Συγκεκριμένα, λίγες ημέρες μετά την επιβεβαίωση από την Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας ότι η μείωση του ΦΠΑ (ακόμα και στο 0% σε ορισμένα βασικά αγαθά) «πέρασε» τελικά και στις τιμές της λιανικής, η ισπανική κυβέρνηση κάνει το επόμενο βήμα μηδενίζοντας τον ΦΠΑ στο ελαιόλαδο.
Πιο αναλυτικά, η αριστερή κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η τιμή του ελαιόλαδου έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της βουτιάς της παραγωγής με φόντο την ακραία ξηρασία, θα επαναφέρει τον «μηδενικό» ΦΠΑ στο ελαιόλαδο «από τον Ιούλιο», ενσωματώνοντάς τον «μόνιμα στην ομάδα των ειδών πρώτης ανάγκης», όπως ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών στο AFP.
«Είναι ένα εξαιρετικό νέο για όλους τους Ισπανούς», σχολίασε η εκπρόσωπος της κυβέρνησης Πιλάρ Αλεγρία, σε συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο Antena 3.
Εκτός από το να «ανακουφίσει το πορτοφόλι των Ισπανών», συνέχισε, ο μηδενισμός του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο θα επιτρέψει να «υποστηρίξουμε τον κλάδο της ελαιοπαραγωγής και να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε την κατανάλωση ενός προϊόντος τόσο σημαντικού για τη χώρα μας».
Η Ισπανία «γκρεμίζει» τον ΦΠΑ, αλλά το «γαλατικό χωριό» στο Μαξίμου αντιστέκεται
Κι ενώ τα στοιχεία της ισπανικής Κεντρικής Τράπεζας αποδεικνύουν ότι το μέτρο στέφθηκε με επιτυχία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραμένει ανυποχώρητος, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τέτοιες ενέργειες ως... «κινήσεις πανικού».
«Αν πιστεύουν κάποιοι ότι αυτή η κυβέρνηση θα κάνει κινήσεις πανικού, θα μειώσει τον ΦΠΑ, όταν πιστεύω ακράδαντα ότι δεν το αντέχει η ελληνική οικονομία, μόνο και μόνο για να διαχειριστώ ένα αποτέλεσμα που μπορεί να μην ήταν το προσδοκώμενο, κάνουν λάθος», ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του στον ALPHA.
«Θα αντιμετωπίσουμε την ακρίβεια με τα όπλα τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας, αλλά χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα», σημείωσε, αν και το παράδειγμα της Ισπανίας έδειξε ότι τα δημοσιονομικά δεν υπέστησαν κάποιο πλήγμα.
Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι μετά τις Ευρωεκλογές ο πρωθυπουργός απομάκρυνε τον Κώστα Σκρέκα από το υπουργείο Ανάπτυξης αντικαθιστώντας τον από τον Τάκη Θεοδωρικάκο, στην επίσκεψη που έκανε την περασμένη Τετάρτη (19/6) στο εν λόγω υπουργείο (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ), ανακοίνωσε ότι τα κυβερνητικά μέτρα κατά της ακρίβειας παρατείνονται για ακόμη ένα εξάμηνο. Δηλαδή επιμένει στη «συνταγή» που, αφενός έφερε το κακό για τη ΝΔ εκλογικό αποτέλεσμα, κι αφετέρου δεν κατάφερε να αποκλιμακώσει τις τιμές.
Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε ότι «το ζήτημα των τιμών έχει και μία ευρωπαϊκή διάσταση». Αναφέρθηκε στην επιστολή του στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τα ζητήματα των πρακτικών πολυεθνικών επιχειρήσεων και τόνισε ότι θα επιμείνει σε αυτό το ζήτημα.
Και φυσικά, δεν έκανε ούτε λόγο για αύξηση του ανώτατου προβλεπόμενου προστίμου για παραβάσεις των διατάξεων περί αθέμιτης κερδοφορίας.
