Ηπρο ημερών είδηση για την προοπτική κλεισίματος εργοστασίων από τη Volkswagen στη Γερμανία μπορεί να ήταν κεραυνός εν αιθρία για τους πολλούς. Κάτι τέτοιο όμως δεν θα έπρεπε να ισχύει, καθώς.. τα σημάδια και οι ανησυχίες είχαν εκφραστεί από τους ειδικούς αναλυτές εδώ και πολλούς μήνες. Οι... γενικότερες εξελίξεις δε στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης τα ίδια ανησυχητικά μηνύματα έστελναν εδώ και κάμποσο καιρό και η επιβεβαίωση ήρθε με την αναθεώρηση της πρόβλεψης από τους «σοφούς» της γερμανικής οικονομίας για το ΑΕΠ της χώρας.
Τώρα, ενδιαφέρει την Ελλάδα αυτή η εξέλιξη και γιατί; Την ενδιαφέρει, και μάλιστα πολύ, για τους εξής λόγους:
1. Η Γερμανία ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος προορισμός για τα ελληνικά προϊόντα το 2023 (πρώτος προορισμός είναι η Ιταλία και δεύτερος η Βουλγαρία) σύμφωνα με τα στοιχεία της Enterprise Greece. Την περασμένη χρονιά η Ελλάδα εξήγαγε στη Γερμανία προϊόντα αξίας 3,4 δισεκατομμυρίων ευρώ (περίπου 1,5% του ΑΕΠ). Αντιθέτως, η Γερμανία είναι η Νο1 εξαγωγέας στην Ελλάδα, με το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο να ξεπερνά εις βάρος της Ελλάδας τα 4 δισ. ευρώ περίπου. Το πρώτο εξάμηνο του 2024 οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν μεν προς Γερμανία κατά περίπου 9%, αλλά ήδη οι Έλληνες εξαγωγείς εκφράζουν δημοσίως και μέσω των επαγγελματικών τους ενώσεων την αγωνία τους για το άμεσο μέλλον με αφορμή την κατάσταση της γερμανικής οικονομίας. Επίσης, η κατάσταση της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας πιθανότατα θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των αυτοκινήτων, κάτι που θα επιδεινώσει το εμπορικό ισοζύγιο σε βάρος της Ελλάδας με περαιτέρω αρνητικές συνέπειες για το ελληνικό ΑΕΠ, καθώς το αλγεβρικό άθροισμα εξαγωγών-εισαγωγών είναι ένας από τους παράγοντες που διαμορφώνουν το ΑΕΠ.
2. Στον τουριστικό τομέα οι Γερμανοί ήταν οι καλύτεροι πελάτες της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη κατά κεφαλή τουριστική δαπάνη, αφήνοντας το 2023 3,563 δισεκατομμύρια ευρώ στη χώρα σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας. Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2024 η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία παρουσίασε αύξηση 13,6% και διαμορφώθηκε σε 1,766 εκατ. ταξιδιώτες. Συνολικά οι Γερμανοί δαπανούν για τουρισμό ετησίως 79 δισ. ευρώ παγκοσμίως. Το πόσο θα επηρεαστεί το ύψος της τουριστικής τους δαπάνης και ως προς το κομμάτι της Ελλάδας είναι μια άσκηση στην οποία οι απαντήσεις θα δοθούν από τις κρατήσεις των tour operators για το 2025.
3. Η ελαφρά μείωση του γερμανικού ΑΕΠ κατά 0,1% το 2024, σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις, αλλά και οι προβλέψεις για το 2025 είναι πιθανόν να μειώσουν τη γερμανική συνεισφορά στα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (η Γερμανία είναι από τις ελάχιστες χώρες που αποτελούν «καθαρούς πληρωτές» στα κοινοτικά ταμεία).
Η κατάσταση στη Γερμανία
Το δεύτερο τρίμηνο του 2024, παρά τις προβλέψεις της γερμανικής κυβέρνησης για αύξηση το ΑΕΠ, αυτό μειώθηκε κατά 0,1% και όλα δείχνουν ότι το γερμανικό ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά 0,1% το 2024 (έναντι αρχικής πρόβλεψης για μικρή ανάπτυξη +0,2%).
Για το 2025 οι προσδοκίες για την ανάπτυξη περιορίζονται στο 0,5%, από 1,1%. Το ποσοστό ανεργίας είναι πιθανό να αυξηθεί στο 6% φέτος και 6,1% το 2025, από 5,7% το 2023, ενώ ο πληθωρισμός θεωρείται πως θα υποχωρήσει σταδιακά στο 2,2% φέτος και στο 2% το 2025 σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις.
Το Ινστιτούτο Ifo κατέγραψε για τον Αύγουστο τη μεγαλύτερη ιστορικά πτώση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών. Οι επιχειρηματικές προσδοκίες για τους επόμενους έξι μήνες ήταν «εξαιρετικά απαισιόδοξες» σύμφωνα με το Ifo.
Πάντως, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας της Γερμανίας Destatis, και το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου παρουσιάζεται βελτιωμένο για τη Γερμανία.
Η αυτοκινητοβιομηχανία
Η δημοσιοποίηση των στοιχείων για την οικονομική πορεία και των άλλων, πέραν της Volkswagen, μεγάλων γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών έδειξε ότι το «βαρύ πυροβολικό» της γερμανικής βιομηχανίας αντιμετωπίζει σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα πλέον. Πέραν των ανακοινώσεων της Volkswagen για την πιθανότητα κλεισίματος εργοστασίων, υπάρχουν πλέον ανησυχητικά στοιχεία και για άλλες εταιρείες.
Τα οικονομικά μεγέθη του 2024 για τη Mercedes «χαμήλωσαν» από την ίδια της τη διοίκηση, η οποία επισήμως προέβλεψε για το 2024 μικρότερα περιθώρια κέρδους. Η BMW επίσης ανακοίνωσε ότι το περιθώριο κέρδους της στον τομέα της κατασκευής αυτοκινήτων το δεύτερο τρίμηνο του 2024 ήταν χαμηλότερο από το αναμενόμενο. Η Porsche «χαμήλωσε» τις προβλέψεις της για τις προοπτικές του 2024, αλλά το απέδωσε σε έλλειψη ειδικών κραμάτων αλουμινίου.
Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, όπως όλα δείχνουν, αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα στο μέτωπο της κατασκευής ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς είναι πολύ ακριβότερα από τα κινεζικά, τα οποία είναι και πολύ καλής ποιότητας. Οι Γερμανοί αυτοκινητοβιομήχανοι δεν φαίνεται να συμμερίζονται ιδιαίτερα τις κραυγές για επιβολή δασμών στις εισαγωγές από την Κίνα, καθώς μέγα μέρος των εργοστασίων γερμανικών εταιρειών που κατασκευάζουν ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα βρίσκεται σε μονάδες παραγωγής στην Κίνα.
Παρά τα μηνύματα κρίσης για τη γερμανική οικονομία, η κυβέρνηση της χώρας φαίνεται να είναι «οχυρωμένη στην αλήθεια της» αν κρίνει κανείς από την αντίδραση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών στις προτάσεις Ντράγκι σχετικά με το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας των χωρών-μελών της Ε.Ε.