23 Σεπ 2013

Σκέψεις για τον ελληνικό τουρισμό

Του Γιώργου Κωνσταντινίδη, οικονομολόγου-διδάκτορα Παντείου Πανεπιστημίου
Πολλά λέγονται και γράφονται για τη «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας, τον κλάδο του τουρισμού, ο οποίος επηρεάζεται και από τις διεθνείς οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις. Είναι γεγονός ότι ...
από τον κλάδο του τουρισμού επηρεάζονται διάφοροι άλλοι κλάδοι, όπως αυτός της εστίασης, του λιανικού εμπορίου, των μεταφορών, των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων κτλ. Ειδικά στην Ελλάδα οι επιρροές του τουρισμού σε άλλους κλάδους και επαγγέλματα είναι πολύ μεγάλες και οι εποχιακά εργαζόμενοι σε τουριστικά επαγγέλματα αυξάνονται ιδιαίτερα κατά την τουριστική περίοδο, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του ποσοστού της ανεργίας.
Θα ήθελα να εκφράσω ορισμένες σκέψεις και προτάσεις μου για να βελτιωθεί το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας. Πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να διευρυνθεί το ωράριο λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων της χώρας μέχρι τις οκτώ το βράδυ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ή ακόμη και έως το Σεπτέμβριο, ώστε να εξυπηρετούνται οι τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλιστούν περισσότερα έσοδα από το τουριστικό συνάλλαγμα και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, που είναι τόσο αναγκαίες, ώστε να απαγκιστρωθούμε από το φαύλο κύκλο της μείωσης του Α.Ε.Π. και της ύφεσης. Επιπλέον χρειάζεται να δοθούν περισσότερα κίνητρα για την προώθηση τουριστικών επενδύσεων (κατασκευή ξενοδοχείων, καταλυμάτων, κέντρων ψυχαγωγίας κτλ.), ειδικά σε παραθαλάσσιες και τουριστικές περιοχές. Επιπρόσθετα απαιτείται να παραχωρηθούν ειδικές άδειες με απλοποιημένες γραφειοκρατικές διαδικασίες για να «ξεκολλήσουν» από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας διάφορες επενδύσεις στον τουριστικό κλάδο τόσο από Έλληνες, όσο και από ξένους επενδυτές, οι οποίες έχουν κυριολεκτικά «βαλτώσει».
Στο επίμαχο ζήτημα της μείωσης του Φ.Π.Α. στο χώρο της εστίασης από το 23% στο 13% πείστηκαν τελικά μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις η Τρόικα και οι δανειστές μας και θα εφαρμοστεί από 1η Αυγούστου 2013. Αυτό θα οδηγήσει σε αναθέρμανση του κλίματος στην εν λόγω αγορά και έτσι πιθανότατα θα αυξηθούν τα έσοδα και τα κέρδη από αυτόν τον κλάδο, με αποτέλεσμα να επωφεληθούν οι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτήν την αγορά ενώ συνάμα θα τονωθούν και τα κρατικά έσοδα. Βρισκόμαστε στα μέσα της τουριστικής περιόδου. Το μέτρο αυτό θα έπρεπε ήδη να έχει ενεργοποιηθεί, αλλά έστω και με καθυστέρηση θα αποφέρει οφέλη στους εμπλεκόμενους φορείς.
Στο άλλο κρίσιμο θέμα, αυτό της κρουαζιέρας, κρίνεται αναγκαίο να εξελιχθεί η Ελλάδα σε χώρα φιλική προς την κρουαζιέρα και ειδικά ορισμένα λιμάνια της να γίνουν home porting λιμάνια, ώστε να υποδέχονται ολοένα και περισσότερα ξένα κρουαζιερόπλοια με χιλιάδες αλλοδαπούς επισκέπτες κρουαζιέρας, οι οποίοι θα δαπανούν ένα μέρος των χρημάτων τους σε ανάγκες εστίασης, διατροφής, αγορών από καταστήματα, εμπορικά κέντρα κτλ. Στα πλεονεκτήματα προσμετράται επίσης η τόνωση της τοπικής αγοράς και η ενίσχυση των μικρών και μεγαλύτερων εμπορικών επιχειρήσεων που θα διαπιστώσουν άνοδο του τζίρου τους, λόγω των αυξημένων αφίξεων τουριστών στα λιμάνια της χώρας που είναι προορισμοί home porting.
