δραματικά όταν η σταθερότητα απειλείται», είτε από φυσικές καταστροφές είτε από ψηφιακές επιθέσεις. Οι οικονομολόγοι Francesca Faella και Alejandro Zamora-Pérez προειδοποιούν ότι η μείωση των ΑΤΜ και των τραπεζικών καταστημάτων στην Ευρώπη, μαζί με την ώθηση για ψηφιακό ευρώ, θέτει σε κίνδυνο την πρόσβαση σε μετρητά.
Σε περίπτωση κυβερνοεπίθεσης ή διακοπής ρεύματος, οι ψηφιακές πληρωμές θα καταρρεύσουν, αφήνοντας τον κόσμο χωρίς πρόσβαση σε τρόφιμα, φάρμακα ή καύσιμα.
Η ΕΚΤ, μαζί με τις κεντρικές τράπεζες της Ολλανδίας, της Σουηδίας και της Νορβηγίας, προειδοποιεί για την ευπάθεια των ψηφιακών συστημάτων. Η Ολλανδία συνιστά 70 ευρώ ανά ενήλικα και 30 ευρώ ανά παιδί για τρεις ημέρες, ενώ η Σουηδία, με το φυλλάδιο «Εάν Έρθει Κρίση ή Πόλεμος», καλεί τους πολίτες να κρατούν μετρητά για την «πολιτική άμυνα» .Τα μετρητά που θα βρίσκονται στο σπίτι θα πρέπει να επαρκούν για να καλύψουν «τα ελάχιστα απαραίτητα έξοδα για μια περίοδο. Η Νορβηγία, με νόμο που επιβάλλει πρόστιμα σε λιανοπωλητές που δεν δέχονται μετρητά , υπογραμμίζει την ανάγκη για ανθεκτικότητα.
Ο μειούμενος αριθμός των τραπεζικών καταστημάτων και των ΑΤΜ έχει προκαλέσει ανησυχίες για τη μειωμένη πρόσβαση στα μετρητά στην Ευρώπη – ακόμα και ενώ η ΕΚΤ και οι εθνικές κυβερνήσεις ορκίζονται να διατηρήσουν την ελευθερία επιλογής στις πληρωμές. Τέτοιες ανησυχίες έχουν ενταθεί, ωστόσο, καθώς αξιωματούχοι στη Φρανκφούρτη πιέζουν για την κυκλοφορία μιας ψηφιακής έκδοσης του ευρώ.
Στην Ελλάδα, όπου η οικονομία δοκιμάζεται και η κοινωνία πιέζεται από τις αυξήσεις σε βασικά αγαθά , ένα κραχ ή μια κυβερνοεπίθεση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική απόγνωση, με τα νοικοκυριά ανίκανα να καλύψουν βασικές ανάγκες.
Η σύσταση της ΕΚΤ δεν είναι απλώς προειδοποίηση – είναι μια ζοφερή υπενθύμιση ότι η Ελλάδα και η Ευρώπη βαδίζουν σε τεντωμένο σχοινί.Σε μια εποχή που η ακρίβεια γονατίζει , οι γεωπολιτικές εντάσεις κλιμακώνονται , και η ψηφιοποίηση καθιστά τις κοινωνίες ευάλωτες, η έλλειψη μετρητών μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική διάλυση.
Η ΕΚΤ καλεί τις κυβερνήσεις να παραμείνουν σε ετοιμότητα, αλλά η Ελλάδα, με περιορισμένους πόρους, κινδυνεύει να βρεθεί εντελώς απροετοίμαστη.