Ελαιόλαδο: Τριπλασιάστηκε η τιμή του από τον Ιανουάριο του 2021
Το μέτρο αυτό, που θα εγκριθεί την Τρίτη, 25 Ιουνίου, στη διάρκεια του επόμενου υπουργικού συμβουλίου, θα επιτρέψει στο ελαιόλαδο να επωφεληθεί με «δομικό» τρόπο του υπερμειωμένου ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης, διευκρίνισε το υπουργείο Οικονομικών.
Η κυβέρνηση είχε ήδη μειώσει τον ΦΠΑ στο ελαιόλαδο από το 10% στο 5% το 2023 στο πλαίσιο των μέτρων κατά της αύξησης των τιμών των τροφίμων. Όμως το μέτρο αυτό δεν ανέκοψε την άνοδο της τιμής του ελαιόλαδου.
Η Ισπανία, που προμηθεύει σχεδόν το 50% του συνόλου του ελαιολάδου παγκοσμίως, είναι μαζί με την Ελλάδα οι πρώτες χώρες στην κατανάλωση αυτού του προϊόντος, με σχεδόν 14 λίτρα να αντιστοιχούν σε κάθε πολίτη ετησίως, σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (COI).
Όμως, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INE), η τιμή του εκτοξεύθηκε τελευταία: έτσι, το ελαιόλαδο ήταν τον περασμένο μήνα 63% πιο ακριβό απ’ ό,τι τον Μάιο του 2023 και τρεις φορές ακριβότερο απ’ ό,τι τον Ιανουάριο του 2021.
Το φαινόμενο αυτό εξηγείται από την πτώση της παραγωγής στην Ισπανία το 2022-2023 και το 2023-2024, λόγω ακραίων καυσώνων και ανομβρίας, από τους οποίους υπέφερε κυρίως η Ανδαλουσία (νότια), η κυριότερη περιφέρεια παραγωγής ελαιολάδου.
Ως αποτέλεσμα, το 2022-2023 η ισπανική παραγωγή έφθασε τους 660.000 τόνους, έναντι 1,48 εκατ. τόνων το 2021-2022. Το 2023-2024 δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 850.000 τόνους, σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας.
Η «συνταγή Σάντσεθ» στον ΦΠΑ
Το ημερολόγιο έγραφε 28 Δεκεμβρίου 2022, όταν η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε μια προσωρινή μείωση του συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, εν μέσω υψηλού πληθωρισμού.
Με ισχύ, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2023, αυτή η μείωση του φόρου είχε αρχικά προγραμματιστεί να λήξει μετά από έξι μήνες, στις 30 Ιουνίου 2023.
Όμως, τα αυξημένα ποσοστά πληθωρισμού επέβαλαν αρχικά παράταση του μέτρου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023, και κατόπιν μία δεύτερη, που αναμενόταν να λήξει στα τέλη του φετινού Ιουνίου.
Η οικονομική πολιτική σχεδιάστηκε για να ελαφρύνει το βάρος της ακρίβειας, ιδίως για τα νοικοκυριά χαμηλών εισοδημάτων, δεδομένου ότι αυτά διαθέτουν μεγαλύτερο μέρος των συνολικών δαπανών τους σε τρόφιμα.
Προσφατα, ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, ανακοίνωσε ότι θα παρατείνει τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα πέραν της 30ής Ιουνίου, επειδή οι τιμές τους είναι ακόμα υψηλές. «Θέλουμε να το κάνουμε, αυτή είναι η βούλησή μας», τόνισε ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός, σε συνέντευξή του στη Μαδρίτη.
Ακόμα και στο 0% ο ΦΠΑ στην Ισπανία
Με την πολιτική αυτή επιβλήθηκε μείωση από το 4% στο 0% για ψωμί, γάλα, τυρί, αυγά, φρούτα, λαχανικά και όσπρια, ενώ σε έλαια και ζυμαρικά η μείωση του φόρου ήταν από το 10% στο 5%.
Η ισπανική κυβέρνηση εκτίμησε ότι από τη μείωση, το 2023, εξοικονομήθηκαν 1,32 δισ. ευρώ για τα νοικοκυριά της χώρας.
Αποτελεσματικό το μέτρο - Τι δείχνει έρευνα της ισπανικής Κεντρικής Τράπεζας
Την ίδια ώρα, έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας επιβεβαιώνει ότι το μέτρο λειτουργεί, εφόσον φυσικά τα σούπερ μάρκετ μετακυλήσουν τις μειώσεις στα ράφια.