Το άλλο κρίσιμο θέμα που ανακύπτει αφορά στη βελτίωση των υποδομών των λιμανιών της χώρας, πρωτίστως των βασικών λιμανιών, όπως του Πειραιά, του Λαυρίου, της Ραφήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, του Βόλου και των γνωστότερων νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου, όπως της Κρήτης, της Μυκόνου, της Σαντορίνης, της Πάρου, της Σκιάθου, της Ρόδου, της Κέρκυρας, της, Κεφαλονιάς, της Λευκάδας, της Ζακύνθου κτλ. Για να εξυπηρετηθούν αποτελεσματικά οι τουρίστες που καταφθάνουν στη χώρα μας, χρειάζεται να εκσυγχρονιστούν οι εγκαταστάσεις των λιμανιών υποδοχής τους, ώστε να παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες, να μειωθούν οι τιμές σε λογικά επίπεδα, που θα καθορίζονται από αυστηρές αγορανομικές διατάξεις, τόσο εν πλω, όσο και εκτός πλοίου. Χρήσιμο θα ήταν να υπάρξει μια στοιχειώδης εκπαίδευση σε θέματα τουρισμού και κυρίως στον τρόπο συμπεριφοράς όσων απασχολούνται στον κλάδο παροχής τουριστικών υπηρεσιών σε όλη την Ελλάδα π.χ. σε αεροδρόμια, λιμάνια, ξενοδοχεία, καταλύματα, χώρους εστίασης, καταστήματα, εμπορικά κέντρα, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους κτλ. Αυτό θα συντελούσε στην ποιοτικότερη εξυπηρέτηση των τουριστών, θα αυξάνονταν η ικανοποίησή τους από το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν και τελικά θα συνιστούσαν – «διαφήμιζαν» ακόμη περισσότερο την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό.
Παράλληλα απαιτείται να αναπτυχθούν ΟΛΕΣ οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως π.χ. ο χειμερινός τουρισμός, ο αγροτουρισμός, ο θρησκευτικός τουρισμός, ο οικοτουρισμός κτλ. Με αυτόν τον τρόπο θα προβληθεί επιπρόσθετα η χώρα μας διεθνώς και θα αποκομίσει επιπλέον τουριστικά κέρδη. Όμως, για να γίνουν πράξη τα προαναφερθέντα, αποτελεί αδήριτη ανάγκη να διαμορφωθεί ένας στρατηγικός σχεδιασμός για κάθε υποκλάδο – μορφή του τουρισμού και ένα συνολικό – ολιστικό στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα, δίνοντας έμφαση στα συγκριτικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει όλες τις πτυχές του παρεχόμενου ελληνικού τουριστικού προϊόντος με βασικό άξονα προτεραιότητάς του την αναβάθμιση της ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ των υπηρεσιών που προσφέρονται στους τουρίστες.
Βέβαια τα προαναφερθέντα ήδη αποτελούν πραγματικότητα σε γειτονικές, ανταγωνιστικές προς την Ελλάδα χώρες, οι οποίες επενδύουν πολλά στον τουριστικό κλάδο. Σύμφωνα με επίσημες έρευνες πρόκειται για έναν από τους πιο δυναμικά ανερχόμενους κλάδους για τα επόμενα χρόνια, κυρίως εξαιτίας της αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος και του πλούτου στις αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Τουρκία, η Νότιος Αφρική κτλ. Όσα κράτη έχουν προνοήσει και επενδύσει εκ των προτέρων στον κλάδο του τουρισμού θα καρπωθούν μεγαλύτερο ποσοστό από τα κέρδη των διαρκώς αυξανόμενων διεθνών τουριστικών ροών και προσόδων. Η Ελλάδα οφείλει να βρίσκεται ανάμεσα σε αυτά, διότι διαθέτει τα φυσικά πλεονεκτήματα και είναι προικισμένη με απαράμιλλες ομορφιές.
 http://www.koutipandoras.gr