Στην Ισπανία τα στοιχεία έδειξαν ότι η μείωση πέρασε τελικά στις τιμές της λιανικής. Μάλιστα, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι επιπτώσεις αυτού του μέτρου πολιτικής επηρεάζει όλα τα επίπεδα εισοδήματος και είναι προτιμότερος από εναλλακτικά μέτρα όπως για παράδειγμα παροχή κουπονιών στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.
Στην έρευνα με τίτλο «Αναλύοντας τη μετακύλιση της μείωσης ΦΠΑ στις λιανικές τιμές των προϊόντων με ψηφιακή συλλογή δεδομένων από σουπερμάρκετ και μοντέλα μηχανικής μάθησης» εξετάστηκε ένα σύνολο δεδομένων από το διαδίκτυο, αξιοποιώντας τεχνικές μηχανικής μάθησης για την ταξινόμηση κάθε προϊόντος.
Έπειτα, μελετήθηκαν οι επιπτώσεις της προσωρινής μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ στις τιμές, εξετάζοντας τις ημερήσιες τιμές περίπου 10.000 προϊόντων διατροφής που πωλούνται διαδικτυακά από ένα ισπανικό σούπερ μάρκετ.
Ισπανία: Στο επίκεντρο 10.000 είδη διατροφής
Όπως σημειώνουν οι αναλυτές της τράπεζας: «Για να εντοπίσουμε τις αιτιώδεις επιδράσεις στις τιμές, συγκρίναμε την εξέλιξη των τιμών για τα προϊόντα που υπόκεινται στη φορολογική πολιτική, με άλλη ομάδα ειδών διατροφής, που ήταν εκτός του πεδίου εφαρμογής της συγκεκριμένης πολιτικής».
Αν και παρατηρήθηκαν διαφορές στην ταχύτητα της μετακύλισης του μειωμένου ΦΠΑ, σε διαφορετικούς τύπους προϊόντων, τα ευρήματα έδειξαν ότι σε επίπεδο σούπερ μάρκετ η μετακύλιση ήταν σχεδόν πλήρης.
Η ισπανική έρευνα εξέτασε το πόσο σύντομα και σε τι ποσοστό ενσωματώθηκε στις τελικές τιμές η μείωση του ΦΠΑ σε διαφορετικές κατηγορίες τροφίμων: Νωπά και επεξεργασμένα, επώνυμα και ιδιωτικής ετικέτας, εισαγόμενα και εγχώρια.
Η διαπίστωση είναι ότι κατά μέσο όρο όλα τα προϊόντα μετέφεραν στις τιμές λιανικής τη συγκεκριμένη μείωση σε ποσοστό από 70% ως 100% με την πάροδο του χρόνου, με διαφορετικό όμως ρυθμό ανταπόκρισης.
Γενικότερα, μολονότι οι λιανέμποροι συμμορφώθηκαν στη μετακύλιση της μείωσης του ΦΠΑ από τις πρώτες τρεις εβδομάδες, σε ποσοστό 90% χρειάστηκε να περάσουν περίπου 2,5 μήνες για να φτάσει το ποσοστό της μετακύλισης στο 100%, ενώ στη συνέχεια η επίπτωση της μείωσης στις τιμές «έπεσε» στο 70%.
Όσον αφορά στα φρέσκα τρόφιμα, οι τιμές των οποίων είναι πιο ευμετάβλητες, αφού επηρεάζονται πιο άμεσα από εξωγενείς παράγοντες (πανδημία, κλίμα, εποχικότητα, χαμηλή διαθεσιμότητα, πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας κ.λπ.), η μετακύλιση της μείωσης του ΦΠΑ στις τιμές λιανικής υπήρξε πιο αργή, ενώ στη συνέχεια εμφάνισε έντονες κυκλικές διακυμάνσεις, κυμαινόμενη από το 65% ως στο 140% (σε σύγκριση πάντα με τα τρόφιμα που δεν συμμετείχαν στο μέτρο).
https://www.ieidiseis.gr/